Antik Yunanistan Hakkında Çözülmemiş 10 Gizem

Yazan: Seval ÖZGÜR

Antik Yunanistan sık sık batı medeniyetinin doğduğu yer olarak görülür. Atina genellikle demokrasinin doğum yeri olarak kabul edilmektedir.

Ancak bu çağ ile modern dünya arasında ki zaman uzunluğu kayıtların kaybolması, hikâyelerin süslenmesi vb. olaylara sebep olup, bu antik dönem hakkında her şeyin aslında bizim için bugün bilinmediği anlamına gelmektedir.

İşte siz değerli okurlarımız için hazırladığımız “Antik Yunanistan Hakkında Çözülmemiş 10 Gizem”:

10- ELEFSİS GİZEMLERİN SIRRI

Antik Yunanistan’ın en ilgi çekici gizemlerinden biri ‘gizem’ kavramını tanımlamaya yardım eden gizli bir örgütlenme ile ilgilidir. Elefsis gizemler bugün hala bilinmemekte olup birçoğu gizli ayinler, seremoniler ve bir dizi etrafında dönmektedir (Eleusinian Mysteries (elefsis gizemleri) – aynı zamanda ritüelleri ifade etmek için de kullanılır).

Gizemlerin gizli tutulacak şekilde tasarlanmış olması ve takipçilerinin tarikatın iç işleyişinin ayrıntılarını açığa vurmasının yasak olması şu anki bilgi eksikliğimizin en büyük nedenlerindendir.  Hatta gerçeği açığa vuranların öldürülme riski taşıdığı bile iddia edilmektedir.

9 – THESPİS’İN HAYATI

Thespis MÖ 6.yy da Atina’ya atfedilen ve başka biriymiş gibi rol oynayan ilk kişi olduğuna inanılan ve bu nedenle bazıları tarafından dünyanın ilk aktörü olarak kabul edilen kişidir. Kültürel tarihte bu rakamın etkisi, ‘thespian’ teriminin oyunculara atıfta bulunmak için adından türetilmiş olmasıdır.

• Thespis gerçek adı mıydı?
• Gerçekten Atinalı mıydı?
• Ve en önemlisi ilk başta gerçekten var mıydı?

Kendisi, hayatı ve kariyeri hakkında kesin olarak neredeyse hiçbir bilgi bulunmamaktadır. Şair Horace’ın bir hesabı da dâhil olmak üzere kendisine atıfta bulunan tüm kaynakların söylenenlerden çok daha sonra yazıldığını ve söz konusu kişinin çağdaş hesaplarının bulunmadığı kaydedilmiştir. Bu nedenle kesin olarak tanımlanabilecek belirli bir insandan ziyade, Yunan tiyatro geleneği başlangıcının bir sembolü ve efsane olarak kabul edilebileceği öne sürülmüştür.

8 – PARTENON’UN SANATI VE MİMARİSİ

Atina’da yer alan Partenon Antik Yunanistan’ın en ikonik görüntülerinden birisidir. 2500 yıllık dayanıklılığı ve ayrıntılı bir inşaat planı olmadan yapıldığı göz önüne alındığında daha dikkat çekici olmaktadır.

Gizem, mimarisinin ve sanatının diğer yönlerini de çevreler, binanın belirli detaylarının hem oluşturulması hem de amacı hakkında çok az şey bilinmektedir.

7 – ATİNALILARIN İKİ ANAYASASININ YARATICISI

Atinalıların Anayasası, filozof Ksenofon ve Aristoteles’in birlikte yazdığı belgedir.  İlk metinler başta Ksenofon tarafından yazılmış olarak kabul edilse de yazarlık yıllarının olgun dönemlerinde yazdığı kompozisyonlar aslında kendi çalışması olmadığını göstermektedir.

Eseri yazan kişinin kimliği kesin olarak belirlenememiş ve ‘sözde ksenofon’ olarak tanımlanmıştır.Sonraki belgeleri Aristoteles’in yazmış olduğu çoğu kişi tarafından kabul edildi. Ancak diğer çalışmalarından çok farklı bir tarzda olduğu için bu konuda da yine bazı anlaşmazlıklar yaşanmıştır.

Bu tür farklılıkların anayasanın diğer başarılarından çok farklı bir yazı biçimi olduğu gerçeğine atfedilebileceği önerisiyle karşı çıkıldı.

6 – PİSAGOR ÇALIŞMASI

Matematikçi Pisagor, bugün dik üçgenin uzun kenarının karesinin, kalan iki kısa kenarın karelerinin toplamına eşit olduğunu söyleyen bir bilim adamıdır. Pisagor teoremi bütün matematik teoremlerinin arasında en ünlü olan bir teorem olsa da bu teoremin sahibi olan Pisagor’un hayatı ve eserleri hakkında neredeyse hiçbir bilgiye sahip değiliz.

