Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular ve Cevapları, Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular

Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular ve Cevapları

Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular ve Cevapları
Şu iki parçayı okuyunuz: 

Bir garip ölmüş diyeler 
Üç günden sonra duyalar 
Soğuk su ile yuyalar 
Şöyle garip bencileyin 
II 
Ne yanar kimse bana ateş-i dilden özge 
Ne açar kimse kapım bad-ı sabadan gayrı 
1. Bu iki parça arasındaki ortak yön, aşağıdakilerden hangisidir? (1974) 
A) Kullanılan vezin 
B) Nazım birimi 
C) Halk edebiyatı ürünü oluşları 
D) İşlenilen tema 
E) Anlatım biçimi

2. Aşağıdaki özelliklerden hangisi divan nesrinde yoktur? (1974) 
A) Dilin, yabancı kelime ve tamlamalarla yüklü olması 
B) Söz ve ses sanatlarına önem verilmesi 
C) Söyleyiş güzelliğinden çok düşünceye önem verilmesi 
D) Kullanılan cümlelerin çok uzun olması 
E) Noktalama işaretlerine yer verilmemesi 

Bir merhaleden güneşle derya görünür 
Bir merhaleden her iki dünya görünür 
Son merhale bir fasl-ı hazandır ki sürer 
Geçmiş gelecek cümlesi rüya görünür 
3. Bu parçanın nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? (1974) 
A) Rubai 
B) Murabba 
C) Tuyuğ 
D) Şarkı 
E) Musammat 

Divan şiiri, özellikle (I)kasidelerde, bir bakıma en az yarar güden şiirdir. Divan şairi, (II)gazellerde salt söz ustalığına önem verir, bu ustalığı ile duygulandırır okuyucusunu. (III)Mesnevilerde divan şairi halk hikâyecisi ile birleşir. (IV)Gazellerde ise şiire yararın karıştığı daha belirgindir.
4.Bu paragrafta bilgi yanlışlığı vardır. Paragraftaki numaralandırılmış sözcüklerden hangilerinin yerleri değiştirilirse bu yanlışlık giderilmiş olur? (1976) 
A) 2. ile 3. nün 
B) 4. ile 1. nin 
C) 1. ile 2. nin 
D) 3. ile 1. nin 
E) 4. ile 3. nün 

5. Aşağıdakilerden hangisi divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir? (1977) 
A) Mecaz ve mazmunlarla yüklü olması 
B) Dış dünyaya yönelik somut konuların işlenmesi 
C) Şekil güzelliği sağlamak için eşanlamlı sözlere yer verilmesi 
D) Kişisel sevinçlere ve acılara çok az yer verilmesi 
E) Tasavvufla ilgili terimlere geniş ölçüde yer verilmesi 

6. Aşağıdaki dizilerin hangisinde konularına göre adlandırılan şiirler birlikte verilmiştir? (1978) 
A) kaside – gazel – rubai – mersiye 
B) terkibibent – kaside – naat – güzelleme 
C) müstezat – ağıt- mesnevi – hicviye 
D) şarkı – nefes – taşlama – terciibent 
E) mersiye – koçaklama – tevhit – ilahi 

Beni ağlan beni kim, üstüme gelmez ölicek 
Bir avuç toprak atar bad-ı sabadan gayrı 
7. Yukarıdaki dizeler, divan şiiriyle ilgili olarak aşağıda verilen yaygın yargılardan hangisiyle bağdaşmaz? (1981) 
A) Bütün şiirlerde aruz ölçüsü kullanılmıştır 
B) Yapıt, değişmez kurallara göre, güçlü bir düzen içinde ve çoklukla beyit beyit işlenir. 
C) Söz ve anlam sanatlarına sık sık başvurulur. 
D) Biçim ve söyleyiş kaygısı oldukça ağır basar. 
E) İnsandan kopuk, insanı anlatmayan soyut bir dünyası vardır. 

Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabib 
Kılma derman kim helakim zehri dermanındadır. 
8. Bu beyitte, divan edebiyatının ortak konularından hangisi işlenmiştir? (1981) 
A) Aşk acısından duyulan mutluluk 
B) Sevgiliye duyulan özlem 
C) Aşk ıstırabının insanı olgunlaştıracağı inancı 
D) Sevgilinin cefasının sürüp gitmesi için Tanrı’ya yakarış 
E) Aşk derdine derman bulunamayışı 

I. Yollarda kaldı gözlerimiz, gelmedi haber 
II. Bakarım, bakarım sılam görünmez 
9. Birincisi Baki’den, ikincisi Karacaoğlan’dan alınan bu iki dize için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (1982) 
A) Her ikisi de yalın bir dille söylenmiştir. 
B) Biri divan, öteki halk şiiriyle ilgilidir. 
C) Her ikisi de aynı ölçüyle söylenmiştir. 
D) İkisi de bir bekleyişin, özlemli bir arayışın anlatımıdır. 
E) İkisinde de kolay gibi görünen, gerçekte güç bir söyleyiş vardır. 

Sanatın, yalnızca bir süs varlığı olarak ele alındığı divan yazınında aşırı bir yabancılaşma görülür. Sanatın, yaşamın bir parçası olarak kabul edildiği halk şiirinde ise bütün örnekler, kuşlar, sevgililer, güzeller yerlidir. Anadolu’dur. Çünkü Halk ozanı, duyduğu değil gördüğü, tanıdığı kuşu işler şiirinde, bu şiirlerde divan şiirindeki doğadışı varlıkları göremeyiz. Sözgelimi, halk şiirinde, atmaca tavuğu yer, pilici kapıp uçar. Divan şiirinde güzelin gözleri olan doğan, sevenin gönlünü avlar.”
10.Parçada divan edebiyatı ve halk edebiyatına ilişkin olarak aşağıdaki kavramlardan hangisinin üzerinde durulmamaktadır? (1982) 
A) yaşamdan kopukluk – yaşamsallık 
B) somutluk – soyutluk 
C) gerçeğe uygunluk – düşçülük 
D) öznellik – nesnellik 
E) yerlilik – yabancılık 

11. Aşağıdakilerden hangisi divan şiirinin belirleyici özelliklerinden biri değildir? (1983) 
A) Aruz vezniyle yazılmış olma 
B) Kaside, gazel, mesnevi ve rubai gibi belli nazım şekilleri içinde yazılma 
C) Parça güzelliğine değil bütün güzelliğine önem verme 
D) Duygu ve düşünceleri kalıplaşmış birtakım söz sanatlarıyla anlatma 
E) Yabancı sözcüklerle ve dil kurallarıyla fazlaca yüklü olma 

12. Nedim’le Fuzuli’yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (1984) 
A) Nedim, şiirine günlük hayatı yansıtmış; Fuzuli ise bundan kaçınmıştır. 
B) İkisi de kasideden çok gazelde başarılı olmuştur. 
C) Fuzuli tasavvuftan esinlenmiş, Nedim tasavvufla hiç ilgilenmemiştir. 
D) İkisinin de dili, çağdaşlarına göre daha sadedir. 
E) İkisinin de “Divan”larından başka, “Mesnevi”leri de vardır. 

Fuzuli, Leyla ve Mecnun’u ile bütün edebiyatımız boyunca tek başına kalmış bir eserin sahibidir. Baki’nin Mersiyesi gibi, onun mesnevisi de uzun zamanı kapatan eserlerdendir. Çağdaşı Yahya Bey gibi, Atai gibi bu yola heves edenler az çok bölgesel konuları ele almışlar ya da çeviriye özenmişlerdir.” 
13.Parçaya göre, Fuzuli’nin Mesnevi’si ile Baki’nin Mersiyesi’nin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? (1985) 
A) Uzun zaman, eşdeğerde benzerlerinin yazılmamış olması 
B) Şairlerinin bu türlerde başka eser vermemiş olmaları 
C) Bu eserlerle “mesnevi” ve “mersiye” devrinin kapanmış olması 
D) Türlerinin ilk örnekleri sayılmaları 
E) İki büyük çağdaş şair tarafından yazılmış olmaları 

14. Aşağıdaki dizilerden hangisi, tümüyle divan edebiyatı ürünlerinin adlarıdır? (1986) 
A) gazel-şarkı-murabba-mani-mesnevi 
B) rubai-muhammes-destan-tuyuğ-masal 
C) tuyuğ-kaside-murabba-türkü-gazel 
D) müstezat-mersiye-gazel-naat-münacaat 
E) şarkı-ağıt-rubai-müstezat-mani 

15. Aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde, şairlerin büyük bir çoğunluğu, şiiri, toplumsal amaçlardan, bilimsel içeriklerden uzak, salt şiirsel değerleri ön plana alarak yazmışlar ve ortak biçimler içinde kalıplaşmış ortak kavramlar kullanmışlardır? (1987) 
A) Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı 
B) Milli Edebiyat 
C) Servet-i Fünun Edebiyatı (Edebiyat-ı Cedide) 
D) Tanzimat Edebiyatı 
E) Divan Edebiyatı 

Baki, gelmiş geçmiş divan şairlerimizin çoğundan daha az eser vermiş, bir küçük divan bırakmıştır. Buna karşın divan edebiyatımızın en büyük şairlerinden biri olarak bilinir. Bu başarının belli başlı nedenini, onun —- aramalıyız. Baki’nin tek dizesi bile, yazarını hemen belirler. 
16. Bu parçada boş kalan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? (1988) 
A) yergilerindeki hünerinde 
B) dilindeki sadelikte 
C) seçtiği konuların güzelliğinde 
D) kendine özgü üslubunda 
E) aruzdaki ustalığında 

17. Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (1989) 
A) Divan şiirindeki ‘parça güzelliği anlayışı yerine, Tanzimat şairleri konu birliğine ve ‘bütün güzelliğine önem vermişlerdir. 
B) Divan edebiyatında sanatçılar, seçkin kişiler için eser vermiş, Tanzimatçılar ise halk için yazmayı amaçlamışlardır. 
C) Divan edebiyatında aruz ölçüsü kullanılmış, Tanzimat edebiyatında ise aruzun yanında az da olsa hece ölçüsüne yer verilmiştir. 
D) Divan nesrinde söz hünerleri gösterme, Tanzimat nesrinde ise birtakım düşünceleri halka yayma amaçlanmıştır. 
E) Tanzimat nazmında, divan edebiyatı nazım biçimleri tümüyle bırakılıp Fransız şiirinde görülen nazım biçimleri benimsenmiştir. 

18. Aşağıdakilerden hangisi edebiyatımızda ünlü bir mektuptur? (1991) 
A) Harname 
B) Şikâyetname 
C) İskendername 
D) Garipname 
E) Zafername 

19. Biyografi türüyle benzerlik gösteren eserlere divan edebiyatında ne denir? (1991) 
A) Tezkire 
B) Münşeat 
C) Hamse 
D) Velâyetname 
E) Siyer 

Çepçevre bahar içinde bir yer gördük 
Ferhad ile Şirin’i beraber gördük. 
Baktık geceden fecre kadar ellerde 
Yıldızlara yükselen kadehler gördük 
20. Bu dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerin hangisidir? (1992) 
A) Rubai 
B) Mani 
C) Şarkı 
D) Murabba 
E) Nefes 

21. Divan edebiyatındaki gazelin konu bakımından halk edebiyatındaki benzeri aşağıdakilerden hangisidir? (1992) 
A) Varsağı 
B) Destan 
C) Türkü 
D) Koşma 
E) Nefes 

Kasidelerinde kullandığı ağır dil, gazellerinde, özellikle şarkılarında oldukça sadeleşir. Farsça ve Arapça şiirleri de olmakla birlikte şiirlerinin çoğu Türkçedir. Kasidelerinden çok, yeni buluşlarla süslediği şarkı ve gazelleriyle ünlüdür. Gazellerine, “Malumdur benim sühanım mahlas istemez.” diye haklı olarak övünecek derecede kişiliğinin damgasını vurmuştur. 
22. Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir? (1992) 
A) Fuzuli 
B) Baki 
C) Nedim 
D) Nefi 
E) Nabi 

23. Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (1993) 
A) Gazel, divan edebiyatına, koşma, âşık edebiyatına özgü nazım biçimidir. 
B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür. 
C) Gazel, aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı halde koşma, genellikle hece ölçüsünün 11’li kalıbıyla yazılır. 
D) Gazel, 10-20 beyitten, koşma 7-12 dörtlükten oluşur. 
E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap: koşmalarınki ise genellikle aşk, sevgi ve doğa güzellikleridir.

