Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Edebiyatı
Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Edebiyatı
- Azerbaycan Türk Edebiyatı: Bahtiyar Vahapzade, Hüseyin Şehriyar, Celil Mehmet Kulizade
- Bulgaristan Türkleri Edebiyatı: Recep Küpçü
- Kazak Türkleri Edebiyatı: Mağcan Cumabayulı
- Kazan Türkleri Edebiyatı: Ayaz İshaki
- Kıbrıs Türk Edebiyatı: Osman Türkay, Özker Yaşın
- Batı Trakya Türkleri Edebiyatı: Mehmet Hilmi, Abdurahim Dede
- Kırgızistan Türk Edebiyatı: Cengiz Aytmatov
- Kırım Türkleri Edebiyatı: İsmail Gaspıralı, Cengiz Dağcı
- Özbekistan Türk Edebiyatı: Abdülhamit Süleymanoğlu Çolpan, Aybek
- Türkmenistan Türk Edebiyatı: Ata Atacanoğlu
- Doğu Türkistan-Uygur Türkleri Edebiyatı: Ziya Samedi
- Yugoslavya Türkleri Edebiyatı: Nimetullah Hafız
- Irak Türkleri Edebiyatı: Ata Terzibaşı
TÜRK DÜNYASINDAN ÖNEMLİ SANATÇILAR
OSMAN TÜRKAY (1927 – 2001)
- Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
- Gazetecidir; şiirleri dışında deneme ve incelemeleri de vardır.
- Nobel’e aday gösterilmiş, uluslararası birçok ödül almıştır.
Eserleri:
- Şiir: Yedi Telli, Uyurgezer, Beethoven’den Aydınlığa Uyanmak, Kıyamet Günü Gözlemcileri, Evrenin Düşünde Gezgin
ÖZKER VAŞIN (1932 – )
- Kıbrıs Türk edebiyatı şair ve yazarıdır.
- Öykü, tiyatro ve romanları da vardır.
Eserleri:
- Şiir: Kıbrıs’tan Atatürk’e, Mehmetçik Kıbrıs’ta, Atatürk’e Saygı Duruşu
ŞEHRİYAR (1904 – 1988)
- Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
- Güney Azerbaycan’da yaşamıştır.
- Şiirlerinde Azerbaycan Türkçesini kullanmıştır.
- Sade ve akıcı bir dili vardır.
- Farsça şiirleri İran Edebiyatı’nda da önem taşır.
Eserleri:
- Şiir: Heyder Baba’ya Selam, Türkçe Şiirlerinden Seçmeler, Divan (Farsça Şiirleri)
BAHTİYAR VAHAPZADE (1925 – 2009)
- Azeri Türk edebiyatının büyük şairlerindendir.
- Edebiyat profesörüdür.
- Şiirlerinde özellikle yurt ve dil sevgisini işlemiştir.
- Genellikle hece ölçüsünü kullanmıştır.
- “Menim Anam” şiiriyle tanınmış ve sevilmiştir.
Eserleri:
- Şiir: Menim Dostlarım, Çınar, Kökler ve Budaklar, Gün Var Bin Aya Değer, İnsan ve Zaman
İSMAİL GASPIRALI (1851 – 1914)
- Kırım Türk edebiyatı yazarıdır.
- Gazeteci ve fikir adamı kimliğiyle tanınmıştır.
- Rusya’daki ve tüm dünyadaki Türklerin birliğini savunmuştur.
- Fikirleriyle Milli Edebiyatçılar üzerinde etkili olmuştur.
- Son yıllarını Türkiye’de geçirmiştir.
Eserleri:
- Rusya Müslümanları, Avrupa Medeniyetine Bakış, Atlaslı Cihanname
CENGİZ DAĞCI (1920 – )
- Kırım Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının büyük romancısıdır.
- İkinci Dünya Savaşı’nın ardından İngiltere’ye yerleşmiştir.
- Sade ve anlaşılır bir dili vardır.
- Sovyet egemenliği altındaki Kırım halkının zorlu yaşamlarını, kendi gözlemlerinden yola çıkarak anlatmıştır.
Eserleri:
- Roman: Korkunç Yıllar, O Topraklar Bizimdi, Onlar da İnsandı, Dönüş, Ölüm ve Korku Günleri, Genç Temuçin, Badem Dalına Asılı Bebekler, Üşüyen Sokak, Yurdunu Kaybeden Adam, Yoldaşlar
- Anı: Anneme Mektuplar
AYAZ İSHAKİ (1878 – 1954)
- Kazan Türk edebiyatının yazar ve düşünce adamıdır.
- Roman, hikâye ve tiyatroları vardır.
- 1917 Ekim Devrimi’nden sonra ülkesini terk etmiştir.
- Türkiye’de ölmüştür.
Eserleri:
- Öykü: Zindan, Familye Saadeti, Ulug Beyrem
- Roman: Üyge Taba, Ulug Muhammed, Tatarın Kızı
ABDÜLHAMİT SÜLEYMANOĞLU ÇOLPAN (1897-1938)
- Özbek Türk edebiyatı şairlerindendir.
- Şiirlerinde bağımsızlığı, kadın haklarını konu edinmiştir.
- Tevfik Fikret, Mehmet Akif gibi toplumcu şairlerimizi okumuş ve onlardan etkilenmiştir.
Eserleri:
- Şiir: Uyanış, Tan Sırları, Koşuklarım…
ATA ATACANOGLU (1922 -1989)
- Türkmen edebiyatı şairidir.
- Heceyle veya serbest lirik şiirler yazmıştır.
Eserleri:
- Şiir: Guşgı Galası, Sallancağım Sehra Benim, Çakmak, Men Size Baryan…
CENGİZ AYTMATOV (1928 – 2008)
- Kırgız Türk edebiyatının ve dünya edebiyatının tanınmış romancısıdır.
- Doğa, aşk ve vatan sevgisi başlıca konularıdır.
- Anlatımında Manas destanı gibi Kırgız destanlarının ve efsanelerin etkisi vardır.
- “Selvi Boylum” adlı öyküsü oldukça sevilmektedir.
Eserleri:
- Roman: Cemile, Kopar Zincirlerini Gülsarı, Toprak Ana, Yüz Yüze, Gün Uzar Yüzyıl Olur (Gün Olur Asra Bedel), Beyaz Gemi
- Oyunları: Yıldırım Sesli Manasçı, Kızıl Elma, Cengiz Hana Küsen Bulut, Dişi Kurdun Rüyaları, Sultan Murat…
ZİYA SAMEDİ (1914 – 2000)
- Doğu Türkistan edebiyatı yazarıdır.
- Tiyatro, roman ve öyküleri vardır.
Eserleri:
- Roman: Yılların Sırrı, Gani Batur – Mayimhan, Ahmet Efendi
- Öykü: Bir Tane Sigara, Kaysılar Olgunlaştığında, Dertlinin İnleyişi…
