Az bilinen çok değerli bir ağaç: Pavlonya

Oğuz Çetinoğlu

Bir fikir ve düşünce dergisi olan ORKUN’un temel amacı, vatan dediğimiz topraklara sahip çıkmaktır. Milletimizin; millî ve mânevî değerlerini koruyarak ve geliştirerek bu topraklar üzerinde bağımsız olarak ebed müddet yaşamasına katkıda bulunmaktır. Bunlar yapılırken, vatan topraklarını yalnızca düşmandan değil, tabiatın olumsuz etkilerinden korumak da vazifemiz olmalı. İnsanlarımızın iktisadî şartlarını iyileştirici imkânların araştırılması, duyurulması ve kullanıma sunulması da millî bir görev olarak düşünülebilir. Bu sebeple aşağıdaki yazının konusu, (yanılmıyorsam) bir fikir dergisinde ilk defa ele alınmaktadır.

PAVLONYA ağacının değeri; çok hızlı gelişmesinden, ekolojik dengeye katkısından, çevreyi güzelleştirmesinden ve yetiştiricisine iyi para kazandırmasından kaynaklanıyor. Her toprağa ve her iklime kolayca uyum sağlayabiliyor. Amerika’da ve bazı Avrupa ülkelerinde; benzin istasyonlarında ve elektrik üreten nükleer ve termik santrallerin bulunduğu yerlerde ve çevre kirliliğine sebebiyet veren fabrika arazilerinde pavlonya ağacı dikilmesi tavsiye ediliyor ve hattâ şart olarak öne sürülüyor. Bazı ülkelerin üniversitelerinde pavlonya ağacı ile ilgili enstitüler kuruluyor. Halk, ağaç konusunda bilgilendiriliyor ve pavlonya yetiştiriciliğine özendiriliyor. Ülkemizde bu konudaki çalışmalar, 1998 yılında, mahallinde inceleme yapmak üzere Çin’e bir teknik heyet gönderilmesi ile başladı. Heyetin düzenlediği rapor yönünde ve zamanla yaygınlaşacak.

PAVLONYA AĞACININ ÖZELLİKLERİ:

Pavlonya ağacının insana, çevreye ve ekonomiye olumlu katkıları yukarıda belirtilenlerle sınırlı değil. Diğer faydalarını paragraf başlıkları olarak şöyle sıralayabiliriz:

* Kökleri, toprağın derinliklerine uzandığından erozyonu önlüyor, depremin etkilerini azaltabiliyor.

* Geniş yaprakları sebebiyle güzel bir görünüm oluşturuyor, yağmura gönderilen dâvetiye olarak kuraklığı önlüyor ve de et ve süt üretimi amacıyla beslenen büyük ve küçük baş hayvanlar için önemli bir besin maddesi olarak değerlendiriliyor.

* Yetişkin hâle geldikten sonra güçlü bir ağaç olduğu için şiddetli rüzgâr ve kasırgaların hızının kesilmesini sağlıyor. Irmak taşkınlarında ve tusunami felâketlerinde tabiî baraj görevi yapıyor.

* Şemsiye gibi geniş yaprakları ile bol oksijen ürettiğinden, temiz ve sağlıklı bir çevre oluşturarak ekolojik denge sağlıyor. Kışın dökülen yapraklar, meyve ve sebze ekimi yapılan topraklarda gübre olarak kullanılabiliyor.

* Çiçeklerinden bal elde ediliyor, ilâç sanayinde kullanılıyor. Görünüm ve râyiha olarak iç açıcı bir atmosfer meydana getiriyor.

* İnsanların yeşil tabiat özlemini karşılıyor. Fazlaca emek ve zahmet istemediğinden insanları, yeşil bir çevre oluşturmaya özendiriyor.

* Aynı mekânda ekili bulunan meyve ağaçlarına ve sebzelere hiçbir zarar vermiyor. Hattâ, pavlonya ekili alanlarda; buğday, mısır ekimi yapılması tavsiye ediliyor. Pamuk, çay, patates, kavun, karpuz, kabak ve domates ile fasulye ekilebiliyor.