24. Divan edebiyatı ile Servet-i Fünun edebiyatının ortak bir özelliğini belirten yargı aşağıdakilerden hangisidir? (1993) 
A) Dil, yabancı sözcükler ve yabancı dil kurallarıyla yüklüdür. 
B) Arap ve Fars edebiyatlarından alınan, kasidekıtamesnevi gibi nazım biçimleri kullanılmıştır. 
C) Konu ile ölçü arasında bir uyum olmasına özen gösterilmiştir. 
D) Uyağın göz için değil, kulak için olduğu görüşü egemendir. 
E) Beyit, başlı başına bir bütün sayılmış ve düşünceleri anlatan cümleler bir beyit içinde tamamlanmıştır. 

25. Aşağıdaki eserlerden hangisi 15. yüzyılda “mesnevi’ biçiminde yazılmış bir yergidir? (1994)
A) Tazarruname 
B) Kâbusname 
C) İskendername 
D) Harname 
E) Garipname 

Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular 2 (1996 - 2013)

1996 - 2013

26. Mesneviyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (1996) 
A)Uyak düzeni aa ba ca… biçimindedir.
B)Beyit sayısı konunun işlenişine göre belirlenir.
C)Daha çok, aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılır.
D)Arap ve Türk edebiyatına İranlılardan geçmiştir.
E)Öyküleme gerektiren konular, bu türde işlenmiştir.

27. Divan şiiriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?(1997) 
A) Yabancı sözcüklerle ve kurallarla yüklü bir dil kullanılmıştır.
B) Ölçü olarak aruz kullanılmıştır.
C) Kavramlar, ortaklaşa kullanılan kalıplaşmış sözlerle anlatılmıştır.
D) Konular genellikle gerçek yaşamdan alınmıştır.
E) Şiirler "divan" adı verilen kitaplarda toplanmıştır.

28. Bir şairin, başka bir şairin şiirini konu ve biçim yönünden örnek alarak aynı ölçü aynı uyak ve aynı redifle yazdığı benzer şiire ne ad verilir? (1997)
A) Muhammes
B) Nazire
C) Murabba 
D) Taştir
E) Müseddes

29. Divan edebiyatında "hicviye" denilen alaylı yergi şiirinin halk edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? (1997) 
A) Koşma
B) Semai
C) Taşlama
D) Destan
E) Türkü

30. Aşağıdakilerden hangisinde bir yazar, kendisine ait olmayan bir yapıtla birlikte verilmiştir? (1998) 
A) Yusuf Has Hacip – Kutadgu Bilig
B) Kaşgarlı Mahmut – Divanü Lügati't Türk
C) Ahmet Yesevi – Divan-ı Hikmet
D) Ali Şir Nevaî – Muhakemetü'l Lügateyn
E) Kâtip Çelebi – Hüsn ü Aşk

15. yüzyılda (I)Mercimek Ahmet'in Farsçadan çevirdiği (II)Kabusname 15. yüzyılda derlenip yazıya geçirildiği tahmin edilen (III)Dede Korkut Hikâyeleri 17.yüzyılda (IV)Evliya Çebebi'nin Keşfü'z Zünun'u düzyazı türümüzün öyküye kaynaklık eden ilk ürünleri olarak alınabilir. Klasik Osmanlı düzyazısının ürünlerinden olan (V)gazavatnameler ile menakıpnameler de yine bu türün kaynaktan arasında sayılabilir.
31. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi bilgi yanlışlığına yol açmaktadır? (1998) 
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Divan edebiyatı diye adlandırdığımız düşünüş ve yazış biçiminin tam anlamıyla başlaması, Türklerin Anadolu’ya egemen oldukları 13. yüzyıl sonlarına rastlar. Bu edebiyat, —- etkisi altında yeni edebiyatın doğduğu 19. yüzyılın ortalarına kadar sürer. İlk divan şairi diyebileceğimiz şair ise 13. yüzyılda yaşamış olan —-.
32. Bu parçadaki boş yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2006)
A) Fransa –- Sultan Veled
B) Batı – Hoca Dehhânî’dir
C) Avrupa – Yusuf Has Hâcib’dir
D) Tanzimat – Ahmet Yesevî’dir
E) Halkçılık – Âşık Paşa’dır

Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlatmak, onun erdemlerini, iyi yönlerini dile getirmek amacıyla yazılan şiirlere verilen addır. Ölen bir kişi için yazılan bu tür şiirlere divan edebiyatında —-, halk edebiyatındaysa —- denmiştir.
33. Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? (2006)
A) mersiye – ilahi
B) mesnevi – koşma
C) mevlit – koşma
D) mevlit – ağıt
E) mersiye – ağıt

Kalbim yine üzgün seni andım da derinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
34. Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış olabilir? (2007)
A) Şarkı
B) Kaside
C) Terkibibent
D) Kıt’a
E) Rubai

Tam bir kaside çeşitli bölümlerden oluşur. Bunlardan biri, —-.
35. Yukarıda verilen bilgiye göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? (2007)
A) doğa güzelliklerinden söz eden nesib ya da teşbib bölümüdür
B) asıl konuya girişi sağlamak için yazılan girizgâh bölümüdür
C) kasidenin sunulduğu kişinin özelliklerinin abartılı bir övgüyle anlatıldığı methiye bölümüdür
D) şairin kendisini övdüğü dizelerden oluşan fahriye bölümüdür
E) şairin adının da geçtiği tegazzül bölümüdür

36. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir? (2007)
A) Risaletü’n-Nushiye adlı mesneviyi aruz ölçüsüyle yazmıştır. (Yunus Emre)
B) Makalât adlı yapıtında tasavvuf konularını bölümler hâlinde ele almıştır. (Hacı Bektaş Veli)
C) Yapıtlarında aşk ve kahramanlık temalarının yanında tasavvufa da yer vermiştir. (Kadı Burhaneddin)
D) Sade bir dille, ölçülü ve uyaklı, halk şiiri geleneğine uygun nefesler yazmıştır. (Pir Sultan Abdal)
E) Türkçenin başarılı örneklerinden olan Mantıku’t-Tayr ile Feleknâme onun tarafından oluşturulmuştur. (Ali Şir Nevaî)

Divan edebiyatında modern (I)öykü ve romanın yerini tutan en önemli tür (II)mesnevidir. Fuzûlî’nin (III)Hüsn ü Aşk, (IV)Süleyman Çelebi’nin (V)Mevlid adlı yapıtları bu türün tanınmış örnekleridir.
37. Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? (2007)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

I. Hicivleriyle ünlüdür. (Nefî)
II. Hayriyye ve Hayrâbâd adlı ünlü mesnevilerin şairidir. (Nâbî)
III. Ünlenmesini Hüsn ü Aşk adlı mesnevisi sağlamıştır. (Şeyh Gâlip)
IV. Süslü nesrin en güzel örneklerinden biri olan Tazarrunâme’nin yazarıdır. (Kâtip Çelebi)
V. Keşfü’z-Zünûn adında bir ansiklopedi kaleme almış, bu yapıtta yaklaşık 10 bin yazar ve 15 bin eser tanıtmıştır. (Sinan Paşa)
38. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle birlikte verilen sanatçı adlarından hangi ikisi yer değiştirirse bilgi yanlışlığı giderilmiş olur? (2008)
A) I. ve II.
B) I. ve V.
C) II. ve III.
D) III. ve IV.
E) IV. ve V.

I. Grup / II. Grup
I. Anonim halk şiiri / Nesib
II. Sanatkârane nesir / Hece ölçüsü
III. Nazım türü / Seci
IV. Terkibibent / Hicviye
V. Kaside
39. Yukarıda I. grupta verilen terimlerden hangisi, II. grupta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez? (2009)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Divan şiirinin İran edebiyatından aktarılmış, şaire —- bir estetiği vardır. Sevgilinin boyundan posundan başlayarak saçları, kaşları, gözleri, kirpikleri, ağzı, dişleri, dudakları, yanakları —- adı verilen, hazır benzetmelerle anlatılır, övülür.
40. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? (2009)
A) örnekler sunan – istiare
B) özgürlük tanımayan – mazmun
C) yön gösteren – mecaz-ı mürsel
D) konu seçme olanağı vermeyen – tenasüp
E) kolaylık sağlayan – teşhis ve intak

