Eski Uygur Türkçesi Metinleri 3

Eski Uygur Türkçesi Metinleri 3

Eski Uygur Türkçesi Metinleri 3

Uygur Türkçesi Metin III

KALYANAMKARA ET PAPAMKARA

(İYİ DÜŞÜNCELİ PRENSLE KÖTÜ DÜŞÜNCELİ PRENS)

XXVII

1. ‘ WLWŞ P’RC’ TYKYN ‘WYCWN

uluş barça tigin üçün

ulus, hep birlikte prens için

2. PWS’NWR YM’ X’N ‘YNC’

busanur yime ķan inçe

kederlenir. Yine han şöyle

3. TYP YRLX Q’DY TYDW ‘WM’DYM

tip yarlıġ-ķadı tıdu umadım diyerek buyurdu: ‘‘Engellemeye gücüm yetmedi.

4. ‘RKYM TWYK’M’DY ‘RKSYZ ‘YDWR

erkim tükemedi erksiz ıdur

kudretim yetmedi. İstemeksizin yolluyor-

5. MN “MTY SYZ X’T’XL’NYNK

men amtı siz ķataġlanın͡g

1. Şimdi siz zahmete katlanın,


2. PYRL’ P’RYNK P’RYNK YYRCY

birle barın͡g barın͡g yirçi

beraber gidin. Gidin, kılavuz

7. PWLWNK TYP YRLQ’DY “VYCX’

bolun͡g tip yarlıġķadı avıçķa

olun’’ diye konuştu. Yaşlı adamı

8. Q’M’X T’PL’MYŞ ‘WYCWN YYRCY

ķamaġ taplamış üçün yirçi

herkes uygun gördüğü için kılavuz

Sözcük Çözümlemeleri

bar ‘var, mevcut’+ça [eşitlik durumu eki]

tıd- ‘engellemek’-u u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -ma [olumsuzluk eki] -dım [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki]

ıd- ‘göndermek’ < ı- ‘göndermek’ -d [fiilden fiil yapım eki; pekiştirme görevini görür]

-ur [geniş zaman eki] -men [1. tekil kişi eki]

ķat(a)ġ ‘katı, sert’< ķat- ‘katılaşmak; daralmak’ -(a)ġ [fiilden isim yapım eki] +la-

[isimden fiil yapım eki] -n [dönüşlülük eki] -(ı)n͡g [2. çoğul kişi emir eki]

XXVIII

1. PWLTY ‘WL ‘WYDWN X’NKY X’N

boltı ol ödün ķan͡gı ķan

oldu. O zaman babası han

2. TYKYNK’ S’PTY PYŞ YWZ ‘R’N

tiginke septi biş yüz eren-

prense gerekli donanımı verdi. Beş yüz adam-

3. NYNK “ŞY SWVY KWYLWKY T’QY

nin͡g aşı suvı kölüki taķı

ın yemeği, suyu, yük hayvanı ve dahi

4. N’ KRK’KYN “LQW TWYK’TY

ne kergekin alķu tüketi

bütün gerekli olanları tam ve eksiksiz

5. PYRYP ‘WZ’TYP ‘WYNTWRDY

birip uzatıp öntürdi

vererek (onları) yola koyup uğurladı.

6. ‘WL ‘WYDWN “YYX ‘WYKLY TYKYN

ol ödün ayıġ ögli tigin

Bu sırada Kötü Düşünceli Prens

7. ‘YNYSY ‘YNC’ TYP S’QYNTY

inisi inçe tip saķıntı kardeşi şöyle düşündü:

8. ‘WYKWM Q’NKYM ‘YCYM TYKYN K’

ögüm ķan͡gım içim tigin-ke

‘‘Annem ve babam (hep) ağabeyim prensi

Sözcük Çözümlemeleri

eren ‘adamlar’< er ‘adam’ +ninn͡g [tamlayan durumu eki]

