Kazak Türkçesi Metinleri Hakkında

KAZAK TÜRKÇESİ METİNLERİ” HAKKINDA

Prof. Dr. Osman Fikri Sertkaya

Türkiye’de Türk Filolojisi’ni kuran Ord. Prof. Dr. Reşid Rahmeti Arat’tır. İstanbul Üniversitesi’ndeki Eski Türkçe dersleri yanında Mukayeseli Türk Lehçeleri Dersleri’nde Çağdaş Uygur Türkçesi, Güney Sibirya Türkçesi, Kazak Türkçesi metinlerini de okuturmuş. Edebiyat Fakültesi 1060’lı yıllarda Rahmeti Bey’in bu konudaki kitaplarını yayım kararı almış ve üç kitabının formaları dizilmiş, Çağdaş Uygur Türkçesi’nin 80 sahifesi, Kazak Türkçesi  metinlerinin ilk sekiz sahifesi de basılmış. Ancak ani bir kalp krizi ile 1964 yılında vefat eden Rahmeti Bey’in bu kitaplarının baskısı yarım kalmış. 

Rahmeti Bey’in ölümünden yıllar sonra Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Arat’ın yarım kalan eserlerini yayımlama kararı aldı. Enstitü bu görevi Üniversitede Arat Odası’nda oturan ve Eski Türk Dili Anabilim Dalı’nda çalışan kişi olarak bana havale etti. Ben de önce Reşid Rahmeti Arat’ın yayımlanmış yazılarını “Makaleler” başlığı ile bir ciltte toplayarak yayıma hazırladım. Daha sonra 80 sahifesi basılmış olan Uygurca kitabını “Doğu Türkçesi Metinleri” başlığı ile yayıma hazırladım. “Güney Sibirya Türkçesi Metinleri”ni de el yazılı müsveddelerinden yayıma hazırladım. Kutadgu Bilig’in Dizini de baskıya hazırlandı. Enstitü bu kitapları yayımladı. Geriye bir kitap kalmıştı. “Kazak Türkçesi Metinleri”. Merhum öğrencimiz Metin Yavuz bu metinleri bilgisayarda yazdı. Ancak ben bu yayın görevinden ayrıldığım için metinler yayımlanmadı.

Yıllar sonra Reşid Rahmeti Arat’ın torunu ile konuşmamızda ben olayları anlattım. Üçüncü kitabı da hazırladığımı ancak o görevden ayrıldığım için hazırladığım son cildi yayımlamadığımı söyledim. Bu son kitabın da yayımlanmasını arzu ettiler. Bilge Kültür Sanat Yayınevi de yayım işini yüklendi. Eserin yayımı Aralık 2019 olarak planlanmıştı. Ancak teknik yayın sebepleri yüzünden yayın Ocak 2020’de gerçekleşti. Böylece ölümünden 56 yıl sonra Ord. Prof. Dr. Reşid Rahmeti Arat’ın “Kazak Türkçesi Metinleri” adlı antolojik eseri okuyucu ile buluşmuş oldu.

“Kazak Türkçesi Metinleri”nde 9 metin yer almaktadır. Arat bu metinlerin sekizini Wilhelm Radloff’un “Proben”lerinin üçüncü cildinden birisini de Karl Heinrich Menges tarafından yayın lanan Nikolay Fedoroviç Katanov’un derlemelerinden almıştır.

Ord. Prof. Dr. Reşid Rahmeti Arat’ın bu eserinin ülkemiz üniversitelerinin Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümleri’nin ders metri ihtiyacını karşılayacağını düşünerek meraklılarına sunuyorum.

Yorumlar (0)