Otobiyografi ve Biyografi farkı nedir?

BİYOGRAFİ NEDİR?

Edebiyat, sanat, siyaset, ticaret gibi alanlarda haklı bir üne kavuşmuş, tanınmış insanların hayatlarını, eserlerini, başarılarını okuyucuya duyurmak amacıyla yalın bir dille, tarafsız bir görüşle yazılan inceleme yazılarına “biyografi (yaşam öyküsü, hayat hikâyesi)” denir.

Başlıca Farklar

Biyografi bir kişinin diğer kişiler tarafından kaleme alınmış ve insanlara aktarılması saplanmış hayatının özetidir,

Otobiyografi ise kişinin kendi hayatını kaleme alarak insanlara sunmasıdır,

Otobiyografi bir sanatçının kendi yaşam öyküsünü anlattığı eserdir,

Biyografiyi yaşam öyküsü olarak adlandırılırken, Otobiyografi için öz yaşam öyküsü denilir,

Biyografilerde nesnel anlatım, Otobiyografilerde ise öznel anlatım benimsenir,

Biyografilerde bilgi, belge ve tanıklara başvurulmalı ve gerçekçi bir anlatım kullanılmalıdır,

Biyografide kronolojik sıra izlenir,

Biyografide nesnel bir tutum, Otobiyografilerde ise öznel anlatım benimsenir,

Biyografide belgeler önemlidir, Otobiyografide kişinin belleği önemlidir,

Ayrıntılılı Açıklamalar

Biyografi, bir insanın yaşamındaki olayların belirli bir sıraya göre anlatıldığı edebiyat türüdür. Kişinin kendi hayatını anlattığı yazılara otobiyografi, Divan edebiyatında şairlerin yaşam hikayesini anlatan eserlere de tezkire denir,

Bilimsel biyografi: Kişinin hayatının eleştirisel bir tutumla, araştırma ve incelemelere dayalı olarak anlatıldığı biyografi türüdür .

Biyografik roman: Kişinin yaşıyormuş gibi ve roman kurgusuyla anlatılıp kişisel özellikleri ve hayatının tanıtıldığı biyografi türüdür.

Nekroloji: Yakın zamanda ölmüş kişilerin iyi özelliklerinin anıldığı, genellikle gazete ve dergilerde yayınlanan biyografi türüdür.

Otobiyografi, bir düşünürün, bir sanatçının, bir sporcu ya da tanınmış bir kişinin kendi yaşam öyküsünü anlattığı edebiyat türüdür. Özyaşam öyküsü de denir. Kaynak olarak kişi kendini ve aile büyüklerinden aldığı bilgileri kullanır. Yazarın kendinden söz ederken nesnel olması zor olduğundan otobiyografiyi yazmak güçtür. Otobiyografilerde yazar kendine ait sanat eserleri, düşünceleri ve yapmış olduğu ya da katkısının olduğu önemli işleri aktarır. Bu yazılı anlatım türü aynı zamanda iyi bir belgeseldir. Bu alanda çalışacaklara ve yazarın yaşadığı dönemin özelliklerine kaynaklık eder.

Belirleyici özellikleri

1. Düşünsel plânla yazılır.
2. Yazar daha çok kendisini öne çıkartabilir.
3. Biyografilerde Objektif olunmalıdır.
4. Otobiyografi kişinin şahsını kendi diliyle anlatmasıdır.
5. Gerçekler göz ardı edilmemelidir.
6. Otobiyografinin en basit tabiri kişinin kendisini anlattığı edebi eser türüdür.

Biyografinin özellikleri nelerdir?

1. Tarafsız ve gerçekçi olunmalıdır.
2.  Yaşamı yazılan kişinin kendisi tarafından değil, onunla ilgili araştırma yapan, bilgi ve belgelere ulaşan veya onun yaşamına yakından tanıklık etmiş kişiler tarafından yazılır.
3.  Kronolojik (zaman dizinsel) sıra izlenebilir.
4.  Bilgi ve belgelere, kanıtlara dayandırılmalıdır.
5.  Kariyer sırası izlenebilir.
6.  Kişinin önemi ve benzerlerinden farkı belirlenmelidir.
7.  Yaşam öyküsü yazılan kişinin doğum bilgileri, çevresi, eğitimi, kişiliği, arkadaşlık ilişkileri, sosyal yaşamı, evliliği ve mesleki alanındaki başarısına ulaşma süreci, ulusal ve uluslararası başarıları konu edilmelidir.
8.  Taraflı bir tutum izlenmemelidir. Kişinin yaşamı yüceltilmeden ya da aşağılanmadan tarafsızca sergilenmelidir.
9.  Asılsız bilgilere yer verilmemelidir.

