MEB 100 TEMEL ESER İLKÖĞRETİM ESERLERİ

İlköğretim Okullarında Okutulacak 100 Temel Eser, Millî Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) ilköğretim kurumlarındaki öğrencilere hem Türkçe dersi müfredatı ile ilişkilendirilerek okutulması hem de boş zamanlarını değerlendirmek üzere öncelikle baş vurabilecekleri kaynak eserler olarak tavsiye edilmesi için derlenmiş edebi eserlerdir .

Yaklaşık bir yılda hazırlanan bu liste, Millî Eğitim Bakanı Doç. Dr. Hüseyin Çelik tarafından 15 Temmuz 2005’te kamuya açıklanmış, 4 Ağustos 2005’te yayımlanan bir genelgeyle de 81 ilin valiliklerine duyrulmuştur.

Esasen 5., 6., 7. ve 8. sınıflara yönelik olarak ve “Türk edebiyatı”, “Hazırlatılacak eserler” ve “Dünya edebiyatı” başlıkları altında derlenmiş olan kitapların seçiminde, aynı bakanlığın ortaöğretim için yapmış ve 19 Ağustos 2004’te bir genelgeyle kamuya duyurmuş olduğu 100 Temel Eser çalışmasında olduğu gibi, tartışma konusu olmaması için “Türk Edebiyatı” başlığı altında yaşayan yazarların eserlerine yer verilmemiştir. Ayrıca, kamuya ilk açıklanan listede sonradan değişikliğe gidilmiştir.

TÜRK EDEBİYATI

1. Dede Korkut Kitabı
(İlköğretim İçin Uyarlama)
2. Mevlana’nın Mesnevisinden Seçme Hikayeler
(İlköğretim Çocukları İçin Seçme Hikayeler)
3. Karagöz ile Hacivat
(İlköğretim İçin Seçme Hikayeler)
4. Vatan Yahut Silistre (Namık Kemal)
5. Ömer’in Çocukluğu (Muallim Naci)
6. Gulyabani (Hüseyin Rahmi Gürpınar)
7. Şermin (Tevfik Fikret)
8. Altın Işık (Ziya Gökalp)
9. Yalnız Efe (Ömer Seyfettin)
10. Çocuk Şiirleri (İbrahim Alaattin Gövsa)
11. Hep O Şarkı (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
12. Peri Kızı ile Çoban Hikayesi (Orhan Seyfi Orhon)
13. Uluç Reis (Halikarnas Balıkçısı)
14. Damla Damla (Ruşen Eşref Ünaydın)
15. Bağrıyanık Ömer (Mahmut Yesari)
16. Domaniç Dağlarının Yolcusu (Şükûfe Nihal)
17. Evvel Zaman İçinde (Eflatun Cem Güney)
18. Cumhuriyet Öncesi Yazarlardan Çocuklara Hikayeler (Mehmet Seyda)
19. Gururlu Peri (Mehmet Seyda)
20. Akın (Faruk Nafiz Çamlıbel)
21. Havaya Uçan At (Peyami Safa)
22. Benim Küçük Dostlarım (Halide Nusret Zorlutuna)
23. Sevdalı Bulut (Nazım Hikmet)
24. Kuklacı (Kemalettin Tuğcu)
25. Yer Altında Bir Şehir (Kemalettin Tuğcu)
26. Arif Nihat Asya’dan Seçme Şiirler (Arif Nihat Asya)
27. Sait Faik Abasıyanık’tan Seçme Hikayeler
28. Koçyiğit Köroğlu (Ahmet Kutsi Tecer)
29. Az Gittik Uz Gittik (Pertev Naili Boratav)
30. Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi (Cemal Süreya)
31. Çocuklara Şiirler (Vehbi Cem Aşkun)
32. 87 Oğuz (Rakım Çalapala)
33. Yonca Kız (Kemal Bilbaşar)[**çıkarıldı]
34. Bitmeyen Gece (Mithat Enç)
35. Halime Kaptan (Rıfat Ilgaz)
36. Gümüş Kanat (Cahit Uçuk)
37. Vatan Toprağı (Mükerrem Kamil Su)
38. Barbaros Hayrettin Geliyor (Feridun Fazıl Tülbentçi)[*çıkarıldı]
39. Eşref Saati (Şevket Rado)
40. Nasreddin Hoca Hikayeleri (Orhan Veli)
41. İnci’nin Maceraları (Orhan Kemal)
42. Allı ile Fırfırı (Oğuz Tansel)
43. Tiryaki Sözleri (Cenap Şahabettin)
44. Keloğlan Masalları (Tahir Alangu)
45. Billur Köşk Masalları (Tahir Alangu)
46. Osmancık (Tarık Buğra)
47. Balım Kız Dalım Oğul (Ceyhun Atuf Kansu)
48. Falaka (Ahmet Rasim)
49. Bir Gemi Yelken Açtı (Ali Mümtaz Arolat)
50. Üç Minik Serçem (Necati Cumalı)
51. Memleket Şiirleri Antolojisi (Osman Atilla)
52. Ülkemin Efsaneleri (İbrahim Zeki Burdurlu)
53. Anılarda Öyküler (İbrahim Zeki Burdurlu) [çıkarıldı]
54. Aldı Sözü Anadolu (Mehmet Önder)
55. Göl Çocukları (İbrahim Örs)
56. Miskinler Tekkesi (Reşat Nuri Güntekin)
57. Tanrı Misafiri (Reşat Nuri Güntekin)
58. Ötleğen Kuşu (Halil Karagöz)
59. Arılar Ordusu (Bekir Yıldız)
60. Yankılı Kayalar (Yılmaz Boyunağa)
61. Yürekdede ile Padişah (Cahit Zarifoğlu)
62. Serçe Kuş (Cahit Zarifoğlu)
63. Bir Küçük Osmancık Vardı (Hasan Nail Canat)

