Prof. Dr. Doğan Aksan, Prof. Dr. Doğan Aksan Kimdir?
Prof. Dr. Doğan Aksan, Prof. Dr. Doğan Aksan Kimdir?
Prof. Dr. Doğan Aksan, Prof. Dr. Doğan Aksan Kimdir?
Prof. Dr. Doğan Aksan, Prof. Dr. Doğan Aksan Kimdir?
1929 yılında İzmir’de doğan Doğan Aksan, Ankara Atatürk Lisesini (1948), Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü (1952) bitirdikten sonra aynı fakültede asistanlığa (1954) atanmıştır. “Yabancı Dillerle Türkçe Arasında Anlam Benzerliği ve Alışverişi” başlıklı çalışmasıyla doktor (1958), “Genel Dilbilim Yönünden Halk Etimolojisi ve Türkçedeki Örnekleri” başlıklı çalışmasıyla doçent (1964), “Anlambilimi ve Türk Anlambilimi” adlı çalışmasıyla profesör (1972) olmuştur.
Doktora çalışmaları öncesinde Alexander von Humbolt bursu ile Bonn Üniversitesi Dilbilim Enstitüsünde (1957-1958) araştırmalar yapan Doğan Aksan, doktora sonrasında (1963) ve doçentlik sonrasında (1967) Frankfurt Üniversitesi Doğu Dilleri Kürsüsünde konuk öğretim üyesi olarak bulunmuş ve Türk dilbilimi dersleri vermiştir.
O yıllarda Türkiye’de dilbilim bölümleri bulunmadığı için Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdikten sonra dilbilime yönelen Doğan Aksan, akademik yaşamında Türkoloji ile dilbilimi buluşturmaya çalışmış, böylece dilbilimin Türkiye’de kendi kimliğini kazanmasını sağlamıştır.
Doğan Aksan bir yandan dilbilimin Türkiye’de kendi kimliğini kazanmasını sağlarken bir yandan da yurtdışında Türk dilbilimin tanınması doğrultusunda çaba harcamıştır.
Gerek Türk Dil Kurumu yönetim kurulu üyesi ve dilbilgisi kolu başkanı olarak çeşitli yayınların ve etkinliklerin ortaya konmasında gerekse Ankara Üniversitesinde dilbilimin önce anabilim dalı (1982), sonra bölüm olarak düzenlenmesinde (1991) Doğan Aksan’ın payı büyüktür. Ayrıca her yıl yapılması gelenekselleşmiş olan ulusal dilbilim kurultaylarının toplanması düşüncesini de 1987′de Doğan Aksan ortaya atmış ve bu yolla o tarihten bu yana Türkiye’de dilbilim alanında azımsanmayacak gelişmelere katkıda bulunmuştur.
Yurtdışında ise Sürekli Altaistik Konferansı (Permanent International Altaistic Conference), Uluslararası Onomastik bilimleri Merkezi ve Uluslararası Anadili Eğitimi Örgütü (International Mother Tongue Education Network) kongrelerine katılarak Türk dilbilimin uluslarası düzeyde tanınmasına katkıda bulunmuştur.
Doğan Aksan, gençlik yıllarından bu yana yazın dünyasının da içinde olmuş; şiir, öykü, makale, fıkra ve denemeler yazmıştır. Türkçenin anlatım gücünden yazın ve dilbilimin içiçe oluşundan duyduğu “hazzı” ve coşkuyu yapıtlarına da ustalıkla yansıtmıştır.
1996 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dilbilim Bölüm Başkanı olarak emekli oluncaya değin hem kendi kurumundan olan hem de başka üniversitelerden gelen çok sayıda elemanın bilim uzmanlığı ve doktora çalışmalarında danışmanlık yaparak genç adayların yetişmesine yardımcı olmuştur.
Emekli olduktan sonra da Türkoloji ve dilbilimi buluşturan çalışmalar yapmayı bırakmayan Doğan Aksan bu alandaki boşlukları doldurmayı sürdürmektedir ve sürdürecektir.
Doğan Aksan evli ve iki çocuk babasıdır.
Eserleri
A. KİTAPLAR
1. (1971) Anlambilimi ve Türk Anlambilimi (Ana Çizgileriyle), Ankara: DTCF.
2. (1976) Tartışılan Sözcükler ve Özleştirme Sorunu, Ankara: TDK.
3. (1977) Her Yönüyle Dil. Ana Çizgileriyle Dilbilimi I, Ankara: TDK.