öntür- ‘göndermek; uğurlamak’ < ön- ‘dışarı, öne çıkmak’ -tür [ettirgenlik eki] -di [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki]

XXIX

1. S’V’R MYNY “QL’YWR ‘RTY “MTY

sever meni aķlayur erti amtı

sever, benden nefret eder idi. Şimdi

2. ‘YCYM T’LWY Q’ P’RYP ‘RDNY

içim taluy-ķa barıp erdini

ağabeyim okyanusa gidip (de) (büyük) inciyi

3. K’LWRS’R T’QY “XRLX PWLX’Y

kelürser taķı aġırlıġ bolġay getirirse, daha da kıymetli olacak.

4. MN T’QY ‘WCWZ PWLX’Y MN

men taķı uçuz bolġay men

ben (ise) daha kıymetsiz olacağım’’

5. TYP S’QYNTY “MTY PYRL’

tip saķıntı amtı birle

diye düşündü. ‘‘Şimdi (ben de onunla) beraber

6. P’R’YYN ‘WYTRW X’NKY X’N Q’

barayın ötrü ķan͡gı ķan-ķa

gideyim.’’ Sonra babası hana

7. ‘YNC’ TYP ‘WYTWNTY ‘YCYM

inçe tip ötünti içim

şöyle hitap etti: ‘‘Ağabeyim

8. TYKYN ‘WYLWM YYRK’ P’RYR

tigin ölüm yirke barır

prens ölüm ülkesine gidiyor.

Sözcük Çözümlemeleri

aķla- (<Çince âk) ‘kötü, iğrenç’ +la- ‘nefret etmek’[isimden fiil yapım eki] -(y)ur [3. tekil kişi geniş zaman eki]

XXX

1. N’KLWK X’LYR MN TNKRYM

neglük ķalır men ten͡grim Ben niçin kalıyorum, haşmetlim?

2. MN YM’ P’R’YYN ‘DKW YVLQ

men yime barayın edgü yavlaķ

Ben de gideyim. İyi (de) kötü (de)

3. PWLS’R PYRL’ PWL’LYM TYP

bolsar birle bolalım tip

olsak, birlikte olalım. ‘‘ diye.

4. YM’ X’NKY ‘WXWL XYLYNCY

yime ķan͡gı oġul ķılınçı Ancak babası oğlunun ahlâkı

5. YVL’Q ‘WYCWN SVMZ ‘RTY

yavlaķ üçün sevmez erti

kötü olduğu için onu sevmiyordu.

6. ‘WYTRW P’RS’R P’RXYL TYP

ötrü barsar barġıl tip

Bunun üzerine: ‘‘Gideceksen git’’ diye

7. YRLQ’DY ‘WL ‘WYDWN X’NKY

yarlıġķadı ol ödün ķan͡gı

buyurdu. Bu sırada babası

8. X’N ‘WLWŞ PWDWN ‘YXL’YW SYQ

ķan uluş bodun ıġlayu sıķhan ve bütün halk ağlayıp sız-

Sözcük Çözümlemeleri

neglük ‘nasıl, niçin’ < ne ‘ne, hangi’ +gü [isimden isim yapım eki] +lük [isimden isim yapım eki]

edgü ‘iyi; yarar’ < ed ‘mal, değerli eşya’ +gü [isimden isim yapım eki]

XXXI

1. T’YW ‘DKW ‘WYKLY TYKYNYK ‘WZ

tayu edgü ögli tiginig uz-

layarak İyi Düşünceli Prensi yola koy-

2. ‘TY ‘WYNTWRWP T’LWY Q’

atı öntürüp taluy-ķa

up uğurlayarak okyanusa

3. ‘YDTY L’R X’LTY T’LWY ‘WYKWZ K’

