Göktürkçe Dersler, Göktürkçenin Kuralları ve Örnekleri

Göktürkçe sözlük, Göktürkçe Sözlük: Göktürk Yazıtlarında Sıkça Kullanılan Sözcükler

Bu yazımızda sizlere Göktürkçe Sözlük sunuyoruz. Göktürkçe Sözlük, Göktürk Yazıtlarında Sıkça Kullanılan Sözcükleri içermektedir. Diğer yazılarımızı GÖKTÜRKÇE kategorisinde bulabilirsiniz. 

Göktürkçe Dersler, Göktürkçenin Kuralları ve Örnekleri için derleme (galeriye) tıklayınız.

GÖKTÜRKÇE SÖZLÜK 

• Adak     Ayak
• Adak kamşat-    Ayak diremek
• Adgır     Aygır
• Adınçıg Bambaşka
• Adrıl-     Ayrılmak
• Ag-         Çıkmak
• Agı         Armagan, mal
• Agır        Değerli
• Agıt-      Düşmanı püskürtmek

• Agtur-   Çıkarmak
• Algalı     Almak için
• Alk-        Bitirmek
• Alkın-    Tükenmek
• Alp         Yiğit, zor
• Alpagu  Yiğit, cesur
• Altız-     Aldırmak
• Altun     Altın
• Amtı      Şimdi
• Ança      Öylece
• Anda     Orada
• Anı         Onu
• Antag    O kadar, öyle
• Añar      Ona
• Añıl-      Şaşırır
• Apa        Baba

• Apar      Avar
• Apurum               Rum, Bizans
• Arıg        Temiz
• Arıl-       Yorulmak
• Arkış      Kervan
• Arkuy    Mevzi
• Armakçı               Sahtekar
• Artat-    Bozmak
• Artuk    Artık, fazla
• Artur-   Aldanmak
• Asıg       Kazanç, yarar
• Asra       Aşağıda
• Aşangalı               Yemek için
• At           At, ad (isim)
• Atı          Eğitmen, lala
• Atlıg       Atlı

• Ay-         Söylemek
• Ayguçı  Başbakan
• Aynıg    Kötü, bozuk
• Aynıt-   Bozmak
• Ayt-       Söylemek
• Ayukı    Hükümet
• Azkıyna                Azcık
• Azu        Yoksa
• Balık      Kent, çamur
• Balbal    Öldürülen düşman sayısınca dikilen heykel
• Bar         Var
• Bar-       Gitmek
• Barıgma               Giden
• Barım    Servet
• Bark       Bina, yapı
• Basın-   Kendini hor görmek
• Basıt-    Bastırmak
• Basmıl   Bir ulus
• Başad-  Önderlik etmek
• Başlayu                İlk başta

• Başlıg    Başlı
• Bay        Varlıklı, zengin
• Baz         Bağlı, itaatkâr
• Bediz     Resim, heykel
• Beg        Bey
• beñgü   Ebedi
• Bıç-        Biçmek
• Biçin      Maymun
• Bilge      Bilgin
• Bilig        Bilgi, akıl
• Bir-         Vermek
• Biri         Güney
• Biriki      Bütün, hepsi
• Birle       İle
• Bişinç    Beşinci
• Bişük     Beşik
• Biti-        Yazmak
• Bitig       Yazı
• Bitigme                Yazan
• Bizni      Bizi
• Boguz   Boğaz
• Bol-        Olmak
• Boltaçı  Olacak
• Bod        Boy
• Bodun  Ulus/millet, halk
• Bor         Bora
• Borça    Bora gibi
• Boşgur-                Kışkırtmak
• Bödke (bu+ödke)           Bu zamanda
• Böri        Kurt
• Buka      Boğa
• Bul-        Bulmak
• Bulgak  Bulanık, karışık

• buluñ    Taraf/yan
• Bulıt       Bulut
• Bulmayın             Bulmadan
• Bunça   Bunca/bu kadar
• Buñ        Sıkıntı
• Bus        Pus
• Buyruk Vezir/memur
• Çabış     Çavuş
• Çıgayn  Yoksul
• Çıkan     Yeğen, kuzen?
• Eb           Ev
• Eçi          Amca, Ağabey
• Eçü         Amca
• Edgü      İyi
• Edgüti   İyice
• Ediz        Seçkin/yüksek
• Egir-       Çevirmek
• Eke        Abla
• Eki          İki
• Ekinti     İkinci
• Elig         El, elli
• Eligin     El ile
• Emgek  Emek, eziyet
• Emget- Eziyet etmek
• Erinç      Elbette
• Erkli       İken

