Güzel sanatlar içinde edebiyatın yeri, sanat nedir? Güzel sanatlar nedir? Edebiyat nedir, Edebiyatın Tanımı

Bu yazımızda güzel sanatlar içinde edebiyatın yeri, sanat nedir? Güzel sanatlar nedir? Edebiyat nedir, Edebiyatın Tanımı gibi konuları ele alacağız.

*Sanat, bir duygunun, bir tasarının, bir düşüncenin ya da güzelliğin anlatımında kullanılan yöntemlerin tümü ve bunların sonunda erişilendir.

*Güzel sanatlar ise, sanatın güzel ve etkili bir biçimde ortaya konmasıdır. İnsanda coşku ve hayranlık uyandırır.

*Bu iki kavramı, -edebiyat açısından- aynı anlama gelecek şekilde düşünebiliriz.

*Sanat Eseri,

*Güzel ve etkili bir biçimde, kişisel bir üslupla ifade edilir.

*Güzellik amacı güder.

*Estetik zevk vermeyi amaçlar.

*Günlük, basit, sıradan şeylerin üstünde olmalıdır.

*Sanatçının yorumunu yansıtır. Özneldir.

*Daha çok hayaller ile ortaya çıkar. Soyut duyguları işler.

*Doğrudan öğretmez; sezdirir, hissettirir.

*İnsanda heyecan ve hayranlık uyandırır. Etkileyici olmalıdır.

*Daha çok ruh ve duyguya hitap eder.

*Özgün olmalıdır.

*Yoruma açıktır.

*Kurgusallık ağır basar.

*Her insanda farklı duygular uyandırabilir.

*Herkesin göremediğini, farklı olanı da yansıtır.

*Sanatçının yaşam tarzından, kültüründen, zihniyetinden, yaşadığı mekândan, dönemin siyasi ve sosyal olaylarından etkilenir.

*İnsanın kendini ifade etme ve beğenilme isteğinden doğmuştur.

*Sanatçı,

*Dış dünyadan algıladıklarını, farklı tekniklerle yeniden oluşturur, biçimlendirir.

*Kendi duygu ve hayallerini eserine yansıtır.

*Ele aldığı materyali güzellik duygusuyla işler.

*Sanatların Sınıflandırılması:

1- İşitsel (Fonetik) Sanatlar: Müzik, Edebiyat

2- Görsel (Plastik) Sanatlar: Mimari, Heykel, Resim, Hat

3- Dramatik (Ritmik) Sanatlar: Tiyatro, Dans, Sinema, Bale, Opera

> Zanaat:

*İnsanların gereksinimlerini karşılamak için ve bir fayda sağlamak için yapılan işlere “zanaat” denir. (Dokumacılık, Mermercilik, Çinicilik vb.)

*Sanattan en önemli farkı, çıkar sağlama amaçlı olmasıdır.

*Bilim Nedir?

*Evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgidir.

*Bilimin Sanattan Farkı,

*Gözlenebilen olayları konu alır.

*Bilgilendiricidir.

*Nesneldir; duygular işin içine girmez.

*Somut olanı ele alır.

*Deneye dayalıdır.

*Sebepleri araştırır.

*Objektiftir.

*Hayallere yer verilmez.

*Edebiyat Nedir?

*Olay, düşünce, duygu ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesi sanatıdır. (Edebiyat=Yazın)

*Edebiyatın malzemesi “dil”dir.

*Edebi Eser Nedir?

*Yaşanan, görülen, duyulan, bir olayın ya da bir duygu veya düşüncenin “estetik” ölçüler içinde anlatıldığı eserlere, edebi eser denir.

*Malzemesi dil olan bir eserin edebî eser sayılabilmesi için, sanat amacı güdülerek meydana getirilmesi, duygu, düşünce, inanç, ülkü, heyecan, zevk gibi istek ve amaçları güzel ve etkili şekilde anlatması ve kalıcı olması gerekir.

*Edebi eserde,

*Dil, günlük kullanımından farklı olarak, okuyucuda güzel duygular uyandıracak şekilde olmalıdır.