Hazırlatılacak eserler
1. Tekerlemeler
2. Türkçede Deyimler
3. Türk Atasözlerinden Seçmeler
4. Türk Bilmecelerinden Seçmeler
5. Türk Ninnilerinden Seçmeler
6. Türkülerden Seçmeler
7. Türk Manilerinden Seçmeler

DÜNYA EDEBİYATI

1. Küçük Prens (Antoine de Saint-Exupery) [çıkarıldı]
2. Şeker Portakalı (Jose Mauro de Vasconcelos)
3. Oliver Twist (Charles Dickens)
4. Alice Harikalar Ülkesinde (Lewis Carroll)
5. Gülliver’in Gezileri (Jonathan Swift)
6. Define Adası (Robert Louis Stevenson)
7. Robin Hood (Howard Pyle)
8. Tom Sawyer (Mark Twain)
9. Ezop Masalları
10. Andersen Masalları I-II
11. Üç Silahşörler (Alexandre Dumas, père)
12. La Fontaine’den Seçmeler
13. Pinokyo (Carlo Collodi)
14. Seksen Günde Devr-i Âlem (Jules Verne)
15. İnci (roman) (John Steinbeck)
16. Beyaz Yele (René Guillot)
17. Peter Pan (James Matthew Barrie)
18. Uçan Sınıf (Erich Kastner)
19. Yağmur Yağdıran Kedi (Marcel Aymé)
20. Ölümsüz Aile (Natalie Babbitt)
21. Yaşlı Adam ve Deniz (Ernest Hemingway)
22. Mutlu Prens (Oscar Wilde)
23. Şamatalı Köy (Astrid Lindgren)
24. Momo (Michael Ende)
25. Heidi (Johanna Spyri)
26. İnsan Ne İle Yaşar (Leo Tolstoy)
27. Sol Ayağım (Christy Brown)
28. Hikayeler (Anton Çehov)
29. Değirmenimden Mektuplar (Alphonse Daudet)
30. Pollyanna (Eleanor Porter)