ıdtı-lar ķaltı taluy ögüz-ke

gönderdiler. Ne zaman ki okyanusa

4. T’KYP YYTY KWYN TWRWP

tegip yitti kün turup

varıp ulaştı, (orada) yedi gün kalıp

5. KMY Y’R’TY YYTY TYMYR SW

kemi yarattı yitti timir son

gemiyi donattı. Yedi zincirle

6. KMY SWL’P TWRXWRDY YYTYNC

kemi solap turġurdı yittinç gemiyi bağlayıp, yerine sabitledi. Yedinci

7. KWYN T’NK T’NKL’YWR ‘RK’N

kün tan͡g tan͡glayur erken

gün tan atarken

8. ‘DKW ‘WYKLY TYKYN ‘WLWX KWYV

edgü ögli tigin uluġ küv-

İyi Düşünceli Prens heybetli da-

Sözcük Çözümlemeleri

sıķta- ‘ağlamak, sızlamak’ < sıġıt ‘hıçkırık, inilti’ +la- [isimden fiil yapım eki] -(y)u

[zarf-fiil eki]

uzat -’göndermek’ < uz ‘düz, doğru’ +a- ‘ileriye doğru gitmek’ [isimden fiil yapım eki]

-t [ettirgenlik eki] -tı [3. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki]

yarat- ‘donatmak, hazırlamak’ < yara- ‘uygun olmak’ -t [ettirgenlik eki] -tı [3. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki]

so ‘zincir’ (< Çince suǒ) +la- ‘zincirlemek’ [isimden fiil yapım eki] -p [zarf-fiil eki]

turġur- ‘durdurmak, sabitlemek’ < tur- ‘durmak’ -ġur [ettiegenlik eki] -dı [3. tekil kişi

belirli geçmiş zaman eki]

tan͡gla- ‘şafak sökmek’ < tan͡g ‘tan, şafak’ +la- [isimden fiil yapım eki] -(y)ur [3. Tekil kişi geniş zaman eki]

XXXII

1. RWK TWQYTYP ‘YNC’ TYP

rüg toķıtıp inçe tip

vul (kös)ler çaldırıp şöyle

2. YRLQ’DY T’LWY ‘WYKWZ K’

yarlıġķadı taluy ögüz-ke

ferman buyurdu: ‘‘Okyanusa

3. KYRWR SYZL’R KYM ‘WYLWM

kirür sizler kim ölüm

açılıyorsunuz. Kim ölüm

4. “D’Q’ QWRQS’R “ŞNW R’Q

adaķa ķorķsar aşnu-raķ

tehlikesi karşısında korkuya düşüyorsa önceden

5. YWRYNKL’R MN SYZL’RNY KWYC

yorın͡glar men sizlerni küç-

çekip gitsin. Ben sizleri zor

6. ‘P ‘YLYTM’Z MN ‘WYTRW

ep ilitmez men ötrü

kullanarak götürmüyorum.’’ Hemen sonrasında

7. YRLXYN ‘YŞYDYP KYM

yarlıġın işidip kim buyruğunu işitmesine rağmen kimse

8. N’NK ‘WNM’DY L’R KWYNYNK’

nen͡g ün[te]medi-ler künin͡ge

hiçbir ses çıkarmadı. Her gün

Sözcük Çözümlemeleri

toķıt- ‘vurdurmak, çaldırmak’ < toķ ‘vurma sesi’ +ı- [isimden fiil yapım eki] -t [ettirgenlik eki] -(ı)p [zarf-fiil eki]

aşnuraķ ‘daha önce, önceden’ < aş- ‘aşmak, geçmek’ -(ı)n [dönüşlülük eki] -u [kalıplaşmış zarf-fiil eki] +raķ [isimden isim yapım eki; karşılaştırma sıfatları yapar veya kök anlamını güçlendirir.]

yorı- ‘yürümek, gitmek’ -n͡glar [2. çoğul kişi emir eki]

küçe- ‘zorlamak, güç kullanmak’ < küç ‘güç, zor’ -e [isimden fiil yapım eki] -p [zarf-fiil eki]

ilit- ‘(yanına) almak, götürmek’ < il- ‘iliştirmek’ -(i)t [pekiştirme fonksiyonlu ettirgenlik eki] -mez men [1. tekil kişi olumsuz geniş zaman]