Yazım tekniğine göre biyografi çeşitleri

Bilimsel biyografi: Biyografik bilgileri kronolojik bir sıra içerisinde, alt başlıklar halinde, onun dönemi içindeki konumunu, getirdiği yenilikleri, gösterdiği başarıları, eserlerini, eserlerinin değişik özelliklerini eleştirel bir tutumla, belgelere, araştırma ve incelemelere dayalı olarak veren çalışmalara bilimsel biyografiya da biyografik monografi denir. Bu tür eserlerde kişinin doğumu, yetişmesi, öğrenimi, çalışma hayatı, türlerine göre eserleri, eserlerinin önemi, şekil ve muhteva özellikleri, başarıları, ödülleri ve başka özellikleri bölümler halinde verilir. Bilimsel biyografi türüne şu örnekler verilebilir: Mehmet Kaplan, Tevfik Fikret Devir-Şahsiyet-Eser (1971); İsmail Parlatır,

 Biyografik roman: Ünlü kişilerin hayatlarını konu alan, bunları roman tarzında işleyen edebî yazılara biyografik roman denir. Roman, hikâye gibi tahkiye kurgusu içerisinde, olay anlatımı üslûbuyla kişiyi bir roman kahramanı gibi olayların içindeki konumlarıyla sunan eserlere de edebî biyografi ya da biyografik roman denir. Biyografik romanlarda kişinin ruhsal ve fiziksel özellikleri, davranışları, duyguları, düşünceleri, tepkileri, tavır alışları, giyinişi gibi pek çok değişik özellikleri ayrıntılı olarak verilip bir anlamda onun portresi çizilir. Hayatı içerisinde canlı, yaşayan bir kişilik olarak sergilenir. Buna örnek olarak M. Emin Erişirgil’in Mehmet Akif /İslâmcı Bir Şairin Romanı (1956); Tahir Alangu’nun “Ömer Seyfettin “(1968) adlı eserleri verilebilir. Ayrıca Oğuz Atay’ın “Bir Bilim Adamının Romanı” (1975) adlı romanı da bu türün en iyi örneklerindendir. Yazar bu romanında hocası Mustafa İnan’ı merkez alarak bir dönemin idealist neslinin hayatını yansıtmıştır.

Nekroloji: Ölen ünlü bir kişinin hemen ölümünden sonraki günlerde genellikle gazete ve dergilerde yakın çevresinde yer alan kişiler tarafından onun üstün niteliklerinin, erdemlerinin, çalışmalarının ve diğer özelliklerinin anı üslûbuyla anlatıldığı yazılara denir. Bu yazılar bir anlamda öleni çok seven birinin ağıtları, duygusal, öznel açıklamalarıdır. Bu tür yazılara örnek olarak Yahya Kemal’in ölümü dolayısıyla kaleme alınmış şu yazıları verebiliriz: Vehbi Cem Aşkun, “İstanbul Aşığını Kaybetti” (Dün-ya, 5 Kasım 1958); Nimet Behsuz, “Büyük Şairin Arkasından” (Yeni Gün, 3 Kasım 1958); Cenap Gedikoğlu, “Bir Dev Şair Göçtü” (Yeni Gün, 5 Kasım 1958).

Biyografinin tarihi gelişimi

Türk Edebiyatında Biyografi

Divan edebiyatında şairleri anlatan eserlere “tezkire” denirdi.

Çağatay yazarlarından Ali Şir Nevai 16. yüzyılda “Mecâlis’ün-Nefâis” adlı eseriyle Türk edebiyatında ilk biyografi örneğini vermiştir.

Ünlü kişilerin hayatlarını konu alan, bunları roman tarzında işleyen edebî yazılara “biyografik roman” denir.

Biyografik romanlar Türk edebiyatında önemli bir yer tutmaktadır.
*Bazı sanatçılar romanlarını biyografi tarzında yazmışlardır. Mehmet Emin Erişilgil’in “Bir Fikir Adamının Romanı: Ziya Gökalp”, “Bir İslâm Şairinin Romanı: Mehmet Akif”; Tahir Alangu’nun “Ülkücü Bir Yazarın Romanı: Ömer Seyfettin”; Oğuz Atay’ın “Bir Bilim Adamının Romanı: Mustafa İnan’ adlı eserleri biyografik romana örnek gösterilebilir.

biyografi ve otobiyografi ortak özellikleri,  anı biyografi otobiyografi farkları,  biyografi ve otobiyografi arasındaki benzerlikler maddeler halinde,  anı ve biyografi arasındaki farklar,  otobiyografi ve anı arasındaki benzerlikler,  otobiyografi ve biyografi örnekleri,  otobiyografi ve günlük arasındaki fark,  otobiyografi nedir, biyografi nedir kısaca, biyografi nedir özellikleri,  biyografi nedir örnekleri,  biyografi nedir özellikleri ve türleri,  otobiyografi nedir,  otobiyografi nedir kısaca,  biyografi otobiyografi nedir,  otobiyografi nedir özellikleri,