[çıkarıldı] * Listenin ilk yayınlanışında bulunmasına rağmen, sonradan çıkarılmış olan eserler. Yerlerine, “Mehmet Akif Ersoy’dan Seçmeler” ve “Necip Fazıl Kısakürek’ten Seçmeler” adlı eserler eklenmiştir.
[*çıkarıldı] * Bir Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenin başvurusu değerlendirilerek “müstehcen ifadelerin yer aldığı, çocukları şiddete özendirdiği” gerekçesiyle 2012’de listeden çıkarıldı.
[**çıkarıldı] * “İçeriğinde öğrenci seviyesine uygun olmayan davranış ve olumsuz ifadelerin yer alması” gerekçesiyle 2014 yılında listeden çıkarıldı.

MEB 100 TEMEL ESER ORTAÖĞRETİM – LİSE

(Ortaöğretim Okullarında Okutulacak) 100 Temel Eser, Türkiye Cumhuriyeti 59. Hükumeti Millî Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilere hem Türk Dili ve Edebiyatı dersi müfredatı ile ilişkilendirilerek okutulması hem de boş zamanlarını değerlendirmek üzere öncelikle baş vurabilecekleri kaynak eserler olarak tavsiye edilmesi için derlenmiş edebi eserlerdir. Bu liste, Millî Eğitim Bakanı Doç. Dr. Hüseyin Çelik tarafından 19 Ağustos 2004’te yayımlanan bir genelgeyle kamuya açıklanmıştır. Ayrıca bu genelgede, ilköğretim okulları için de benzer bir eser listesinin hazırlanıp yayımlanacağı ifade edilmiştir.

“Türk Edebiyatı” ve “Dünya Edebiyatı” başlıkları altında derlenmiş olan kitapların seçiminde, tartışma konusu olmaması için “Türk Edebiyatı” başlığı altında yaşayan yazarların eserlerine yer verilmemiştir.
 

ROMAN

1. Açlık (Knut Hamsun)
2. Aganta Burina Burinata (Halikarnas Balıkçısı)
3. Akdeniz (Panait Istrati)
4. Ayaşlı ile Kiracıları (Memduh Şevket Esendal)
5. Babalar ve Oğullar (Turgenyev)
6. Beyaz Diş (Jack London)
7. Beyaz Gemi (Cengiz Aytmatov)
8. Bir Bilim Adamının Romanı (Oğuz Atay)
9. Cemo (Kemal Bilbaşar)
10. Çalıkuşu (Reşat Nuri Güntekin)
11. Çanlar Kimin İçin Çalıyor (Ernest Hemingway)
12. Derviş ve Ölüm (Mehmet Selimoviç)
13. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (Peyami Safa)
14. Don Kişot (Cervantes)
15. Drina Köprüsü (İvo Andriç)
16. Drina’da Son Gün (Faik Baysal)
17. Esir Şehrin İnsanları (Kemal Tahir)
18. Eskicinin Oğulları (Orhan Kemal)
19. Fareler ve İnsanlar (John Steinbeck)
20. Fatih-Harbiye (Peyami Safa)
21. Gora (Rabindranath Tagore)
22. Gün Olur Asra Bedel (Cengiz Aytmatov)
23. İbrahim Efendi Konağı (Samiha Ayverdi)
24. İki Şehrin Hikayesi (Charles Dickens)
25. Kalpaklılar (Samim Kocagöz)
26. Kaplumbağalar (roman) (Fakir Baykurt)
27. Karartma Geceleri (Rıfat Ilgaz)
28. Kayıp Aranıyor (roman) (Sait Faik Abasıyanık)
29. Kiralık Konak (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
30. Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (Hüseyin Rahmi Gürpınar)
31. Kuyucaklı Yusuf (Sabahattin Ali)
32. Küçük Ağa (Tarık Buğra)
33. Madame Bovary (Flaubert)
34. Mai ve Siyah (Halit Ziya Uşaklıgil)
35. Mor Salkımlı Ev (Halide Edib Adıvar)
36. Onlar da İnsandı (Cengiz Dağcı)
37. Ölü Canlar (Gogol)
38. Robinson Crusoe (Daniel Defoe)
39. Sahnenin Dışındakiler (Ahmet Hamdi Tanpınar)
40. Savaş ve Barış (Tolstoy)
41. Sefiller (Victor Hugo)
42. Sergüzeşt (Samipaşazade Sezai)
43. Ses ve Öfke (William Faulkner)
44. Sinekli Bakkal (Halide Edib Adıvar)
45. Sokakta (Bahattin Özkişi)
46. Suç ve Ceza (Dostoyevski)
47. Tütün Zamanı (roman) (Necati Cumalı)
48. Vadideki Zambak (Balzac)
49. Yaban (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
50. Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (Aziz Nesin)
51. Yedinci Gün (roman) (Orhan Hançerlioğlu)
52. Yılkı Atı (Abbas Sayar)