* Geniş yapraklarına rağmen güneş ışınlarını sızdırma oranı; söğüt ağacına göre % 11, akasyaya göre % 27 ve kavak ağacına göre % 37 daha yüksektir. Aynı zamanda, güneş ışınlarını olumsuz etkilerinden arındıran süzgeç görevi yapıyor. Güneş ışınlarını biyolojik kütlelere yararlı hâle getiriyor.

* Boyu 5 yılda 20 metreye ulaşıyor, gövde çapı yarım metreyi geçiyor.

Ülkemizde henüz yaygın olarak bilinmeyen pavlonya ağacı, başta Çin olmak üzere; Japonya, Avusturya, ABD, Vietnam, Lagos, Tayland, Yeni Zelanda ve Malezya ile Avrupa kıtasında İtalya, Avusturya ve Fransa olmak üzere 40’tan fazla ülkede yaygın olarak yetiştirilmektedir. İsviçre’nin bu amaçla Suriye’de arazi kiraladığı basında yer alan bilgiler arasındadır.

YETİŞTİRİLMESİ

Pavlonya ağacının tohumu, başta Çin olmak üzere yurt dışından getiriliyor. Yerli tohum üretilebiliyorsa da verimi düşük oluyor. Tohumdan ağaç fidelerinin yetiştirilmesi; bilgi ve ilgi gerektirdiğinden, üretimin özel bir safhası olarak düşünülüyor. Tohumlar 5-6 hafta sonra, bir yaşındaki herhangi bir ağacın kök yapısına sahip oluyorlar ve asıl büyüyeceği alana dikilebiliyorlar. Fidelerin dikimi için ilkbahar ve sonbahar ayları tercih ediliyor. Don ihtimalinin bulunmadığı bölgelerde kış aylarında, sulama yapılabildiği takdirde yaz aylarında da dikim yapılabiliyor. Dikilecek yerin nemli olması ağacın gelişmesi açısından önemlidir. Dikim konusunda; ağacın cinsine ve yetiştirilecek bölgenin şartlarına göre fide yetiştiricisinin veya konu hakkında bilgi sahibi bir ziraat / orman mühendisinin tavsiyelerine uymak yararlı olur.

Pavlonya ağacı; aşırı soğukların yaşandığı ve güneşin yüzünü az gösterdiği Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde biraz zorluklarla fakat yurdumuzun her bölgesinde kolaylıkla yetişir. Büyümenin çabuk olabilmesi için; tuz ve kireç barındırmayan, su geçirgenliği yüksek topraklar tercih edilir. Pavlonya, süzülen hareketli suyu sever. Suya doygun topraklar gelişmesini engeller. Fakat bu tür topraklarda da yetişebilen türlerini bulmak mümkündür. Cins ve ekim alanı tercihlerinde, uzmanların tavsiyelerine uyulmalıdır.

Dikilen fide, uygun budama yöntemi ile 3-4 ay sonra 6 metre yüksekliğe ulaşır. Bir yaşını tamamlayıncaya kadar uzman nezâreti veya en azından tavsiyelerinin uygulanması yararlı olur.

Ağaç, kereste hâline getirilmek üzere yetiştiriliyorsa, kesim zamanına kadar budama ve diğer konularda daha yoğun bir bakım gerektirir. Yurdumuzun birçok yerinde, ticarî amaçlı kavak ziraatı yapılmaktadır. Pavlonya, daha az emekle ve daha az zamanda kavak ağacının sağlayacağı kârın 10 katını verir. Üstelik yan olumsuz etkileri de yoktur. Aksine, yan faydaları sayılmayacak kadar çoktur.