Bu durum kısmen çalıştığı felsefi okulun çok gizli koşullar altında işletildiğinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca onunla ilişkili en ünlü teorinin Antik Babil ’de bilindiği ve orijinal keşif olarak kabul edilemeyeceği kanıtlanmıştır.

5- ZEUS HEYKELİ’NİN YIKIMI

Zeus Heykeli antik çağda insanlar tarafından yapılmış en etkileyici yapılardan biri olup dünyanın efsanevi yedi harikasında biridir. Bu yedi harikadan yalnızca Mısır’da ki Büyük Giza Piramidi günümüze kadar hayatta kalabilmiş diğer altı harika zamanla kaybolmuştur.

Zeus Heykeli, Antik Yunanistan’ın en ünlü heykeltıraşlarından biri olan Fidias tarafından yapılmıştır ve yıkımı en gizemli kayıplardan biri olmaya devam etmektedir. Heykel, Olympia’da ki Zeus Tapınağına yerleştirildi ve ateşle yok edilmeye çalışıldı.

Böylece heykelin yangında kaybolduğu varsayılmaktadır. Ancak tapınaktan çıkartıldığı da iddia edilmektedir, bugün İstanbul olarak bilinen Konstantinopolis şehrine götürülmüş olabilir.

4 – ARİSTOTELES’İN KAYIP KOMEDİ TEORİSİ

Aristoteles’in şiir sanatı, edebiyat tarihinde yazma sanatının kendisini analiz etmek için bilinen en eski ve en önemli bir eseridir. Bununla birlikte Antik Yunan edebiyatının bu önemli çalışmalarının bir kısmı gizemini hala korumaktadır.

İlk kitabında tartışılan trajedi teorisine eşlik eden aristoteles’in komedi teorisine odaklanarak yazdığı ikinci bir şiir kitabı da vardır. Aristoteles’in eserlerinin bir listesinde erken biyografide ki eserlerinde bahsedilmesine rağmen, varoluşunun başka bir kanıtı olmadığı için bunun gerçek bir kayıp eser olup olmadığı konusunda tartışmalar yapılmıştır.

Bu şekilde kaybedilen metnin olasılığı kalıcı bir spekülasyon kaynağı olmuştur ve Umberto Eco bu kitabın yeniden keşfedilmesinin önemli bir hale geldiği ‘Gülün Adı’ adlı romanında da rol oynamaktadır.

3- MİNOTOR EFSANESİNE İLHAM VEREN LABİRENT

En ünlü Yunan efsanelerinden biri olan Minotor yarı boğa ve yarı insana benzeyen korkunç bir varlık MinMinoslabirentine hapsedilmiştir. Bu labirent daha sonra ilham kaynağı olabilecek bir yapı olarak düşünülmüştür.

Yunanistan’ın Girit Adasında’ki Knossos antik kenti bu fikir için ilham verebilecek olan labirentin bulunduğu bir yer olarak tartışılmaktadır ancak sahada yapılan kazı çalışmaları henüz bu fikre uygun bir yapı ortaya çıkaramamıştır. Daha sonra Gortyn kasabası yakınında Knossos’a 20 kilometre uzaklıkta bir taş ocağı önerilmiştir. Tartışmalar hala devam etmekte olup kesin bir yer belirlenmeye çalışılmaktadır.

2 – PLATON’UN BİTMEMİŞ ÜÇLEMESİ

Atlantis efsanesi, diyaloglarında bahsedildiği Plato ‘nun eseri olan Timeosve Critias’ta, Atina’nınkine aykırı bir biçimde medeniyetin örneği olarak ortaya çıkan ve sonunda Atlantik dalgalarının altında batmakta olan bir medeniyet örneği olarak ortaya çıkmıştır.

İlgili: Kayıp Kıta Atlantis Hakkında Bilinmeyen 5 Bilgi

Üçleme oluşturacağı öngörülen bu çalışmaların sonradan terk edilmesinin nedeni bir gizem olarak kalmıştır. Plato, ikinci diyalog olan Critias’ı tamamlamadı ve Hermocrat’lar olacak olan üçüncü işine girdiğine dair hiçbir kayıt bulunamamıştır. Platon’un neden bu üçlemeyi tamamlamadığı bilinmemektedir.

1 – HOMER ŞİİRLERİNİN YAZARLIĞI

İlyada ve Odyssey’in yazarı olarak tanınan şair Homer’in, bilinen en eski Yunan yazar olduğuna inanılmaktadır. Ancak birçok açıdan gizemli bir figür olarak kalmaya devam etmektedir.  İki eser arasındaki stilistik farklılıklar nedeniyle Homer’ın hem İlyada hem de Odyssey’nin yazarı olamayacağı öne sürülmüştür.

Kaynak: https://listverse.com/2019/09/01/10-unsolved-mysteries-about-ancient-greece/