Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuat Köprülü, Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuat Köprülü Kimdir?

Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuat Köprülü, Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuat Köprülü Kimdir?

Türk tarihçi, edebiyat araştırmacısı ve siyaset adamıdır. 4 Aralık 1890’da İstanbul’da doğdu. Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa’nın soyundan gelmektedir. Ayasofya Rüşdiyesi’ni ve Mercan İdadisi’ni bitirdikten sonra Hukuk Mektebi’ne devam etti (1907-1910), burada özel Fransızca dersleri aldı. Ancak, asıl ilgisini çeken edebiyat ve tarih alanında ilerlemek için hukuk öğrenimini yarıda bıraktı.

1909’da Fecr-i Ati topluluğuna katıldı. Şiirlerini 1913’e kadar Mehasin ve Servet-i Fünun dergilerinde yayımladı. Bu yıllarda “Milli Edebiyat” ve “Yeni Lisan” akımlarına karşıydı. 1910’dan sonra İstanbul’un çeşitli okullarında Türkçe ve edebiyat okuttu, liselerin edebiyat programını düzenledi. Ziya Gökalp çevresine girdikten sonra Milli Edebiyat akımını benimsedi; Türk tarihinin ilk dönemlerine kadar indi, ilk Türk topluluklarının tarih ve edebiyatlarını inceledi. 1913’te, Halit Ziya Uşaklıgil’den boşalan İstanbul Darülfünunu Türk Edebiyatı Tarihi müderrisliğine getirildi. Aynı yıl Bilgi dergisinde Türk edebiyatının hangi yöntemle incelenmesi gerektiğini tartışan “Türk Edebiyatı Tarihinde Usul” adlı yazısı çıktı.

1919’da uluslar arası ün kazanmasını sağlayan ilk büyük yapıtı Türk Edebiyatı’nda İlk Mutasavvıflar’ı yayımlandı. 1923’te Edebiyat Fakültesi dekanı oldu, Türkiye Tarihi adlı kitabını çıkardı. 1925’te Türkiyat Mecmuası’nı çıkarmaya başladı, ünü giderek dünyaya yayıldı, birçok uluslar arası kongreye Türkiye temsilcisi olarak katıldı. 1928’de Türk Tarih Encümeni başkanlığına seçildi. 1931’de Türk Hukuk Tarihi Mecmuası’nı çıkarmaya başladı; 1932-1934 arasında Divan Edebiyatı Antolojisi’ni çıkardı.

1933’te ordinaryüs profesör oldu, İstanbul Üniversitesi’nde birkaç kez dekanlık yaptı. 1934’te siyasete atılarak Kars milletvekili oldu. 1936-1941 arasında Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi ’yle Siyasal Bilgiler Okulu’nda ders verdi. 1935’te, Paris’te Türk Tetkikleri Merkezi’nde verdiği konferansların toplamı olan Les Origines de L’Empire Otoman (Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu) adlı kitabı yayımlandı ve büyük yankı uyandırdı. Heidelberg , Atina ve Sorbonne üniversitelerince onursal doktorluk sanı verilen, bilim kuruluşlarınca onur üyeliğine seçilen Köprülü 1941’den sonra İslam Ansiklopedisi’nin yayımına katıldı. 31 Mayıs 1935′te yapılan Genel Seçimlerde Kars Milletvekili oldu. 1943′e kadar hem Milletvekilliğine, hem de İstanbul ve Ankara Üniversitelerindeki görevlerine devam etti.

12 Haziran 1945′de siyasî yayınlarından dolayı CHP’den ihraç edildi. 7 Ocak 1946′da Celal Bayar, Adnan Menderes ve Refik Koraltan ile birlikte Demokrat Parti yi kurdu. Demokrat Parti iktidara gelince dışişleri bakanı oldu. 1956’ya kadar sürdürdüğü bu görevi sırasında Türkiye’nin NATO’ya girişinde etkin rol oynadı. 5 Temmuz 1957′de Demokrat Partiden resmen istifa ederek aynı yıl Hürriyet Partisi ne girdi. 1960’tan sonra 6-7 Eylül Olaylarıyla ilişkilendirilerek tutuklandı, dört ay Yassıada’da kaldı. 27 Mayıs 1960’tan sonra Yeni Demokrat Parti yi kurdu. Ancak parti pek ilgi görmedi. Amblem olarak seçtiği “Kıratı” Adalet Partisi ’ne bırakarak siyasi yaşamdan ayrıldı. Asıl yararlı çalışmalarını Türk Edebiyatı ve Türk Halk Edebiyatı araştırmaları oluşturur. Çok verimli bir araştırmacı olan Köprülü, ardında 1500ü aşkın kitap ve makale bırakmıştır.

