Kudüs Sözcüğünün Türkçe (Sümerceden) Kökenli Olduğunu Biliyor muydunuz?
Akademik
13.12.2017, 22:12 13.12.2017, 22:12
KUDÜS YA DA YERUŞALAYİM
Bizim Kudüs olarak söyediğimiz sözün Arapçası *kuds (قدس); kutsal, kutsallık anlamına geliyor. Arapça *qadāsa ya da *qudsiyya biçimlerinde söylenen kökten geliyor. Bu sözün İbranice ve Aramice karşılığı ise *kədūşa. Sami dillerine Akadça *kadāşu sözünden kalmış.
Anlaşılacağı gibi Akadçaya da Sümerce *kud sözünden geçmiş. Türk dilinde *kut olarak bulunuyor. Arapçada hem *qadāsa, hem de *qudsiyya olarak bulunmasının nedeni, bu sözün iki ayrı dönemde Arapçaya geçmesi. İlki, ön Türkçeden *qadāsa olarak, ikincisi de Türkçeden *qudsiyya olarak.
Ansiklopedik bilgilere göre, Mısır Orta Kırallığı'na ait düşmanların listelendiği antik yazılarda Rušalim adlı bir şehir adı geçer. Bu şehrin adı, Amarna mektuplarında Urušalimin, Tevrat'ta da Yeruşalayim olarak geçer. Yeruşalayim adı, İbranice tanrısal yer anlamına gelen *yireh ve tanrının anlamına gelen *şalim sözlerinin birleşiminden oluşmuş muş (!) Tanrıya verilen Şalim adı da SLM kökünden gelirmiş ve İbranice *şalom, Arapça *salam sözleri de barış demekmiş.
Sümerce şehir demek olan *uru ve *iri biçimlerindeki söz; İbraniceye *yireh, eski Mısır diline de *ru olarak geçmiştir. Sümerce sağlam, sağlıklı anlamlarına gelen *silim sözü, Akadçaya *šalamu ve *šulmu olarak geçmiş, oradan da Sami dillerine *şalom ve *selam olarak kalmıştır. Türk diline de *sağlam olarak evrilmiştir.
Sümerce sağlam şehir anlamına gelen urusilim/irisilim sözü, İbraniceye Yeruşalim olarak kalmış. Araplar ise, Kudüs'ü kendileri için de kutsal bir şehir olarak ilan ettikten sonra bu adı beğenmeyip, Kuds olarak değiştirmiştir.
Arif Cengiz Erman
Bizim Kudüs olarak söyediğimiz sözün Arapçası *kuds (قدس); kutsal, kutsallık anlamına geliyor. Arapça *qadāsa ya da *qudsiyya biçimlerinde söylenen kökten geliyor. Bu sözün İbranice ve Aramice karşılığı ise *kədūşa. Sami dillerine Akadça *kadāşu sözünden kalmış.
Anlaşılacağı gibi Akadçaya da Sümerce *kud sözünden geçmiş. Türk dilinde *kut olarak bulunuyor. Arapçada hem *qadāsa, hem de *qudsiyya olarak bulunmasının nedeni, bu sözün iki ayrı dönemde Arapçaya geçmesi. İlki, ön Türkçeden *qadāsa olarak, ikincisi de Türkçeden *qudsiyya olarak.
Ansiklopedik bilgilere göre, Mısır Orta Kırallığı'na ait düşmanların listelendiği antik yazılarda Rušalim adlı bir şehir adı geçer. Bu şehrin adı, Amarna mektuplarında Urušalimin, Tevrat'ta da Yeruşalayim olarak geçer. Yeruşalayim adı, İbranice tanrısal yer anlamına gelen *yireh ve tanrının anlamına gelen *şalim sözlerinin birleşiminden oluşmuş muş (!) Tanrıya verilen Şalim adı da SLM kökünden gelirmiş ve İbranice *şalom, Arapça *salam sözleri de barış demekmiş.
Sümerce şehir demek olan *uru ve *iri biçimlerindeki söz; İbraniceye *yireh, eski Mısır diline de *ru olarak geçmiştir. Sümerce sağlam, sağlıklı anlamlarına gelen *silim sözü, Akadçaya *šalamu ve *šulmu olarak geçmiş, oradan da Sami dillerine *şalom ve *selam olarak kalmıştır. Türk diline de *sağlam olarak evrilmiştir.
Sümerce sağlam şehir anlamına gelen urusilim/irisilim sözü, İbraniceye Yeruşalim olarak kalmış. Araplar ise, Kudüs'ü kendileri için de kutsal bir şehir olarak ilan ettikten sonra bu adı beğenmeyip, Kuds olarak değiştirmiştir.
Arif Cengiz Erman
