Etrüsk alfabesi

Antik Romalılar tarafından Etrusci ya da Tusci adlarıyla tanımlanan halk, Etrüskler olarak bilinen uygarlıktır. Bu halk İtalya’da bulunan Tiber ve Arno nehirleri arasında kalan Etruria bölgesinde yaşamıştır. Etrüskler’in kendilerine verdikleri isim ise Rasena olarak bilinir. Bu uygarlık yaklaşık M.Ö. 6.yüzyıl dönemine kadar varlığını sürdürmüştür. Bazı kanıtlar ise bölgedeki kentlerden bazılarının M.Ö.3.yüzyıl dönemine kadar Etrüsklerin hâkimiyetinde kaldığını göstermektedir. Sonrasında ise Roma İmparatorluğu içinde erimiş ve ortadan kalkmıştır.

Kökenleri konusunda ise tartışmalar bulunmaktadır. Tarihçi Heredot Anadolu’dan geldiklerini savunmaktadır. Ama bazı bilim adamları o devrin koşullarında bu şekilde denizden yapılan toplu bir göçün mümkün olmadığı fikrindedirler. Yine de o dönemlerden kalan Etrüsk iskeletleri üzerinde yapılan genetik çalışmalar, Etrüsk topluluğunda bulunan kişilerin Anadolu’dan göç ettiğini doğrulamıştır.

Etrüskler varlıklarını sürdürdükleri dönemde şimdiki İtalya topraklarında bulunan tüm topluluklardan daha gelişmiş bir kültüre, uygarlığa sahiptiler. Aynı topraklarda doğan ve dünyanın en önemli devletlerinden birisi haline gelen Roma İmparatorluğu da, kültürlerinde bulunan birçok özelliği Etrüsklerden almışlardır. Bu özellikler arasında mitoloji, tanrılar, yol yapım teknikleri, Roma hukuku olarak bilinen hukuk gibi çok sayıda özellik bulunur.

Dolayısıyla Etrüsk medeniyeti Roma uygarlığına ilham kaynağı olan, bu yönüyle günümüzdeki uygarlıkların gelişmesine yardımcı olan bir uygarlıktır. Çünkü günümüzde geçerli olan bazı kurallar, adetler, yaşam tarzları, hukuk dalları gibi çok farklı etkenler Roma uygarlığının etkisiyle gelişmiş ya da onlardan kalmıştır. Hatta dünyanın en çok kullanılan alfabesi olan Latin Alfabesi de Romalılar tarafından geliştirilen, kullanılan bir alfabedir. Ama Latin Alfabesinden daha önce var olan Etrüsk alfabesi, Etrüsklerin yazıyı bulundukları topraklarda yaşayan topluluklardan hatta Orta Avrupa başta olmak üzere tüm Avrupa halklarından daha önce kullandıklarını, düzenli bir alfabe ve yazı sistemi ile kayıt tuttuklarını göstermektedir.

Etrüsk alfabesi

Etrüsk dili ve Etrüsk alfabesi, dilbilimciler tarafından tam olarak çözülememiş olan bir dil ve alfabe konumunda bulunmaktadır. Bunun nedeni ise Etrüsk uygarlığından kalan yeterli miktarda yazılı eser olmamasıdır. Yeterli esere ulaşılamamasının sebepleri arasında Latin uygarlığının bölgede baskın hale gelmiş olması, pagan kabul edilen Etrüsklere ait eserlerin sistemli olarak yok edilmesi, Etrüsk halkının gelecek nesillere yapacağı aktarımları sözlü olarak yapan bir topluluk örgütlenmesi içinde bulunması gibi sebepler bulunduğu ileri sürülmektedir. Sonuç olarak Hint-Avrupa dil ailesinden olmayan, hece eklemeli bir dil durumunda olan Etrüsk dili tam olarak çözülememiştir. Tabi bunda çift dil kullanılarak hazırlanan yazıtlara rastlanamamasının da payı vardır.

Sonuç olarak Etrüsk uygarlığına, diline ve yazı sistemine ait yeterli bilgi yoktur. Ama sözlü aktarım yapmayı tercih eden toplumda bulunan ve ezoterik tradisyonu sürdüren rahiplerin yazdığı din kitaplarına ulaşılabileceği düşünülmektedir. Bu din kitaplarının tüm ezoterik toplumlarda rastlandığı gibi gizli tutulduğu, saklandığı düşünceleri vardır. Dolayısıyla yapılan yeni keşifler sonrası o dönemin rahiplerinin yazdığı dini kitaplara ya da diğer eserlere ulaşılabilir. Bu da Etrüsk uygarlığı, Etrüsk dili ve Etrüsk alfabesi hakkında ayrıntılı bilgiler elde edilmesini sağlayabilir.

Etrüsk dili tam olarak çözülememiş olsa da, bu dilde 22 sesin bulunduğu bilinmektedir. Dolayısıyla dildeki sesleri göstermeyen yabancı harfler dışarıda bırakıldığında, Etrüsk alfabesinde bulunan harf sayısının 22 harfli olduğu bilinmektedir. Bu alfabe ile yazılan yazıtların bir kısmı soldan sağa doğru yazılırken, kalan yazıtlar sağdan sola doğru yazılmıştır. Etrüsk alfabesi ve Etrüsk dili hakkında daha fazla bilgi edinebilmek, daha çok şey öğrenebilmek için ise, Etrüsk uygarlığına ait olan yeni yazıtların, tarihi eserlerin ortaya çıkmasını beklemek gerekecektir.

ABECELER (ALFABELER) İÇİN TIKLAYINIZ