EJDERHA/YUDARHA/EBREĞEN/EVRENiN YASASI/ TURA/TÖRE/ TRAHOM/ DRAGON BAĞLANTISI
EJDERHA, YUDARHA, EBREĞEN, EVRENiN YASASI, TURA, TÖRE, TRAHOM, DRAGON BAĞLANTISI
EJDERHA/YUDARHA/EBREĞEN/EVRENiN YASASI/ TURA/TÖRE/ TRAHOM/ DRAGON BAĞLANTISI
Hristiyan, Yahudi Teolojisinin oluşumunda, tüm varoluş mitlerinde yer alan, ağzından alevler çıkan efsanevi bir canavar olan, korku motifi EJDERHA'nın bir çok Türk lehçesindeki söylemi bugün hala, bir çocugu yasaklara karsı korkutarak ikna etme motifi gibi görünen, insanı yutacak ebatta dev bir yılanı tanımlayan 'YUDAR HA' figürüdür.
Yudarha/Ejderha söylencesi Türk Mitolojisi çıkışlı olup, ilkin, varoluşla ilgili sembolik bir masalın öcüsü olarak tasarlanmıştır.
Fars diline EjderHa olarak geçen bu yılan öcü Yudar Ha'nın eski Türk dilinde diğer adı 'Ebreğen'dir. Ebreğen kelimesi; Evren kelimesi, "evrilmek" sözcüğüyle bağlantılıdır.
Döndürmek, çevirmek, kıvranmak gibi anlamlar içerir. Evren (kainat) aslında bir ejderhadır, tıpkı ejderha gibi evren de büyük ve insanüstüdür. İnsan aklıyla bütün niteliklerini anlamak mümkün değildir.
Tıpkı kainat gibi evrilmekte (dönüşüm geçirmekte) ve büyüyüp genişlemektedir. İşte; evrenin belli bir düzen grafiği içindeki acımasız olan yasası Ejderha ile sembolize edilmiştir.
Doğada her durum belli bir sebep sonuç iliskisiyle ilgili sebeplerle doğar. Koşulları doğaüstü yöntemlerle degiştirmek, yasaları kaldırmak mümkün değildir. Ancak doğadaki sebep sonuç ilişkisini kavrayan bir aklın olumsuz koşullara çözüm üretip yaşam koşullarını türü için elverişli kılma şansı vardır.
Türkler bu toplumsal kurallara İbrani dilinde Torah olan; Tanrının/ Evrenin yasasını sembolize eden 'Töre' adini vermiştir.
Ebeveyn otoritesini çiğneyerek kendine zarar getirme riski olan cocukları kontrol altında tutmak için yaratılan 'Yudar Ha' öcüsü; yetişkinler için bir yaptırima dönüşmüş ve 'Töre Ha !' olmuştur yani. Bu törenin değişmez uç ilkesinden biri cinayet, biri tecavüz, bir digeri askere yönelik işlenmiş -vatana ihanet- suçudur.
Ejderha sembolunün Batı mitosundaki telaffuzu olan Dragon'un etimolojisi protogermen dilinde olduğu belirtilen 'Traho' tabirinin de ilk çıkış noktasıdır yani Töre / sonradan Tanrının/Evrenin yasasını icra edecek bir akit sözleşmesinin adı haline gelen; Arapça çevirisi Tevrat olan Tura/ Torah.
Yasanın cezai kısmını betimleyen Töre Ha/ farklı lehçelerde zaman içinde Torah ha/ T'rah Ho'ya dönüşmüş; hatta M.Ö yıllarda insanları kör eden, bir bakteri ve kara sinekle bulaşan, Cumhuriyet yıllarında bizim de epey mücadele vermek durumunda kaldığımız salgın hastalığın adı da suç işleyenlere uygulanan mil çekme töresine atıfta bulunan 'Trahom' olmuştur.
25 Mayıs 2020/ Işıl Salihoğlu
