KOŞMALARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
KOŞMALARIN GENEL ÖZELLİKLERİ, koşma, koşma nedir
KOŞMALARIN GENEL ÖZELLİKLERİ
Türk Halk edebiyatının çok kullanılan nazım biçimlerindendir. Koşmaların söyleyeni bellidir. Ozan koşmanın son dörtlüğünde mahlâsını söyler. Koşmalar saz eşliğinde ezgili söylenir; ezgilerine göre Acem Koşması, Kerem tarzı koşma, Kesik Kerem gibi adlar alır.
Biçim olarak dörtlükler ve hece ölçüsü kullanılır. 3-5 dörtlükten kurulmuş kısa şiirlerdir. On birli hece ölçüsü ve hece ölçüsünün 6+5 ya da 4+4+3 kalıbı uygulanır.
Uyak dizilişi baba ccca ddda ya da ilk dörtlük xaxa'dır.
Konusu genellikle aşk olmakla birlikte sevgiliye kavuşma isteği, ayrılık üzüntüsü vb. konuların işlendiği duygu yönü (lirizmi) ağır basan şiirlerdir. Bunun yanında doğa, yergi, ağıt, öğüt gibi her konu işlenebilir.
Koşma
Kadir Mevlâm senden bir dileğim var,
Şu dileğim kabul eyle Yaradan.
Dört dilek diledim ziyana gitti,
Ağlattığın kulu güldür Yaradan.
Kömür gözlüm ne salının karşımda,
Gündüz hayalimde, gece düşümde.
Bir güzelin sevdası var başımda,
Yar sevdası çetin olur yaradan.
Nasıl vazgeçeyim şu şirin candan,
Adam vazgeçer mi böyle civandan?
"Ben güzelim" deyip kaçıyor benden,
O da benim gibi kuldur Yaradan.
Karac'oğlan der ki yakıp yandırma,
Şu gönlünü engin yere kondurma.
Azrail gönderip canım aldırma,
Sevdiğime canım aldır Yaradan.
Karacaoğlan
