Yabancı Özel Adların Yazımındaki Çelişkiler

Yabancı Özel Adların Yazımındaki Çelişkiler


Hasan Şahin Kızılcık

Okuduğumuz gibi yazdığımız yer adlarına örnekler:

Londra (London)
Brüksel (Bruxelles)
Cenevre (Genéve)
Münih (München)
Montrö (Montreux)
Roma (Rome)
Budapeşte (Budapeste)
Portekiz (Portugal)
İspanya (España)
Fransa (France)
İngiltere (England)
Amerika Birleşik Devletleri (United States of America)
İsveç (Sverige)
İsviçre (Schweiz)
...

Yabancıların yazdığı gibi yazdığımız yer adlarına örnekler:

New York
Manchester
Washington
Zimbabwe
...

Yabancılar yer adlarını nasıl yazıyor?

Örnek olarak "İstanbul"u alalım.

İngilizcede: Istanbul
İspanyolcada: Estambul
Flemenkçede: Istanboel
...

Okuduğumuz gibi yazdığımız kişi adlarına örnekler:

Kristof Kolomb (Cristóvão Colombo veya Cristophus Colombus)
Boykot (Boycott)
Pastör (Pasteur)
Arşimet (Archimedes - Ἀρχιμήδης)
Aristo (Aristotales)
Örsted (Ørsted)
Dostoyevski (Достое́вский > Latin yazısı ile > Dostoevskiy)
...

Yabancıların yazdığı gibi yazdığımız kişi adlarına örnekler:

Einstein
Newton
Darwin
Hemingway
Edgar Allan Poe
...

İngilizcede nasıl yazıyorlar?

Mustapha Kamal (Mustafa Kemal)
Mohammad (Muhammed)
Avicenna (İbni Sina)
Hassan (Hasan)
Achmad veya Ahmad (Ahmet)
Aisha (Ayşe)
Farroukh (Faruk)
...

Ticari markalardan örnekler:

McDonald's - Rusça yazımı: Макдо́налдс > Latin Abecesine dönüştürülmüşü > MakDonalds
Apple - Rusça yazımı: Эппл > Latin Abecesine dönüştürülmüşü > Eppl
Facebook - Rusça yazımı: Фейсбу́к > Latin Abecesine dönüştürülmüşü > Feysbuk
...

Şimdi durup bir düşünün... Yabancılar, özel adları bile kendi dillerine uydurup, kendi dillerindeki okunuşuna göre yazıyorken; biz neden onların yazdığı gibi yazmaya çalışıyoruz? Doğru okumanın doğru yazmaktan daha önemli olduğunu düşündükleri için olabilir mi? Ayrıca yabancılar özel adları yazarken, bizim abecemizde olan ancak kendilerinde olmayan ş, ç, ğ gibi damgaları yazmıyorken, biz onların abecelerinde olup da bizde olmayan w, q, x gibi damgaları yazmak için neden uğraşıyoruz? Fransız'ın abecesinde yer alan ç veya Alman'ın abecesinde yer alan ü sorun olmuyor da, neden bizdekiler sorun oluyor? Hepsi bir yana, neden çelişkilerle dolu bu yazımlar? Neden kimisini okuğumuz gibi yazıyor, kimisini özgün yazılışına bağlı kalıyoruz?

Sonuç: Bizim önerimiz, cumhuriyetin ilk yıllarında yapıldığı (80 darbesinden önce yabancı özel adları okunduğu gibi yazardık) ve bugün Azerbaycan'da da uygulandığı gibi, okunuşuyla yazmaktır. Gerektiğinde, ayraç içinde özgün yazılışını da verebiliriz. Kaldı ki, bugün ülkemizde Koka-Kola bile adını okunduğu gibi yazmakta. Bugün Azerbaycan'da her yerde "Mənçıstır Yunaytıd" gibi okunduğu biçimiyle yabancı özel adların yazdığını görebilirsiniz. Bunu yadırgamıyorlar. Biz neden yapmayalım?


Yorumlar (0)