ünte- ‘seslenmek, bağırmak’ < ün ‘ün, ses’ +te- [isimden fiil yapım eki] -me [olumsuzluk eki] -diler [3. çoğul kişi belirli geçmiş zaman]

künin͡ge ‘her gün’ < kün ‘gün’ +i [3 tekil kişi iyelik eki] +n͡ge [yönelme durumu eki]

XXXIII

1. MWNCWL’YW KWYVRWK TWXYP

munçulayu küvrüg toķıp

bu şekilde davul çalınarak

2. YRLX YRLQ’P KYM N’NK ‘WYN

yarlıġ yarlıķap kim nen͡g ünferman salınmasına rağmen hiç kimse ses çıkar-

3. T’M’S’R YYTYNC KWYN TMYR SW

temeser yittinç kün timir so

mayınca yedinci gün zincirleri

4. “CTY T’MYR ‘YŞYX YWRYDY

açtı timir ışıġ yorıdı

açtı ve demir halatlar yürüdü.

5. TYKYN XWTY ‘WYLWKY ‘WYCWN

tigin ķutı ülügi üçün

Prensin talihi ve kısmeti olduğu için

6. “D’SYZ TWD’SZ X’C KWYN

adasız tudasız ķaç kün

kazasız belasız birkaç gün

7. ‘YCYNT’ ‘RDNY LYK ‘WTRWQ

içinte erdini-lig otruķiçinde inci ada-

8. X’ T’KDYL’R YYTY KWYN “NT’

ķa tegdiler yitti kün anta

sına ulaştılar. Yedi gün orada

Sözcük Çözümlemeleri

munçulayu ‘bu şekilde’ < bunçalayu < bu ‘işaret zamiri’ +n [zamir n’si] +ça [eşitlikeki]

+la- [isimden fiil yapım eki] -(y)u [zarf-fiil eki]

XXXIV

1. TYNTYL’R YYTYNC KWYN T’NK

tıntılar yittinç kün tan͡g

dinlendiler. Yedinci gün harikulade,

2. “DYNCYX ‘RDNY YYNCW K’MY K’

adınçıġ erdini yinçü kemi-ke

nadide incileri gemiye

3. TWYK’KWC’ ‘WRWP .. TYKYN ...

tükegüçe urup .. tigin …

bitinceye kadar yükleyip … Prens …

4. ‘YNC’ TYP YRLQ’DY “MTY MN

inçe tip yarlıġķadı amtı men

şu şekilde buyurdu: ‘‘Şimdi ben

5. PW ‘RDNY PYRL’ P’RS’R MN

bu erdini birle barsar men

bu inci (hazinesiyle) yola çıkacak olursam

6. Q’M’X TYNLYXL’RQ’ “RTWQ

ķamağ tınlıġlarķa artuķ

bütün canlılara ziyadesiyle

7. “SX TWSW XYLW “WM’X’Y MN

asıġ tusu ķılu umaġay men

faydalı ve yararlı olamayacağım.

8. SYZL’R P’RYNKL’R MN PW MWNTW

sizler barın͡glar men bu muntu-

Sizler gidiniz. Ben bura-

Sözcük Çözümlemeleri

tın- ‘dinlenmek, nefes almak’ -tılar [3. çoğul kişi belirli geçmiş zaman]

tüke- ‘bitmek, tükenmek’ -güçe [zarf-fiil eki; krş. Orhun Türkçesi, Ünite VII, Zarf-

Fiiller: -gInçA]

artuķ ‘artık, ziyade; aşırı derecede’< art- ‘artmak’ -uķ [fiilden isim yapım eki]

ķıl- ‘kılmak, yapmak’ -u u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -ma [olumsuzluk eki] -ġay men [1. tekil kişi gelecek zaman]

muntuda ‘burada(n) < muntada < bu ‘işaret zamiri’ +n [zamir n’si] +ta [bulunma(-çıkma) durumu eki] +da [(bulunma -)çıkma durumu eki]

