Lamba Sözcüğünün Kökeni-Arif Cengiz Erman Yazdı

LAMBANIN KÖKENİ


Türk dilinin öncülü olan Sümercede "yakmak" anlamına gelen *zag sözü olduğu halde, doğrudan bir "yanmak" eylemi yoktur. Çünkü "yakmak" eylemini edilgen hali "yanmak" değildir. Sümercede onun yerine parlamak anlamına gelen *lam sözü vardır. Bu söz, Türk dilinin evriminde, l-y ve m-n ses dönüşümleriyle *yan biçimine dönüşerek, günümüzdeki "yakılmak" anlamını kazanmıştır.

Sümerceden yaklaşık 2500 yıl sonrasına denk gelen diğer bir ön Türk dili olan Etrüskçede de "yanmak" eylemi bulunmaz. Onun yerine "mücevher" anlamına gelen *lamphe, "parlak" anlamına gelen *lamtun ve "lamba/meşale" anlamına gelen *lanterna sözleri vardır.

Etrüskçe bu sözler, "fener " anlamında, ardılları olan Latinceye *lanterna ve eski Yunancaya *lampter olarak evrilirken, "meşale/lamba" anlamında bu her iki dile de *lampas olarak evrilmiştir. Günümüz Avrupa dillerinde *lamp/*lampe olarak söylenen bu söz, Türkçeye dönüp dolaşıp *lamba olarak geri dönmüştür.

Yorumlar (0)