• Ermiş     İmiş
• Erser     İse
• Erteçi    Olacak
• Erti         İdi
• Ertin-     Vazgeçmek
• Ertiñü    Fevkalade
• Ertür-    Düzenlemek
• Eşid-      İşitmek
• Eşidgil   İşit
• I-             Göndermek
• Içgın-     Terk etmek
• Id-          Göndermek
• Iduk       Kutsal
• Igaç        Ağaç
• Igar        Değerli
• Irak        Uzak
• İçger-    İçermek
• İçik-       Teslim olmak
• İçreki     İçindeki
• İdi           Sahip
• İdikut    Komutan, vali?
• İgid-       Beslemek
• İgid        Yalan
• İkegü    İki tane
• İl             Devlet
• İlert-      İlerletmek
• İlle-        İl yapmak
• İlgerü    İleri
• İlsiret-   Devletsiz bırakmak
• İlteber  Vali
• İni           Küçük kardeş
• İniligü    Kardeşli olarak
• İsig         Isı, sıcaklık
• İşgit       İşleme, sanat
• İt-           Yapmak/etmek, düzenlemek
• İtin-       Teşkilatlanmak
• Kabış-   Kavuşmak
• Kagan   Kağan/hükümdar
• Kaganla-              Kağan yapmak
• Kagasırat-           Kağansız bırakmak
• Kalıñ      Çeyiz
• Kalısız    Eksiksiz
• Kamagı Toplam, hepsi
• Kan        Han
• Kandın  Nereden
• Kanı       Hani
• Kapıg     Kapı
• Kapıgka                Kapıya
• Kañ        Baba
• Karı        Yaşlı

• Karagu  Nöbet yeri
• Katıgtı   Sağlamca
• Katun    Kraliçe
• Kazgan-               Kazanmak
• Kazganmasar     Kazanmasa
• Keç-       Geçmek
• Keçig     Geçit
• Kel-        Gelmek
• Kelipen                Gelerek
• Kelür-   Getirmek
• Kentü   Kendi
• Keregü Çadır
• Kergek Gerek
• Kergek bol-        Vefat etmek
• Kergeksiz            Gereksiz
• Kıd-        Kıymak
• Kılın-      Yaratılmak
• kırgag    Kıyı
• Kıtayn   Hıtay (bir halk, Moğol?)
• Kıyın      Acı, keder
• Kızıl        Kırmızı
• Kız ogul                Kız evlat
• Kiçig       Küçük
• Kigür-    Sokmak
• Kimke   Kime
• Kiñşür- Kinleşip çekişmek
• Kir-         Girmek
• Kirü        Geri
• Kisre      Sonra
• Kiş          Samur
• Kişi         İnsan
• Kişiligün               Kişi ile
• Kiyik      geyik
• Kodı       Aşağı
• Kodup  Koyup
• Konçuy Prenses

• Korgan Kale
• Kop        Hep
• Kopun  Hepsi
• Koyn     Koyun
• Köbürge              Davul
• Kök        Mavi
• Kök        Hep
• Köl         Göl
• Köñül    Gönül
• Kör-       Görmek, itaat etmek
• Körteçi Görecek
• Körüg    Gözetlemeci
• Kötür-   Kaldırmak
• Kötürügme        Yükselten
• Köz        Göz
• Kubrat-                Çoğaltmak
• Kul         Köle
• Kulkak  Kulak
• Kurıgaru              Batıya doğru
• Kut         Baht, talih
• Kutay    Değerli kumaş
• Kuz        Kuzey, gölgeli yer
• Kü          Ün, ses
• Küç        Güç
• Küçlüg  Güçlü
• Külüg    Ünlü
• Kümüş  Gümüş
• Kün        Gün
• Kün batsık          Gün batısı
• Küni       Kıskançlık
• Kün togsık          Gün doğusu
• Küntüz Gündüz
• Küñ        Hizmetçi
• Kür         Çok kalabalık
• Lagzın   Domuz
• Lu           Ejderha
• Maña    Bana
• Men      Ben
• Meniñ  Benim
• Neke     Niye
• Neñ       Asla, hiç
• Ogılıt     Oğullar
• Oguş     Aile
• Okı-       Okumak, davet etmek
• Okıgalı  Davet etmek için
• Olur-     Oturmak
• Olurıpan              Oturarak
• Olursık  Oturası