Mehmet Fuat Köprülü 28 Haziran 1966’da İstanbul’da, bir trafik kazası sonucu, kaldırıldığı Baltalimanı Hastanesi’nde öldü. Çemberlitaş’taki Köprülü Türbesi’nde babasının yanına gömüldü.

Başlıca Eserleri

1. * Yeni Osmanlı Tarih-i Edebiyatı (1916)
2. * Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar (1919-1966)
3. * Nasrettin Hoca (1918-1981)
4. * Türk Edebiyatı Tarihi (1920)
5. * Türkiye Tarihi (1923)
6. * Bugünkü Edebiyat (1924)
7. * Azeri Edebiyatına Ait Tetkikler (1926)
8. * Milli Edebiyat Cereyanının İlk Mübeşşirleri ve Divan-ı Türk-i Basit (1928)
9. * Türk Saz Şairleri Antolojisi (1930-1940, üç cilt)
10. * Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar (1934)
11. * Anadolu’da Türk Dili ve Edebiyatı’nın Tekamülüne Bir Bakış (1934)
12. * Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu (1959)
13. * Edebiyat Araştırmaları Külliyatı (1966)
14. * İslam ve Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları ve Vakıf Müessesesi (1983, ölümünden sonra)

Önemli Türkbilimciler (Önemli Türkologlar)

Önemli Türkbilimciler (Önemli Türkologlar)

Önemli Türkbilimciler (Önemli Türkologlar)

Türk dili, edebiyatı, kültürü ve tarihi üzerine çalışmalar yapan, kısacası Türk’e ait olan her şeyi inceleyip bilimsel bir tutumla ortaya koyma gayreti içinde olan Türkologlar, milli bilincimizin ve ülkümüzün sistemleşmesinde önemli bir role sahiptir. Çünkü ortaya koymuş oldukları bilgi ve belgeler, dünü – bugünü ve yarını aydınlatmaktadır.

Geçmişini bilemeyen bir millet, rotasız ve yelkensiz bir geminin “herhangi bir yere” savrulup gideceği gibi sömürgeci güçlerin piyonu ve hammeddesi olacak, geleceğini yok edecektir. Fakat Türkoloji çalışmalarıyla elde edilen bilgiler, TÜRK budununun ne kadar hâlis bir ırktan geldiğini ve ne denli yüksek bir kültür abidesi yarattığını ortaya koymaktadır. Bunları gören özellikle TÜRK gençliği, geleceğine de bu şuurla yön verecektir.

Yerin ve göğün, yüce evrenin yaratıcısı Ulu Gök Tanrı‘ya şükürler olsun ki, Türk dünyasında artık Türklük Bilimi (Türkoloji) çalışmaları hızla, dikkatle ve başarıyla ilerliyor. Cumhuriyetimizin kurucusu, Ulu Önder Atatürk’ün başlattığı akım, özellikle Türkiye’de ciddi bir gelişme göstermeye devam ediyor.

Kim kimdir konulu yazılarımız için lütfen tıklayınız: KİM KİMDİR?

Abdülkadir İnan

Annemarie von Gabain

Ahmet Bican Ercilasun

Ahmet Buran

Ahmet Caferoğlu

Ahmet Kabaklı

Ahmet Taşağıl

Bahaeddin Ögel

Besim Atalay

Bozkurt Güvenç

Cengiz Alyılmaz

Doğan Aksan

Efrasiyap Gemalmaz

Faruk Sümer

Fuat Köprülü

Gülçin Çandarlıoğlu

Hamza Zülfikar

Hasan Eren

Hasibe Mazıoğlu

Hüseyin Namık Orkun

Hüseyin Nihal ATSIZ

İbrahim Kafesoğlu

Jean Paul Roux

Kaşgarlı Mahmut

Kazım Mirşan

Mehmet Kaplan

Muazzez İlmiye Çığ

Muharrem Ergin

Necip Asım

Nevzat Gözaydın

Oktay Sinanoğlu

Osman Fikri Sertkaya

Osman Nedim Tuna

Osman Turan

Reşit Rahmeti Arat

Saadet Çağatay

Saadettin Gömeç

Sadık Tural

Saim Sakaoğlu

Tahsin Banguoğlu

Talat Tekin

Tuncer Gülensoy

Vilhelm Thomsen

Wilhelm Radloff

Wolfram Eberhard

Yusuf Halaçoğlu

Zeki Velidi Togan

Zeynep Korkmaz

Ziya Gökalp