20.10.2018, 17:50

Codex Cumanicus Üzerine

UKRAYNALI ÜNLÜ TÜRKBİLİMCİ ALEKSANDR GARKAVETS'İN CODEX CUMANICUS ÜZERİNE ÇALIŞMASI (4 CİLT)

Almatı: Ahmet Baytursun Adındaki Dilbilim Enstitüsü, 2015
--- Prof. Aleksandr Garkavets'in bu 1,346 sayfalık büyük boyda 4 ciltlik çalışması 2015 yılında basılmıştı, ancak benim elime dün geçti.

--- 2015'te Türkiye'de Mustafa Argunşah ile Galip Güner de Codex Cumanicus üzerindeki çalışmalarını yayımlamışlardı. Bu iki çalışma arasında gerek metin okuyuşu, metinlerin harfçevirimi (transliterasyonu), sesçevrim (Transkripsiyonu) ile başka konularda oldukça ayrılıklar var, ancak burada bunun üzerinde durmayacağım.

--- Bu 4 ciltlik çalışmanın kısaca tanıtımı:
** Cilt 1: Başta Kumanlar ve Kuman Türkçesi üzerine bilgilerden sonra Hıristiyan metinleri (düzyazı ve manzum) ile bilmeceler veriyor. Gerçekte bu ilk cilt tek kitap olarak 2006'da yayımlanmış ve 2007, 2014 yıllarında yeni baskıları yapılmıştı. Sanırım, bu çalışmanın 3 cildinde Codex Cumanicus'un bütün metni transkripsiyonlu olarak verilse de, Garkavets bu dini düzyazı-manzum metinlerle bilmece metinlerini özgün metin olarak ilk cilde koymayı düşünmüş olmalı? Bir de Kumanca bilmecelerin Kazakça çevirilirini de koymuş (Bu çevirileri yapan 2 Kazağın adları veriliyor).

** Cilt 2: Burada çok güzel bir yöntem uygulamış: kitabın sol yanındaki sayfalarda Codex Cumanicus'un Venedik St. Marcus kütühanesidegi tek elyazmanın her bir sayfası tıpkıbasımı renkli olarak verilirken, kitabın sağ sayfalarında o tıpkıbasım sayfasının harfçevirimi (transliterasyonu) veriliyor Orijinal CC Latin harfleriyle.

*** C 3: Bu ciltte Codex Cumanicus'un bütün metninin sesçevirimi (Transkripsiyonu) ile Rusça çevirisi veriliyor.
*** Cilt 4: Bu ciltte Dört karşılaştırmalı sözlük yer alıyor.

I- Latince, II- Farsça, III- Kumanca, IV- Almanca
Bu her ayrı sözlükte her alan dildeki sözcüklerin yine CC'de verilen öbür dildeki karşılıkları veriliyor. Bunun dışında her sözcüğünm geçtiği tümce/cümleler sıralanıyor sayfa ve satır numaralarıyla. Yani bu cilt tam anlamıyla CC-deki bütün sözvarlığının diller arası karşılaştırmalı sözlüğü olmuş oluyor.

--- Saygın Türkbilimci Alaksandr Garkavets'in bu çalışması Codex Cumanicus alanında şimdiye dek yapılmış bütün çalışmalardan daha iyi bir çalışma, onu kutlarım!

Timur, 19.10.2018

Yorumlar (0)