ABECELER (ALFABELER) İÇİN TIKLAYINIZ

Çin Alfabesi Okuma ve Yazma Oranı Çok Düşük

Üniversiteyi bitirmiş bir insanın bildiği kelime sayısı, 4000 civarında olmaktadır. Eğer Çin'de basılmış olan bir gazeteyi okumak istiyorsanız; o zaman, en az 3000 kelime bilmeniz gerekmektedir. Çin Halk Cumhuriyeti'nde yaşayan bir edebiyat profesörünün ise 15 bin kelime bilmesi gerekmektedir.

Eğer sizler de Çin Halk Cumhuriyeti'ne seyahat edecekseniz, ortalama olarak 1000 civarında sembol öğrendiğiniz zaman, rahat bir şekilde istediğiniz yere ulaşım sağlayabilir ve tek başınıza dolaşabilirsiniz.






A- ka * B- tu * C- mi * D- te * E-ku * F- lu * G- ji * H- ri * I- ki * J- zu * K- me *L- ta * M- rin * N- to * O-mo * P- no * Q- ke * R-shi * S- ari * T-chi * U- do * V- ru * W-mei * X-na * Y- fu * Z- zi

Çin alfabesi harflerden değil, sembollerden oluşmaktadır. Alfabede oluşan sembollerin hecelerine farklı tonlar verilmektedir. Günümüzde basitleştirilmiş Çince kullanılmaktadır. Çin alfabesi kullanılarak yazılmış olan 200 sayfa civarındaki bir kitabı okumak çok zordur. Bu yüzden kitap okuma sayısının oldukça düşük olduğu bilinmektedir. Çince konuşma dilinin kolayca öğrenilebildiği bilinmektedir. Fakat Çince yazı yazmanın oldukça zor olduğunu da biliyoruz. Eğer karakterler dikkatli ezberlenirse o zaman yazma da kolaylaşacaktır.

Çince yazma

Çince yazı karakteri ya da sinogram birimi, çizgi.

Çin yazısında sekiz temel vuruş vardır:

Bu sekiz sade çizgiye karmaşık inme denir, birçok varyasyonu vardır. 

Bu sekiz temel hat ve bunların türevleri ile, 214 temel Çince karakter yazabilirsiniz. Bu radikalleri birleştirerek, Çince sonsuz sayıda karakter oluşturabilir. Radikalleri öğrenmeye yeni başlayanlar için gereksiz ve zor görünebilir ama gelecekte çok daha kolay Çince karakterleri hatırlarsınız.

Çince karakter yazma kuralları

Çincenin yazısının karakterleri denen ifadenin Çincesi hanzi olarak adlandırılmaktadır. “Han” kelimesi Çincede, Çin ile ilgili kavramlardan bazılarını ifade etmektedir. Han yü (Çince), Han zu (Çin’de çoğunlukta olan, Türkçede “Çinli” dediğimizde anladığımız milliyet), han zi (Çin yazısını yazmak için kullanılan yazı karakterler; telaffuzu, hanzı şeklindedir)

Hanzi üretimi

Çincede kelimeleri yazma yollarından birincisi, hanzi üretmektir. Hanzi üretiminin yolları şöyledir:

Hanziların (okunuşu hanzı) az sayıdaki kısmını temel hanzilar oluşturmaktadır. Bu hanzilar şekilleri itibariyle ifade ettikleri kavramı tarif ederler. Aşağıdaki iki örnek, temel hanzidır.

口 : ağız, insan ağzı, yuva, giriş

王 : feodal bey

Temel hanzilara bazı eklemeler yapılarak yeni hanzilar oluşturulur. Örneğin:

中 : orta, merkez

玉 : yeşim taşı, yeşim

Hanziların çoğunluğunu ise birleşik hanzilar oluşturmaktadır. Hanzilar değişik şekillerde birleştirilir. Bu şekillerden bazılarına örnekler aşağıda gösterilmektedir.