XXXV

1. D’ YYKR’K CYNT’M’NY

da yigrek çintemeni

dan (hepsinden) değerli çintamani

2. ‘RDNY “LX’LY P’R’YYN KYM

erdini alġalı barayın kim

incisini ele geçirmek için yola devam edeyim ki

3. X’YW TYNLX L’RX’ TWYZW

ķayu tınlıġ-larķa tözü

(akla gelen) bütün canlılara tam (ve)

4. TWYK’TY “SX TWSW XYLW ‘WS’R

tüketi asıġ tusu ķılu usar

eksiksiz (bir) fayda (ve) kazanç sağlayabile-

5. MN ‘WYTRW Q’D’ŞY “YYX

men ötrü ķadaşı ayıġ

yim. Daha sonra, kardeşi Kötü

6. ‘WYKLY TYKYNYK ‘WYTLP

ögli tiginig ötlep

Düşünceli Prense öğütler verip

7. KMY TWTWZWP Y’NTRW ‘YDTY

kemi tutuzup yantru ıdtı

gemiyi emanet ederek geri gönderdi.

8. TYKYN YYRCY “VYCX’ PYRL’

tigin yirçi avıçķa birle

Prens ile kılavuz ihtiyar

Sözcük Çözümlemeleri

yigrek ‘daha iyi, çok değerli’ < yig ‘yeğ, iyi’ +rek [karşılaştırma/pekiştirme eki]

al- ‘almak, ele geçirmek’ -ġalı [zarf-fiil eki; burada amaç foksiyonuyla]

ķıl- ‘kılmak, yapmak’ -u u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -sar [şart eki] -men [1. tekil kişi eki]

yantru ‘geri; yine’ < yan- ‘dönmek’ -tur [ettirgenlik eki] -u [kalıplaşmış zarf-fiil eki]

XXXVI

1. ‘YKYKW Q’LTY L’R ‘WL ‘WYDWN

ikigü ķaltı-lar ol ödün

ikisi (yalnız) kaldılar. O zaman

2. ‘DKW ‘WYKLY TYKYN YYRCY “VYC

edgü ögli tigin yirçi avıç-

İyi Düşünceli Prens kılavuz ihtiyar-

3. X’ XWLYN YYTYP YYTY

ķa ķolın yitip yitti

ın koluna girerek yedi

4. KWYN PYLC’ PWXWZC’

kün bilçe boġuzça

gün (boyunca) bellerine, boğazlarına kadar

5. SWVD’ YWRYP KWYMWŞLWK

suvda yorıp kümüşlüg

suda yürüyerek gümüş

6. ‘WTRWQ Q’ T’XQ’ T’KDY YYRY

otruķ-ķa taġka tegdi yiri

adaya ve dağa ulaştı. (Buranın) toprağı ve

7. QWMY “LXW KWYMWŞ ‘WYTRW

ķumı alķu kümüş ötrü

kumu tamamen gümüştendi. Sonra

8. TYNTWRX’LY S’QYNTY ‘YNCYP

tınturġalı saķıntı inçip

(Prens yaşlı adama) soluk aldırmayı düşündü, çünkü

Sözcük Çözümlemeleri

ikigü ‘ikisi birlikte’< iki ‘2’ +egü [isimden isim yapım eki; topluluk sayıları yapar. krş.