• Olurtaçı                Oturacak
• Olurtukda           Oturduğunda
• Olurtukuma       Oturduğumda
• Ona-      Onaylamak
• Onunç  Onuncu
• Opla-     Atılmak
• Ordu     Karargah
• Ortu      Orta
• Ot           Ateş
• Oz-         Geçmek, kurtulmak, bağışlanmak
• Ö-           Düşünmek
• Öd          Zaman
• Ödüş     Bir zaman ölçüsü birimi?
• Ög          Anne
• Ög-        Övmek
• Ögleş-   Akıl akıla vermek
• Ögtür-  Övdürmek
• Ögir-      Gururlanmak
• Ögüz     Irmak
• Ögüzçe Irmak gibi
• Ök          Hep
• Ökün-   Pişman olmak
• Öküş     Çok
• Öl-          Ölmek
• Ölüg      Ölü
• Ölügme               Ölen
• Ölteçi    Ölecek
• Ölteçiçe               Ölecek gibi
• Ölür-     Öldürmek
• Ölüreyin              Öldüreyim
• Ölüt-     Öldürmek
• Öñ          Ön, doğu

• Öñre     Doğuya, doğuda
• Örtçe    Ateş gibi
• Ötüg      Rica
• Ötün-    Rica etmet
• Ötünç   Arz, rica
• Öz          Kendi
• Özlük    Şahsi
• Sab        Söz
• Sakın-   Düşünmek
• Sakınıgma           Düşünen
• Sakınmatı            Düşünmeden
• Sanç-     Mızraklamak
• Sarıg      Sarı
• Sayu      Sayarak, her
• Sebin-   Sevinmek
• Señün   Paşa
• Sı-           Kırmak
• Sıgıt       Ağlama
• Sıgıtçı    Ağlayan
• Sıgun     Yaban geyiği
• Sıgta-    Ağlamak
• Sıñar      Yarım
• Siñil        Kız kardeş
• Sökür-  Çöktürmek
• Sözleş- Söyleşmek
• Sub        Su
• Subıñaru             Suyuna doğru
• Sü           Ordu/asker
• Süçig     Tatlı
• Süle-     Ordu yürütmek
• Süñüg   Süngü
• Süñüş-  Süngüleşme, savaş
• Şad        Veliaht prens
• Tabgaç  Çin, Çinli
• Tabışkan              Tavşan
• Tag         Dağ
• Tagça    Dağ gibi
• Tagık-    Dağa çıkmak
• Taluy     Deniz, okyanus
• Tamgacı               Damgacı, mühürdar
• Tañ        Şafak
• Tañ öntürü         Şafak yükselirken
• Tapa      Karşı, karşıya
• Tarduş  Bir kısım Türk topluluğu
• Taş         Dış
• Taşık-    Dışarı çıkmak
• Taşra     Dışarı
• Tat         Yabancı
• Tebi       Deve
• Teblig    Hileci
• Teg        Gibi
• Teg-       Saldırmak, ulaşmak
• Teg-       Saldırmak
• Tegi       Kadar
• Tegre    Çevre
• Telin-    Delinmek
• Temir    Demir
• Teñri     Gökyüzü/tanrı
• Teyeñ   Sincap
• Tez-       Kaçmak
• Tılıg        Haberci
• Tıñla      Dinlemek
• Tideçi    Diyecek
• Tik-        Dikmek
• Tir           Der
• Tir-         Dermek
• Tirgür-  Diriltmek
• Tirig       Diri
• Tiril-       Derlenmek
• Tirkeş    Kafile
• Tip          Deyip
• Tiyin      Diye
• Tiz          Diz
• Tizlig      Dizli
• Tod-      Doymak
• Toga yorı-           Üstünden aşıp geçmek
• Tokı-      Vurmak
• Tokurkak             Tok gözlü
• Tokuz    Dokuz
• Tokuzunç            dokuzuncu
• Ton        Giysi
• Toñta-  Donup kalmak
• Tor-       Zayıflamak
• Toruk    Zayıf
• Toygun Kurultay üyesi, delege
• Tögünlüg             Damgalı
• Tök-       Dökmek
• Töküti   Dökerek
• Töles     Türk boylarının bir bölümü
• Töpü     Tepe
• Tört       Dört
• Törtünç                Dördüncü
• Törü      Töre
• Törü-     Türemek
• Törün    Tören
• Tupul-   Tel-
• Tutsık    Tutulası
• Tutuk    General
• Tutupan              Tutarak
• Tutuz-   Tutturmak
• Tümen On bin