Çince iç içe yazma:

国 : devlet. Yeşim taşı ve ağız karakterlerinin içi içe yazılmasından oluşur. Yeşim taşı en değerli nesnedir -altından daha değerlidir. Öte yandan, devlet demek, sistem demek, kanun demektir. Kanun demek, beyin ağzından çıkan buyruk demektir. Beyin ağzından çıkan sözler, yeşim kadar değerlidir.

回 : geri dönme, bir tur atma, cevap. Bir yuvadan çıkan şey, aynı yuvaya geliyor. Söz ağzımdan çıkıyor, karşılık olarak başka bir ağızdan çıkan söz bana geri geliyor.

Çince altlı üstlü yazma:

古 : tarihi geçmişi uzun olan, eski. Ağız ve on ( 十 ) karakterlerinin altlı üstlü yazılmasından oluşur. Eski bir hikaye, on kuşak boyunca ağızdan ağza geçip günümüze gelmişse eski olma vasfını kazanır.

男 : erkek. Tarla ( 田 ) ve güç ( 力 ) karakterlerinin altlı üstlü yazılmasından oluşur. Çincede erkek yazmak için iki karakter birleştirilirken kadın kelimesinin Çincesi temel hanzidır: 女

美 : güzel, güzellik. Koyun ( 羊 ) ve büyük ( 大 ) karakterlerinin altlı üstlü yazılmasından oluşur. Şu şiir, bu hanzinin anlamını izah edecektir düşüncesindeyim:

Koyunlarım otladı, semirdi, yağlandı,

Birini kessem bir hafta yeter.

Mal varlığımla gurur duyuyorum,

Baktıkça bakasım geliyor güzellerime.

(MÖ 7. yüzyıla tarihlenen, Zhang Qing Zhong’un [telaffuzu: Çanğ Çinğ Çonğ] “Gurup Vaktinde Hayatın Anlamı” adlı şiiri)

İçinde “iri koyun” gibi bir ifade bulunması aldatıcı olmasın, Çin’deki bütün güzellik salonlarının, dergilerinin ve berberlerin camında bu hanziyı görürsünüz. Çin’de “güzel” derken de, yazarken kimsenin gözü önüne veya aklına iri koyun imgesi gelmemektedir. Çincede güzel kelimesinin karşılığı meğiy, büyük ve iri kelimelerinin karşılığı da, koyun kelimesinin karşılığı yanğ’dır.

Çince Sağlı sollu yazma:

好 : iyi. Kadın ( 女 ) ve çocuk ( 子 ) karakterlerinin sağlı sollu yazılmasından oluşur.

加 : eklemek, yükseltmek, toplamak, bastırmak, pompalamak. Güç ( 力 ) ve ağız ( 口 ) karakterlerinin sağlı sollu yazılmasından oluşur. Bu hanzi için bir açıklama veya yorum yapamayacağım. Önceden geçen iki karakterin birlikte kullanıldığı bir hanzi olması nedeniyle burada gösterdiğim bu kelime, spor karşılaşmalarında kullanılan tezahürat sözünde geçer: 加油. Kelime kelime çevirisi “yağ bas”. Anlamı “gaza basmak, gazlamak”, tezahürat sözü olarak anlamı “haydi bastır!”.

Çince üst üste yazma:

東 : doğu. Güneş ( 日 ) ve ağaç ( 木 ) karakterlerinin üst üste yazılmasından oluşur. Güneşi ancak ve ancak doğarken ağacın arkasında görebilirsiniz. Bu hanzi günümüzde basitleştirilmiş şekliyle, 东 şeklinde kullanılmaktadır.

Hanzi birleştirirken hanzilarda kısmi değişiklik oluşması:

Yukarıdaki görmek örneğinde görüldüğü gibi, birleşip yeni hanzi oluşturan hanzilardan biri veya birkaçının çizgilerinin şeklinin değişmesi çok sık gerçekleşen bir durumdur.