SÖYLEV

1. Nutuk (Mustafa Kemal Atatürk)

TİYATRO
1. Faust (Goethe)

HİKAYE

1. Çağlayanlar (Ahmet Hikmet Müftüoğlu)
2. Dede Korkut Hikayeleri
3. Gazoz Ağacı (Sabahattin Kudret Aksal)
4. Gurbet Hikayeleri (Refik Halit Karay)
5. Gülistan (Sadi)
6. Ömer Seyfettin Hikayelerinden Seçmeler
7. Haldun Taner Hikayelerinden Seçmeler
8. Sait Fait Abasıyanık Hikayelerinden seçmeler
9. Kelile ve Dimne (Beydeba)
10. Kerem ile Aslı
11. Memleket Hikayeleri (Refik Halit Karay)

 

ŞİİR

1. Orhan Veli Kanık’ın Bütün Şiirleri
2. Çile (Necip Fazıl Kısakürek)
3. Divan Şiirinden Seçmeler
4. Dostlar Beni Hatırlasın (Aşık Veysel)
5. Halk Şiirinden Seçmeler
6. Han Duvarları (Faruk Nafiz Çamlıbel)
7. Kendi Gök Kubbemiz (Yahya Kemal Beyatlı)
8. Kutadgu Bilig’den Seçmeler
9. Memleketimden İnsan Manzaraları (Nazım Hikmet)
10. Mesnevi’den Seçmeler (Mevlana)
11. Otuz Beş Yaş (Cahit Sıtkı Tarancı)
12. Safahat (Mehmet Âkif Ersoy)
13. Ahmet Muhip Dıranas şiirlerinden seçmeler
14. Ahmet Kutsi Tecer şiirlerinden seçmeler)
15. Yunus Emre Divanı’ndan seçmeler
 

DENEME

1. Beş Şehir (Ahmet Hamdi Tanpınar)
2. Bize Göre (Ahmet Haşim)
3. Boğaziçi Mehtapları (Abdülhak Şinasi Hisar)
4. Boğaziçi Şıngır Mıngır (Salah Birsel)
5. Bu Ülke (Cemil Meriç)
6. Devlet (Platon)
7. Diyorlar Ki (Ruşen Eşref Günaydın)
8. Eğil Dağlar (Yahya Kemal Beyatlı)
9. Gençlerle Başbaşa (Ord. Prof. Dr. Ali Fuat Başgil)
10. Sokrates’in Savunması (Eflatun)
11. Şehir Mektupları (Ahmet Rasim)
12. Türkçenin Sırları (Nihad Sami Banarlı)

GEZİ

1. Anadolu Notları (Reşat Nuri Güntekin)
2. Seyahatname (Evliya Çelebi)

ANI
1. Çankaya (Falih Rıfkı Atay)
2. Zeytindağı (Falih Rıfkı Atay)
BİYOGRAFİ
1. Suyu Arayan Adam (Şevket Süreyya Aydemir)

FIKRA
1. Nasreddin Hoca Fıkralarından Seçmeler

MASAL
1. Türk masalları (Naki Tezel)