DEDE KORKUT KİTABI’NIN GÜNBED YAZMASI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR VE İNCELEMELER

DEDE KORKUT KİTABI’NIN GÜNBED YAZMASI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR VE İNCELEMELER

İki yıl öncesine kadar bilim âleminde Dede Korkut Kitabı’nın 6 hikâyesini içeren harekeli Vatikan yazması ile 12 hikâyesini içeren harekesiz Dresden yazması biliniyordu. Aralık 2018’de, İran’da, üçüncü bir Dede Korkut yazması olan Günbed nüshası bulundu. Günbed yazması 27 soylama ile iki yeni boy (boylama) ihtiva etmektedir. Günbed yazması bu güne dek sekiz kez (üç kez Türkiye’de, üç kez Azerbaycan’da ve iki kez de İran’da) yayımlanmıştır.

Bulunduğu günden beri Türkoloji dünyasının ilgisini çeken Günbed yazması üzerinde çeşitli araştırma ve incelemeler de yapılmış, Azerbaycan (Baku) ve Türkiye (Isparta)’de bilimsel toplantılar düzenlenmiştir. 

Dede Korkut’un Günbed Yazması Üzerine Araştırmalar ve İncelemeler adlı bu kitapta Osman Fikri Sertkaya ile Hülya Uzuntaş tarafından yapılan 10 araştırma ve inceleme yer almaktadır.

İlk yazı 11 Haziran 2019’de Facebook’da “Dede Korkut’un üçüncü elyazması (Soylamalar ve iki yeni boy ile Türkmen Sahra nüshası)” başlığını taşımaktadır.

İkinci yazı Günbed yazmasının Yusuf Azmun tarafından yapılan ilk yayımının Journal of Old Turkic Studies (3/2, 2019: s. 637-646)’te “Azmun, Y. Dede Korkut’un Üçüncü Elyazması, Yeni Soylamalar ve Boylar(Hikâyeler) ile Türkmen Sahra Nüshası. Giriş-Metin-Çeviri-Sözlük-Tıpkıbasım, Kutlu Yayınevi, İstanbul, 2019, 176 s.” başlıklı tanıtmasıdır. 

Üçüncü yazı “Dede Korkut’un Günbed yazmasının Azmun ile Ekici yayımlarında düzeltmeler ve tamamlamalar” başlığını taşımaktadır. Bu yazıda 50’yi aşkın okuma ve anlama hataları düzeltilmiştir.

Dr. Hülya Uzuntaş ile birlikte hazırlanan dördüncü yazı “Günbed yazmasının önceki Dede Korkut yazmalarındaki bazı okumaları düzeltmesi” başlığını taşımaktadır. Bu araştırma Hülya Uzuntaş tarafından Isparta Sempozyumu’nda bildiri olarak sunulmuştur.

Günbed yazmasının nâşirleri metinde geçen Moğolca kelimeleri tavsif edememişlerdir. “Dede Korkut’un Günbed yazmasında geçen 50 Moğolca kelime” başlıklı beşinci yazıda metindeki Moğolca kelimelere ve unsurlara açıklık getirilmiş, konu ile ilgili bibliyografya verilmiştir. 

19 Ekim 2019’da  Facebook’da yayımlanan altıncı yazı Azerbaycan’da Prof. Dr. Ramiz Asker’in yayımladığı eseri tanıtan “Dede Korkut Yayını Üzerine” başlıklı yazıdır. 

“Dede Korkut “gayıbdan dürlü haber söyler” miydi? başlıklı yedinci yazı Dede Qorqud, Azerbaycan Milli Elmler Akademiyası Folklor İnstitutu dergisinde de yayımlanmaktadır.

Sekizinci yazı “Dede Korkut Kitabı’nın kaç yazma nüshası var?” başlığını taşımakta olup Azerbaycan’da Dede Qorqud, Azerbaycan Milli Elmler Akademiyası Folklor İnstitutu, (2019/3, s. 21-27;) Türkologiya, (2019/3, s. 86-93) dergilerinde yayımlanmıştır.

Dokuzuncu yazı Dr. Hülya Uzuntaş tarafından hazırlanan “Günbed yazmasında Fauna” başlıklı yazıdır. Yazmada geçen 90’dan fazla hayvanın isimlerinin etimolojileri de verilmektedir. Bir çok araştırıcının örnek olarak alacağı bir yazıdır.

Dede Korkut Kitabı’nın Günbed yazmasında kaç tane boy (veya boylama) var? başlıklı son yazı ise ilk boy (boylama) ’un özelliklerini ortaya koyarak bu yazmada iki boylama olduğunu açıklamaktadır.

Kitabın sonunda teferruatlı bir DİZİN de yer almaktadır.

Okuyucu bu kitapta Günbed yazması hakkında yayımlanan on yazı ile bilgisini artıracak, Dede Korkut Kitabı’nın üçüncü yazması hakkında bir çok yeni bilgilere erişmiş olacaktır. 

Biz, bu kitabın yazarları Osman Fikri Sertkaya ve Hülya Uzuntaş, kitabımızı Türkoloji dünyasının önde gelen üstadlarından birisine, 4 Aralık 2020 Cuma günü 70 yaşına girecek olan aziz dostumuz, kardeşimiz, Dede Korkut Kitabı’nı araştıran, inceleyen, ruhuna vakıf olup romanını yazan, Akademik, Rektör, Doktor Professor KAMAL MEHDİOĞLU ABDULLA’ya ithaf ediyoruz. Bu ithaf bir kadir bilirlik, bir kıymet bilirliktir. Çünkü Kamal Bey bu güne kadar olan çalışmaları ile bunu fazlasıyla hak etmektedir. 

Yazımızı ithaf cümlelerimizin sonu ile bitirmek istiyoruz. KAMAL MEHDİOĞLU ABDULLA’nın ömrü uzun olsun. Dedem Korkut’un söyleyişi ile “Üç Otuz On yaşasın”.

Prof. Dr. Osman Fikri Sertkaya