• Tün        Gece
• Tüpüt    Tibet
• Tüş-       Düşmek
• Tüz         Düz, doğru
• Tüzül-   Düzelmek
• U-           -ebilmek, -abilmek
• U            Uyku
• Ubut     Utanma
• Uça bar-              Vefat etmek, cennete gitmek
• Uçuz      Kolay
• Uda bas-             Uykuda basmak
• Udı-       Uyumak
• Udımatı               Uyumadan
• Udlık     Kayış
• Udsık    Uyuyası
• Udu       Ve
• Uduz-   Yönetmek
• Uduzugma         Yöneten
• Ulayu    Ve, ulayarak
• Ulug      Büyük
• Ulugart-               Büyütmek
• Uluş       Ülke, memleket
• Umay    Tanrıça
• Unç        Mümkün
• Ur-         Vurmak
• Urgıl      Vur
• Urug      Soy
• Urugsırat-           Soyunu kurutmak
• Urı ogul                Erkek evlat
• Usar      Mümkünse
• Uz          Sanat
• Üçün     İçin
• Üçünç   Üçüncü
• Ülüg      Kısmet, pay
• Ürüñ     Ak
• Üz-         Koparmak
• Üze        Üstte
• Yabgu   Vali
• Yabız     Fena, kötü
• Yablak   Kötü, kalitesiz
• Yabrıt-  Yıpratmak
• Yadagın                Yaya olarak
• Yagı        Düşman
• Yagız      Yağız
• Yaguk    Yakın
• Yagur-   Yakınlaşmak
• Yagut-   Yakınlaştırmak
• Yalabaç Elçi
• Yalıñın   Çıplak olarak
• Yana      Geri, yine
• Yantur- Geri döndürmek
• Yarak     Alet, silah
• Yarat-    Yaratmak, meydana getirmek
• Yaratın-                Yapılanmak
• Yarlıka- Buyurmak, bağışlamak
• Yargan  Baş yargıç
• Yazın-    Yanlış yapmak
• Yaşıl       Yeşil
• Yay         Yaz mevsimi
• Yayn-    Yaymak
• Yaz         Bahar mevsimi
• Yazı        Ova
• Yegün   Yeğen
• Yelmeg Keşif kolu
• Yete      Yedeğe alarak
• Yılkı        At sürüsü
• Yılpagut               Kahraman
• Yılsıg      Zengin, varlıklı
• Yımşak  Yumuşak
• Yıpar      Güzel koku
• Yırı          Kuzey
• Yırıgaru Kuzeye doğru
• Yış          Orman
• Yiçe        Yeniden
• Yig          Daha iyi
• Yigdi      İyice
• Yime      De da (bağlaç)
• Yigirmi  Yirmi
• Yinçü     İnci
• Yinçge   İnce
• Yiriñerü                Yerine doğru
• Yiti          Yedi
• Yitür-     Yitirmek
• Yiyi         Art arda
• Yog        Ağlama töreni
• Yogçı     Ağlama töreni katılımcısı
• Yogla-   Yas tutmak, ağlamak
• Yogur-  Ayakla çiğnemek
• Yokad-  Yok olmak
• Yolı         Kez, defa
• Yoñşur-                Zıtlaşmak
• Yorı-      Yürümek
• Yorıt-     Yürütmek
• Yubalu  Yuvarlanarak
• Yulugçı  Yağmacı
• Yut         Kıtlık
• Yuyka    İnce
• Yotuz    Kadın eş
• Yügeri   Yukarı
• Yügür-  Akmak, koşmak
• Yükün- Baş eğmek
• Yüzçe    Yüz kadar
• alk-: bitirmek, tamamlamak, bitmek, tükenmek, sona ermek
• altun: altın
• ança: öyle, öylece, şöyle, şöylece, böyle, böylece, o kadar, çok, bedava, karşılıksız
• ançula-: takdim etmek, arzetmek, sunmak
• apa: ecdat, büyük baba
• artuk: fazla, ziyade, artık
• aşsız: yemeksiz, aç
• balık: şehir, çamur, balçık, bataklık
• bark: ev, mezar, türbe, abide
• bay: zengin
• baz: yabancı, tâbi
• bediz: resim, heykel, nakış, şekil, süs
• bedizçi: ressam, nakkaş
• bengü: ebedî, daimî, sonsuz
• bilig: bilgi, fikir, düşünce, zekâ
• birle: ile
• biti-: yazmak
• bitig: yazı, yazma, kitabe, kitap
• bodun: budun, ulus, millet, kavim
• bulung: taraf, yan
• bunça: bunca, bu kadar, böyle