*Ele alınıp işlenen belli bir konu ve bu konunun işlenmesinde belli bir amaç olmalıdır.

*Duygu, düşünce ve hayaller mutlaka belli bir tür ve şekil kullanılarak ifade edilmelidir.

*Yapıt, insanda hoşa gidecek hisler uyandırmalıdır.

*Her zaman estetik değer aranmalıdır.

*Kurgulanmış bir dünya vardır.

Edebiyat nedir? Edebiyatın Tanımı, Türleri, Özellikleri

Edebiyat: Arapça "edep" sözcüğünden türetilen bu kavram, ilk kez Şinasitarafından günümüzdeki anlamıyla bir sanat türünün adı olarak kullanılmıştır. Şinasi'den önce nazım ve nesir türlerindeki eserlere 'şiir' ve 'inşa'denilmekteydi.

Günümüzde edebiyat kavramı şu anlamlarda kullanılmaktadır:

1) Düşünce, duygu, olay ve imgelerin insanlarda estetik duygular uyandıracak bir biçimde, dil aracılığıyla, söz ve yazıyla anlatımını amaç edinen sanat.eş.Yazın.

2) Bu sanatın ilkelerini, kurallarını, bu yolda oluşturulmuş ürünleri inceleyen bilim dalı. Değerlendirme çalışmalarıyla "edebiyat tarihi" adını alır.

3) Bir çağda, bir dilde yaratılmış, sözlü ya da yazılı, sanat değeri taşıyan yapıtların bütünü; Klasik edebiyat, 19. yüzyıl Türk edebiyatı gibi.

4) Herhangi bir bilim ya da sanat dalıyla ilgili eserlerin tümü: Tıp edebiyatı, Atatürk'le ilgili literatür... gibi. Türkçe'de bu anlamda genellikle "literatür" kelimesi kullanılmaktadır.

Ayrıca deyim olarak "edebiyat yapmak" sözü; bir konuda gereksiz, boş, süslü söz söylemek anlamına gelir.

Edebiyat eseri, bir dil ürünü olan yazılı ve sözlü eserlerin tümü. Bu bakımdan bir gazete haberinden sanat değeri taşıyan hikaye, roman, deneme, fıkra türüne kadar her türlü yazı edebiyat eseri sayılır.

Edebiyatın Konusu: Yazar ve şairlerin ortaya koydukları eserlerde ele alıp işledikleri her şey, edebiyatın konusunu oluşturur.

Edebiyatın İçeriği: Dil ürünlerinde kullanılan üslup, tür (hikaye, roman, deneme, fıkra, makale vb.) edebiyatın içeriğini oluşturur.

Edebiyatın Yöntemi: Dil ürünlerinin tüm özelliklerinin tarihi akış içinde bilimsel olarak incelenmesi de edebiyatın yöntemini oluşturur.

Edebi Eser; Tanımı ve Özellikleri:

İnsanın duygu ve düşüncelerini; özlem ve dileklerini estetik ölçüler içinde anlatan ve okuyucuda güzellik duygusu yaratan dil ürünlerine edebî eser denir.

Edebiyatın (Edebî Eserin) Özellikleri:

Edebî eser okuyanı etkilemelidir.

Anlatımı güzel, düşüncesi sağlam ve özlü olmalıdır.

Konusu; ait olduğu toplumun ve yazıldığı dönemin özelliklerini yansıtmalıdır.

Eser zamanın süzgecinden geçtikten sonra toplumca anlaşılıp beğenilmelidir.

Duygu ve düşünceler belli bir edebî türe uygun olarak anlatılmalıdır.

Eser estetik ölçüler içinde, belli bir sanat anlayışıyla yazılmalıdır.

Edebiyat Tarihi ve Önemi:

Bir ulusun çağlar boyu yarattığı sözlü ve yazılı dil ürünlerini ve onların yazarlarını bilimsel bir yöntemle tarihi akış içinde inceleyen bilim dalına edebiyat tarihi denir.