Orman Bakanlığı, pavlonya yetiştiricilerine belirli şartlarla ve ücretsiz olarak arazi tahsis etmekte, uygulamalı bilgiler ve teknik destek vermektedir. Arzu edilir ki, başta İstanbul, Ankara ve İzmir Büyükşehir ve İlçe Belediyeleri olmak üzere bütün belediyeler bu işe eğilsinler, caddelerimiz – sokaklarımız pavlonya ağaçları ile güzelliklerini taçlandırsın. Bankaların pavlonya yetiştiricilerine vereceği destek, tarım politikamızın bir parçası olarak ele alınabilsin.

ÖZET MÂLÎ BİLGİLER

Ticarî amaçlı pavlonya ziraatı yapılacaksa, 15 – 20 cm. boyunda tüplü fideler, derin sürülmüş, V şeklinde düzenlenmiş toprağa, 4 metre aralıklarla, bir hektar araziye 400 fide sığdırılacak şekilde dikilir. Fide, uygun budama yöntemi ile 3-4 ay sonra 6 metre yüksekliğe ulaşır. İdeal yetiştirme müddeti olan beş yıl sonunda, en düşük E kalitesinde tomruk elde edileceği var sayılsa bile, her ağaç 300 dolar gelir sağlar. Beş yıllık rotasyon süresi esas alındığında, fidan dikim aralığı 4 X 4 metre olarak tercih edilmelidir. Buna göre bir dekar araziden, beş yıl sonunda toplam 15.000 dolar civarında bir gelir elde edilecektir. Bu süre zarfında yapılacak yatırım; fidan maliyeti, arazinin dikime hazırlanması, gübreleme, budama, toprak bakımı gibi masraflar dahil olmak üzere 1.000 – 1.500 Dolar olarak hesaplanmaktadır. Dikilen ağaçlardan alınan sürgünlerle, yeni alanlara ekim yapılabilir veya satış geliri elde edilebilir. Bütün dünyada odun hammadde fiyatları, dolar bazında artış eğilimindedir. Hasat sonunda rakamlarda olumlu yönde değişmeler beklenebilir. Pavlonya ağacını işleme tesisleri kurulduğunda, ülkemiz için yeni bir istihdam kapısı açılır, işlenmiş malzeme ihracı suretiyle döviz girdisi artırılır.

DEĞERLENDİRİLMESİ

Pavlonya ağacının soluk sarı / bal rengindeki kerestesi; kokusuz, pürüzsüz ve budaksızdır. Ağaçla ilgili sanayinin her alanında kullanılır. Özgül ağırlığının azlığı, çürüme direncinin yüksekliği, ses titreşiminde kaliteyi koruma özelliği, büzülme-çekme katsayısının düşüklüğü, kolay şekil verilebilmesi, çabuk kuruması, çatlamaması ve dayanıklılığı sebebiyle tercih edilen bir malzemedir. Mobilya, ahşap süs eşyası, başta piyano olmak üzere müzik âletleri (bol üretildiği ülkelerde) kapı-pencere doğraması, mutfak dolapları, kartvizit, sörf tahtası, balık tekneleri, balık ağı şamandırası, hafif ahşap paketleme işlerinde, arı kovanı imalinde, masa sandalye yapımında, kurşun kalem dışı olarak, model uçaklar, ahşap oyuncuklar, su kemeri ve kâğıt imali… pavlonya ağacının belli başlı kullanım alanlarıdır. Gül veya od ağacı gibi sert değildir. Bu sebeple ve ancak taşıyıcı özellik taşımayan bütün yapı malzemelerinin yapımında kullanılabilir.

Bir yaşına gelmiş pavlonya ağacı, net bir metreküp kereste verir. Bu malzemenin bu gün için ihraç fiyatı üç yüz ABD Dolarıdır. Dallar ve kökler ile yapraklar da ayrıca değerlendirilir.

Pavlonya güzelliktir, zenginliktir.

Not: İlgilenen okuyucularımızın yazılı sorularının cevaplandırılması suretiyle tamamlayıcı bilgi verilebilir.