LUGAL.GIN=Šarrum kenum " hakiki,gerçek kral-Veysel Donbaz

LUGAL.GIN=Šarrum kenum " hakiki,gerçek kral.

Veysel Donbaz 

Bizim de erkek ismi olarak kullandığımız Sargon ismi eskidenberi kullanılması adet olmayan tarihteki öbemli isimkerden biridir.Nedense, hic kimse Sargon ahvadından gelen Naram-Sîn,Şarkali-šarri,Rimuš, gibi; veya Sargonidler Devri krallarından Sargon' u takibeden ahvadii Sanherib,Asarhadon, Asurbanipal isimlerini kullanmaz  Sargon bir istisnadır.
Tarihte bilinen üç Sargon vardır. 1) Akad'lı Sargon İ.Ô 24. yüzyilda Sumer şehir devletlerini (ÉN-SI denen' şehir beyleri yönetiyordu) yıkıp ilk imparatotluğu kuran (Akad/Agade) kuran kisidir,(bir kac gün önce efsanesini bir arkadaşımız yazdi).

Efsaneye göre annesinin birinden peydahladığı nesebi belli olmayan bir çocuk.Annesi güya onu dışı zift ile kapli bir sepete koyup Dicle nehrine birakır.Bulunup sarayda šâqu = baş saki olur.Kiš kralini devirip yerine geçer ve Akad İnparatorluğunu kurar.Bu imparatorluk 300 yil civarinda  4 kralla devam eder.efsaneye göre çocuk kendi hikayesini anlatır.Bir kaç günlük çocuk bülbül gibi şakıyıp hikayesini anlatir(?)."Annem beni birinden peydahladi..Beni bir sepete koyup nehre saldi...hikayesinin gerisini anlatarak nasil  kral,imparator olduğunu anlatir.

Çocukluğunun hikayesi karanlik olduğu içinde ( bir prens olarak doğmuş gibi) ismini  ŠARRUM KENUM "hakiki kral " olarak koyar.Bu isimdeki Sargon Sumerce ( LUGAL,GIN(GI.NA) büyük reformlar yapar.Sumerce yazilmis bütün metinleri Akadça"ya ( semitik dil, Asurca ve Babilce iki ana lehçesi vardır) cevirtir.Sumerlilik ortadan kalkmakla beraber Sumerce klasik bir dil olarak yaşamaya devam eder (neredeyse milada kadar).Civiyazisi aynen kalır.Bütün metinlerde Sümerce ideogramlar yaşatilip,Astronomi Tib Matematik,kadastro vb. metinlerde çok olmak ûzere her tür metinde Akadca ile birlikte kullanılır.Bir Hint Avrupa dili olan Hititçe'nin bütün kavramlari Sumerce ideogramlarla, tamamlayıci ekleri ve bazi hitap kelimeleri Akadça'dır.


2) Asur'lu Sargon:Akad'lı Sargon'dan başka iki Sargon daha geçiyor, tarihte :İlki Eski Asur Devrinde kral olduğu, bilinen (İ Ö .1900 larda ) yaşadıği metinlerden iyi bilinen  ve Anadolu'ya kalay,kumaş  ve ziynet esyalari satan Asur Ticaret Kolonisi devrinde tüccarlar gibi bu Sargon, da kalay ticareti ile uğraşarak geçimini temin etmiştir.Guvendiği, Anadolu (Kayseri Eski Kaneš) ile ticaret yapan tüccarlardan Pušu -ken=(agzi güvenlidir demek')isimli ( dikkat edilirse İsminin ikinci hecesi kenum bu isimde de var)bir tüccarla iki,üç eşek yükü kalayi Anadolu' ya gönderiyor elde edilen kardan tuccar ücret almiyor (takmiktum).

Tüccarlar genelde bunu bütün kralkarına yapmışlar.Kral da onlara Tanri Asur'a dua ederek onlara iyilik yaparak ôdüyor(?).Koskoca kral bir kaç eşek yükü kalay kâri ile geçinmiş.Yazdıği talimat mektuplarında "evladın,cocuğum"_ gibi ifadeler kulaniyor) Daha fazla bilgi V. Donbaz,Anadolu,da Kral Yolları/The Royal Roads of Anatolia,Dünya Gazatesi Yayinları 1999 bakılabikir .Asur'lu bir baska Sargonise gene Asur'lu ve I.Ô  721-705 yılları arasinda hüküm sürmüş çok güçlü bir Asur Krali .Zamaninda pek cok devletle savasıp onlarla vasal antlaşnalari yapan, ve Dūr- šarruken isimli şahane sarayi olan .ati,yati,katı,iti  ve sarayında haremi olan birisi .Onunla başlayan devir (721-626) zamaninda hüküm sürnüş kralkara(Sargon.Sabherib,Asarhadon,Asurbanipal) Sargonidler devri demistir .Bu devirde Babilliler Asur krallari tarafindan yönetilmistir.Bilgj sağlam yerden gelirse daha iyi olur.

Yorumlar (0)