Edebiyat tarihi bir ulusun geçmişteki düşünce yapısını, dünya anlayışını, kültür ve uygarlık birikimini yeni kuşaklara aktarır. Böylece kuşaklar arasında köprü kurarak yeni kuşakların daha iyiyi, doğruyu, güzeli bulmalarına yardımcı olur.

Edebiyatın Güzel Sanatlar İçindeki Yeri

Ayrıca bakınız-> Edebiyatın Güzel Sanatlar İçindeki Yeri

Edebiyatın Diğer Bilimlerle İlişkisi

Edebiyat Türleri

Edebiyat türleri biçim yönüyle iki başlık altında ele alınabilir: Nazım (şiir) ve nesir (düz yazı).

Nazım belli bir ölçü ve kalıp esas alınarak üretilmiş edebi ürünlerdir. Ya da kısaca bütün şiir ve şiirsel metinlerdir. Hece vezni gibi belli bir kalıp ve ölçü kaygısı güdülerek yazılır.

Nesir ise serbest, ölçüsüz düz yazıdır.

Nazım genel olarak bütün şiir türlerini; nesir ise edebiyatın şiir dışındaki tüm biçimlerini (roman, öykü, tiyatro, deneme vs.) kapsar.

Edebî türleri yapısı, amacı ve ifade ediliş biçimlerinden hareketle şöyle sınıflandırabiliriz:

METİNLERİN SINIFLANDIRILMASI - METİN TÜRLERİ

1. EDEBÎ (SANATSAL) METİNLER

1.a. Coşku ve Heyecana Bağlı Metinler

Şiir

1.b. Olay Çevresinde Oluşan Metinler

b.1. Anlatmaya Bağlı Metinler

Hikâye

Roman

Masal

Destan

Halk Hikâyesi

Manzum Hikâye

Mesnevi

b.2. Göstermeye Bağlı Metinler

Geleneksel Tiyatro

Karagöz

Ortaoyunu

Meddah

Köy Seyirlik Oyunları

Modern Tiyatro

Trajedi

Komedi

Dram

2. ÖĞRETİCİ METİNLER

2.a. Bilimsel Metinler

2.b. Tarihi Metinler

2.c. Felsefî Metinler

2.d. Gazete Çevresinde Gelişen Metinler

2.e. Kişisel Hayatı Konu Alan Metinler

Makale

Deneme

Sohbet

Röportaj

Fıkra

Eleştiri

Hatıra (anı)

Günlük

Mektup

Gezi

Biyografi

Tablo: Metinlerin Sınıflandırılması

Ayrıca bakınız-> Sanatsal ve Öğretici Metinlerin Özellikleri

Sözlü Anlatım Türleri

Konferans

Sempozyum(Bilgi Şöleni)

Açık Oturum

Forum

Panel

Söylev (Hitabet, Nutuk)

Kurs

Seminer

Sunum

Münazara

Edebî Sanatlar (Söz Sanatları)

Mecaz (Değişmece)

Mecaz-ı Mürsel

Teşbih (Benzetme)

İstiare (Eğretileme)

İrsâl-i Mesel

Kinaye (Değinmece)

Tariz

Tezat (Karşıtlık)

Diğerleri bkz.-> Edebî Sanatlar

Edebiyat Akımları

Klasisizm

Romantizm(Coşumculuk)

Realizm (Gerçekçilik)

Naturalizm (Doğalcılık)

Parnasizm

Sembolizm

Empresyonizm

Kübizm

Ekspresyonizm

Dadaizm

Sürrealizm

Egzistansiyalizm

Fütürizm

Sezgicilik

Letrizm (Harfçilik)

Edebiyat Akımları Özet

Dünya Edebiyatı

Yunan-Latin Edebiyatı

İtalyan Edebiyatı

İngiliz Edebiyatı

Alman Edebiyatı

İspanyol Edebiyatı

Amerikan Edebiyatı

Fransız Edebiyatı

Rus Edebiyatı

Dünya Edebiyatı Genel

Batı Edebiyatı Genel