Orhun Türkçesi, Ünite VI, Topluluk Sayıları]

yit- ‘yedmek, yedeğinde götürmek’ -(i)p [zarf-fiil eki]

bil ‘bel’ +çe [eşitlik durumu eki]

tıntur- ‘dinlendirmek’ < tın- ‘soluk almak’ -tur [ettirgenlik eki] -ġalı [zarf-fiil eki; burada sebep fonksiyonunda]

XXXVII

1. “VYNCX’ “RWQY YYTTY

avınçķa aruķı yitti

ihtiyara yorgunluk çökmüş,

2. KWYCY “LNKWDY T’PR’YW YWRYYW

küçi aln͡gudı tepreyü yorıyu gücü tükenmişti. Kımıldayıp yürümeye

3. ‘WM’DY ‘WYTRW TYKYNK’ ‘YNC’

umadı ötrü tiginke inçe

mecali yoktu. Sonra Prense şöyle

4. TYP ‘WYTWNTY ‘WXLWM MWNTW

tip ötünti oġlum muntu-

diyerek talepte bulundu: ‘‘Oğlum, bura-

5. D’ ‘YN’RW ‘WYNKTWN YYNK’Q

da ınaru ön͡gtün yın͡gaķ

dan ileride doğu tarafında

6. “LTWN T’X P’R KWYZWNWR MW

altun taġ bar közünür mü

altın dağ var, gözüküyor mu?

7. KWYRWNK TYP TYDY “VYC

körün͡g tip tidi avıç-

Bakın! ‘‘ diye konuştu. İhti-

8. Q’ ‘YNC’ TYP TYDY ‘WL “LTWN

ķa inçe tip tidi ol altun

yar şöyle sürdürdü: ‘‘ O altın

Sözcük Çözümlemeleri

aruķ ‘yorgun’< ar- ‘yorulmak’ -uķ [fiilden isim yapım eki] +ı [3. tekil kişi iyelik eki]

aln͡gu- ‘kötüleşmek, bozulmak’ < al- ‘ele geçirmek, geri almak’ -(ı)n͡g ‘kötü, fena’ [fiilden isim yapım eki] +u- [isimden fiil yapım eki] -dı [3 tekil kişi belirli geçmiş zaman]

tepre- ‘kımıldamak’ < tepir ‘kıpırtı sesi’ +e- [isimden fiil yapım eki] -(y)ü [zarf-fiil eki]

ınaru ‘öteye, ileriye’< ın +aru < ın +ġaru (< * in) ‘3. tekil kişi zamiri’ +gerü [yön gösterme eki] )

yın͡gaķ ‘yan; tarafında’ < yan͡gaķ
közün- ‘görünmek’ < *köz- ‘görmek’ -(ü)n [dönüşlülük eki] -ür [3. tekil kişi geniş zaman eki]

XXXVIII

1. T’X Q’ T’KS’R SYZ KWYK

taġ-ka tegser siz kök

dağa ulaşırsanız, mavi

2. LYNXW’ KWYRK’Y SYZ ‘WL

linxua körgey siz ol

lotus çiçekleri göreceksiniz. O

3. LYNXW’ S’YW PYR’R “XWLWX

linxua sayu birer aġuluġ

lotusların her biri birer zehirli

4. YYL’N P’R “XW TYNY ‘YR’QTYN

yılan bar aġu tını ıraķtın

yılandır. Zehirli solukları uzaktan

5. “NCWL’YW KWYZWNR X’LTY

ançulayu közünür ķaltı öyle görünür ki sanki

6. LYNXW’ S’YW TWYTWN TWYTR

linxua sayu tütün tüter-

her bir lotustan duman çıkıyor

7. C’ ‘WL ‘RS’R

çe ol erser

gibidir. Bu ise

8. ‘RTYNKW ‘LP ‘D’ TYTYR

ertin͡gü alp ada titir

son derece büyük tehlike demektir.