我 : el ( 手 ) ve kılıcı temsil eden bir işaretin sağlı sollu yazılmasından oluşur. MÖ 2. binin başlarından söz ettiğimizi hatırlatarak başlayacağım açıklamamı şöyle bitirmek istiyorum: Elimde silahım varsa ancak, ben, ben olurum. Yoksa köle olurum. MS 2. binin başlarında durum nasıl olur acaba? Mutlaka büyük değişimler yaşanacaktır. Zafer tanrıçasının adını taşıyıp kendi kendine bağlanan ayakkabılar, uçan kaykaylar… Bu hanzida el karakterinin ikinci yatay çizgisinin sağa doğru uzatıldığı fark edilecektir.

İkiden çok hanzi birleştirme:

Yeni hanzilar üretilirken üç veya daha çok hanzi birleştirilebilir:

是 : -i- fiili (-i-, -dir, ol-). Güneş ( 日 ), alt ( 下 ) ve kişi ( 人 ) karakterlerinin alt alta sıralanmasından oluşur. “Güneşin altındayım, o halde varım.” denmek istenmiş olabilir kanısındayım. (Ayrıca yazının son bölümündeki örnek cümleye bakınız.)

Çince yazmayı öğrenin

 Chine - kültür.com sitesi uygulamaya yazma ızgaraları üretmek için bir araç sunmaktadır. Bu online Çince dersi indirebilir ve her dersin yazma ızgaralarını yazdırabilirsiniz.
 

你 Nǐ : sen 
Inme sipariş :
 
Örnek ızgara : 

好 hǎo : Iyi, iyi 
Inme sipariş :

他 tā : O , ona 
Inme sipariş :

吗 ma : Basit soru zamiri parçacık 
Inme sipariş :

呢 ne : Sorgulayıcı parçacık (hoparlör sadece sordum edildiğini bir soru döndürmek için kullanılır. Örnek Nǐ ne ? ya sen ?) 
Inme sipariş :

不 bù : Olumsuzlama , hayır 
Inme sipariş :

我 wǒ : Ben , beni 
Inme sipariş :

很 hěn : çok
Inme sipariş :

再 zài : ( Tekrar)
Inme sipariş :

见 jiàn ( Görmek )
Inme sipariş :

Birçince karakteri teşekkür ederim xièxie 谢谢Bu daha sonra ders tartışılacak.

Çincede Zamirler

Sitemizin bu bölümünde Çince'de zamirler nasıl yazılır ve nasıl okunur sorularına yanıt bulabileceksiniz. 

Çince Zamirler

Zamirlerin Çince karşılıklarını öğrenin.

Çincede Harflerin Ses Tonları

Sitemizin bu bölümünde Çince'de Harflerin ses tonları nasıl yazılır ve nasıl okunur sorularına yanıt bulabileceksiniz. 

Tonlar 
Çin Mandarin dili dört tondan oluşur, buna ek olarak bir de düz ton bulunur.
 

Tonların Değişimi
Üçüncü tonu takip eder diğer bir üçüncu ton var ise ikinci tondan okunur.

Nǐ hǎo = Ní hǎo

Dialog
- Nǐ hǎo !
- 你 好 !

- Zài jiàn !
- 再 见 !

你 Nǐ (zamir) Sen, senin
好 Hǎo (sıfat) İyi, güzel
你好！ Nǐhǎo! Merhaba ! Nasılsın?

再 Zài (zarf) hala
见 Jiàn (eylem) görmek
再见！ Zàijiàn! Görüşmek üzere!

Çin yazı karakterleri üzerine çalışma
İlk 4 karakter: 你，好，再 ve 见. Çizim sırasına dikkat ediniz.

Çince Günlük Konuşma Sözcükleri ve Okunuşları

Çin Alfabesinin En Çok Kullanılan Dil Olması