4. (1980) Her Yönüyle Dil. Ana Çizgileriyle Dilbilimi II, Ankara: TDK.
5. (1982) Her Yönüyle Dil. Ana Çizgileriyle Dilbilimi III, Ankara: TDK.
6. (1987) Türkçenin Gücü, Ankara: İş Bankası Yayınları.
7. (1993) Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Ankara: Şafak Matbaası.
8. (1996) Türkçenin Sözvarlığı, Ankara: Engin Yayınevi.
9. (1998) Anlambilim, Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınevi.
B. YAYINA HAZIRLADIĞI KİTAPLAR
1. (1976) Sözcük Türleri I, Ankara: TDK.
2. (1977) Sözcük Türleri II, Ankara: TDK
3. (1978) Türkiye Türkçesi Gelişmeli Sesbilgisi, Ankara: TDK.
4. (1982) Dilbilim Seçkisi (Günümüz Dilbilimi ile İlgili Yazılardan Çeviriler), Ankara: TDK.
C. ÇEVİRİ YAZI KİTAP
1. (1961) Ali Bey, Kokona Yatıyor, Ankara: Doğuş Matbaası.
Önemli Türkbilimciler (Önemli Türkologlar)
Önemli Türkbilimciler (Önemli Türkologlar)
Önemli Türkbilimciler (Önemli Türkologlar)
Türk dili, edebiyatı, kültürü ve tarihi üzerine çalışmalar yapan, kısacası Türk’e ait olan her şeyi inceleyip bilimsel bir tutumla ortaya koyma gayreti içinde olan Türkologlar, milli bilincimizin ve ülkümüzün sistemleşmesinde önemli bir role sahiptir. Çünkü ortaya koymuş oldukları bilgi ve belgeler, dünü – bugünü ve yarını aydınlatmaktadır.
Geçmişini bilemeyen bir millet, rotasız ve yelkensiz bir geminin “herhangi bir yere” savrulup gideceği gibi sömürgeci güçlerin piyonu ve hammeddesi olacak, geleceğini yok edecektir. Fakat Türkoloji çalışmalarıyla elde edilen bilgiler, TÜRK budununun ne kadar hâlis bir ırktan geldiğini ve ne denli yüksek bir kültür abidesi yarattığını ortaya koymaktadır. Bunları gören özellikle TÜRK gençliği, geleceğine de bu şuurla yön verecektir.
Yerin ve göğün, yüce evrenin yaratıcısı Ulu Gök Tanrı‘ya şükürler olsun ki, Türk dünyasında artık Türklük Bilimi (Türkoloji) çalışmaları hızla, dikkatle ve başarıyla ilerliyor. Cumhuriyetimizin kurucusu, Ulu Önder Atatürk’ün başlattığı akım, özellikle Türkiye’de ciddi bir gelişme göstermeye devam ediyor.
Kim kimdir konulu yazılarımız için lütfen tıklayınız: KİM KİMDİR?
Abdülkadir İnan
Annemarie von Gabain
Ahmet Bican Ercilasun
Ahmet Buran
Ahmet Caferoğlu
Ahmet Kabaklı
Ahmet Taşağıl
Bahaeddin Ögel
Besim Atalay
Bozkurt Güvenç
Cengiz Alyılmaz
Doğan Aksan
Efrasiyap Gemalmaz
Faruk Sümer
Fuat Köprülü
Gülçin Çandarlıoğlu
Hamza Zülfikar
Hasan Eren
Hasibe Mazıoğlu
Hüseyin Namık Orkun
Hüseyin Nihal ATSIZ
İbrahim Kafesoğlu
Jean Paul Roux
Kaşgarlı Mahmut
Kazım Mirşan
Mehmet Kaplan
Muazzez İlmiye Çığ
Muharrem Ergin
Necip Asım
Nevzat Gözaydın
Oktay Sinanoğlu
Osman Fikri Sertkaya
Osman Nedim Tuna
Osman Turan
Reşit Rahmeti Arat
Saadet Çağatay
Saadettin Gömeç
Sadık Tural
Saim Sakaoğlu
Tahsin Banguoğlu
Talat Tekin
Tuncer Gülensoy
Vilhelm Thomsen
Wilhelm Radloff
Wolfram Eberhard
Yusuf Halaçoğlu
Zeki Velidi Togan
Zeynep Korkmaz
Ziya Gökalp