Sözcük Çözümlemeleri

aġu ‘zehir’ +luġ [isimden isim yapım eki; isimleri sıfatlaştırır]

ıraķ ‘uzak’ < ıra- ‘uzaklaşmak’ -ķ [fiilden isim yapım eki] +tın [çıkma durumu eki]

sayu ‘her, her biri’ < sa- ‘saymak’ -(y)u [kalıplaşmış zarf-fiil eki]

tütün ‘duman; is; buhar’ < tüt- ‘tütmek, is çıkarmak’ -(ü)n [fiilden isim yapım eki]

tüt- ‘tütmek’ -er [geniş zaman sıfat-fiili] +çe [eşitlik durumu eki]

XXXIX

1. ‘WL LYNXW’ YWLWX YWXWRW

ol linxua yoluġ yoġuru

O lotus yolunu geçe-

2. ‘WS’R SYZ ‘WYTRW LWW X’NY ‘RDNY

usar siz ötrü luu ķanı erdini-

bilirseniz, ardından ejderha hanının inci-

3. LYK P’LYQ X’ WRDW Q’

lig balıķ-ķa ordu-ķa

li şehrine ve sarayına

4. T’KK’Y SYZ ‘WL P’LYX T’KR’

teggey siz ol balıķ tegre

erişeceksiniz. O şehrin etrafında

5. YM’ YYTY X’T Q’R’M ‘YCYNT’

yime yitti ķat ķaram içinte

ve yedi kat hendek içinde

6. “LXW “XW LWX LWW L’R YYL’NL’R

alķu aġu-luġ luu-lar yılanlar

baştanbaşa zehirli ejderhalar ve yılanlar

7. Y’TWR “NY YWXWRW ‘WS’R SYZ

yatur anı yoġuru usar siz

bulunur.Bunu geçebilirseniz

8. ‘YCK’RW P’LYXQ’ KYRK’Y SYZ LWW

içgerü balıķķa kirgey siz luu

içeri şehre gireceksiniz. Ejderha

Sözcük Çözümlemeleri

yol ‘yol, güzergah’ +(u)ġ [belirtme durumu eki]

yoġur- ‘bata çıka yürümek’ < yoġ- ‘oğmak, çiğnemek’ -ur [ettirgenlik eki]-u u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -sar [şart eki] -siz [2. çoğul kişi eki]

teg- ‘erişmek, ulaşmak’ -gey siz [2. çoğul kişi gelecek zaman eki]

tegre ‘çevresinde’ < tegir- (< ten͡gir-) ‘çevirmek, döndürmek’ -e [kalıplaşmış zarf-fiil eki]

XL.

1. X’NY NK’ KWYZWNK’Y SYZ ‘RDNY PWL

ķanı-n͡ga közüngey siz erdini bul-

hanının huzuruna çıkacaksınız. İnciyi bul-

2. X’Y SYZ MN “MTY ‘WYLWR MN

ġay siz men amtı ölür men

acaksınız. Ben şimdi ölüyorum.

3. SYZ Y’LNKWS XY’ X’LYR SYZ

siz yaln͡gus-ķıya ķalır siz

Siz yalnız kalacaksınız.

4. TNKRYM QWRQM’NK PWS’NM’NK

ten͡grim ķorkman͡g busanman͡g

Hünkarım! Korkmayınız ve tasalanmayınız!

5. ‘YS’N TWYK’L T’KK’Y SYZ

isen tükel teggey siz

Sağ salim (oraya) erişeceksiniz.

6. ‘YNCYP X’YW KWYN PWRX’N

inçip ķayu kün burķan

Ola ki, bir gün Buda

7. QWTYN PWLS’R MYNY TYTM’NK

ķutın bulsar meni tıtman͡g

saadetini bulursanız, beni mazide bırakmayın,

8. ‘DKW KWYNY YWLCY YYRCY PWLWP

edgü köni yolçı yerçi bolup

iyi ve doğru bir rehber ve kılavuz (olmuş biri) olarak.

Sözcük Çözümlemeleri

yaln͡gus (< yalın͡guz)’yalnız’ +ķıya [isimden isim yapım eki; küçültme isimleri yapar]

ķut ‘kut, saadet, bereket’ +ı [3. tekil kişi iyelik eki] +n [iyelikten sonra gelen belirtme durumu eki]

tıt- ‘geride bırakmak, men etmek’-ma [olumsuzluk eki] -n͡g [2. tekil kişi emir eki]