• bung: keder, sıkıntı, dert, zahmet, eziyet, minnet
• çıgany: yoksul, fakir
• eçi: amca, ağabey
• edgü: iyi
• erinç: olacak, olmalı, tabiî, elbette, -dır / -dir
• ertür-: erdirmek, yaptırmak
• ıduk: mukaddes, kutlu, mübarek
• ıgar: ağır, değerli, önemli, hürmetli
• ırak: uzak
• igit-: beslemek, bakmak, yetiştirmek, büyütmek, ilgilenmek
• illig: illi, vatanlı, ülkeli, devletli
• ilsire-: ilsizleşmek, devletsizleşmek, ilini kaybetmek, esaret altına girmek
• ini: küçük kardeş
• kagan: hakan, hükümdar, kağan
• kaganlıg: bağımsız, müstakil, kağanı olan
• kagansırat-: kağansızlaştırmak, esaret altına almak
• kang: baba, peder
• kapıġ: kapı
• kazgan-: kazanmak, toplamak, biriktirmek, zapdetmek, ele geçirmek, fethetmek
• kedimliġ: giyimli, giyim kuşamı olan, zırhlı
• kelür-: getirmek
• kergek bol-: yok olmak, ölmek, vefat etmek
• kılın-: yaratılmak, yapılmak, meydana gelmek
• Kırkız: Kırgız
• kisre: sonra, ondan sonra
• kony: koyun
• kop: çok, hep, pek, tamamen
• kögmen: Kögmen Dağı, ormanı, Sayan Dağı
• köngül: gönül, kalp, yürek, iç, fikir, düşünce, akıl, anlayış, arzu, ülkü
• kurıgaru: batı, batıya doğru
• kut: devlet, ikbal, saadet, baht, talih
• kutay: ipek, ipekli
• kü: ses, ün, şan, şöhret, san
• küntüz: gündüz
• men: ben
• neng: nesne, şey, mal, eşya; h,ç, asla
• olur-: oturmak, tahta oturmak, kağan olmak
• ot: ateş
• ög: anne, üvey anne
• ögüz: ırmak, nehir, deniz
• ökün-: pişman olmak, eseflenmek, hayıflanmak, kendine gelmek, üzülmek
• ölgeli: ölümlü
• ötün-: arz etmek, rica etmek, dilek dilemek
• sakın-: düşünmek, düşünceye dalmak, endişelenmek, düşünüp taşınmak, yas tutmak
• sıgıt: ağlama, feryat figan etmek, sızlamak, matem
• sökür-: diz çöktürmek, dize getirmek
• sub: su, nehir
• süçig: tatlı, lezzetli
• süle-: ordu sevk etmek, akın düzenlemek, sefere çıkmak
• süngük: kemik
• süngüş-: süngüleşmek, mızraklaşmak, çarpışmak, savaşmak, harp etmek
• şad: Türk devletinin batı kısmının başkanı, yabgu
• Şantung: Şantung Ovası
• Tabgaç: Çin, Çinli
• teg: gibi
• Tengri: Gök, Tanrı, ilâh, Allah, Gök Tanrısı
• tigin: Kağan’ın oğullarına verilen unvan, prens
• tirgür-: yaşatmak, diriltmek, canlandırmak
• tiyin: diye, diyerek
• tiz: diz
• tokı-: vurmak, dövmek, çarpmak, dokumak, sokmak, batırmak, tokmaklamak, yontmak
• tonsuz: elbisesiz, çıplak
• torug: doru, doru rengi
• törü: töre, kanun, nizam, örf ve adet, görenek, düzen, devlet nizamı
• tün: gece
• uça bar-: vefat etmek, ölmek, kergek bolmak
• udı-: uyumak
• Umay: bir Tanrıça adı
• üçün: için, dolayı, yüzünden
• üküş: çok, fazla
• ülüg: kısmet, pay, nasip, şans
• yabız: yavuz, fena, kötü, perişan
• yablak: kötü, fena, perişan
• yadaġ: yaya
• yagı: düşman
• yarlıka-: buyurmak, lûtfetmek, bağışlamak, esirgemek, korumak
• yaşıl: yeşil
• yeltür-: koşturmak
• yış: orman, ormanlık dağ
• yig: iyi
• yoġ: natem, yas, ölü yemeği, cenaze töreni
• yügürt-: koşturmak, akıtmak
• Göktürkçe sözlük, Göktürkçe Sözlük: Göktürk Yazıtlarında Sıkça Kullanılan Sözcükler, Göktürkçe kelimeler, Göktürkçe.

• 16 SÖZLÜKTEN OLUŞAN AYRINTILI BÜYÜK TÜRKÇE SÖZLÜK İÇİN LÜTFEN TIKLAYINIZ