Türk edebiyatının gelişimi içinde divan edebiyatı varlığını 13-19. yüzyıllar arasında sürdürdü. Bu edebiyatın başlıca özellikleri şöyle sıralanabilir: (I) Sanatta kurallara bağlı olmak , (II) öncelikle konuşma dilinden yararlanmak , (III) yüksek tabakaya seslenmek , (IV) belirli türlerin ve kalıpların dışına çıkmamak , (V) Arapça ve Farsçanın dil kurallarını benimsemek .
41. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi divan edebiyatının bir özelliği değildir? (2010)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Bende Mecnûn’dan füzun âşıklık isti’dadı var
Âşık-ı sâdık benim Mecnûn’un ancak adı var

Kıl tefâhur kim senin hem var benim tek âşıkın
Leyli’nin Mecnûn’u Şîrîn’in eger Ferhâd’ı var

42. Bu dizeler aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir? (2010)
A) Muhammes B) Şarkı C) Rubai D) Gazel E) Mesnevî

Paylaşırsa dost paylaşırmış
İnsanın derdini, sevincini
Dost ümidiyle ortalığa düşmeye gör
Hangi kapıyı çalsam kimseler yok
Hangi omza dokunsam yabancı çıkar
43.Aşağıdakilerden hangisi içerdiği duygu yönünden yukarıdaki şiire anlamca en yakındır? (2010)
A) Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bâd-ı sabâdan gayrı
B) Hep seninçündür benim dünyâ cefâsın çektiğim
Yoksa ömrüm varı sensiz neyleyim dünyâyı ben
C) Gülmek ol gonceye münâsibdir
Ağlamak bu dil-i hazîne gerek
D) Bülbüller öter güller açar şâd gönül yok
Hiç böyleliğin görmemişiz fasl-ı bahârın
E) Bâğ-ı dehrin hem hazânın hem bahârın görmüşüz
Biz neşâtın da gamın da rûzgârın görmüşüz

44.Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, birlikte verilen nazım biçiminde yazılmış yapıtlarıyla ünlenmemiştir? (2011)
A)Fuzuli - Gazel
B)Nedim - Şarkı 
C)Baki - Mesnevi
D)Ziya Paşa - Terkibibent 
E)Nefi Kaside

I. Sebk-i Hindî
II. Mahallîleşme Akımı
III. Süslü Nesir
45. Aşağıda verilen divan sanatçılarından hangisi yukarıdakilerden biriyle ilişkilendirilemez?(2011)
A)Nergisî B)Neşati C)Nedim D)Necati E)Enderunlu Vasıf

I. Heşt Behişt
II. Sefaretname-i Fransa
III. Mecalisü'n Nefais
IV. Tezkiretü'ş Şuara
V. Makalat
46. Yukarıda verilenlerden hangileri aynı yazınsal türe ait yapıtlardır? (2011)
A)I.,II.,III. B)I.,III.,IV. C)II.,III.,V. D)II.,IV.,V. E)III.,IV.,V.

I. Gülşehrî
II. Nefi
III. Şeyh Galip
IV. Fuzuli
47. Aşağıdaki yapıtlardan hangisi yukarıda verilen sanatçılardan birine ait değildir? (2011)
A)Siham-ı Kaza
B)Mantıku't Tayr
C)Hayriyye
D)Hüsn-ü Aşk
E)Şikayetname

Nesir sözcüğü, “yaymak, saçmak, dağıtmak” demektir. Bugün “düz yazı” terimiyle karşılanmaya çalışılmaktadır, nesir yazarlarına eskiden “nâsir” denirdi.
48.Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı nâsirlerinden değildir? (2012)
A)Lâtifî B)Sinan Paşa C)Gülşehrî D)Nergisî E)Naima

49.Bir kişiyi, bir durumu veya olayı yermeye, toplumun aksayan yönlerini göstermeye yönelik şiirler yazan Nef’i, aşağıdaki şiir türlerinin hangisiyle ilişkilendirilebilir? (2012)
A)Didaktik B)Satirik C)Pastoral D)Epik E)Lirik

50.Divan edebiyatı sanatçıları ve yaşadığı yüzyıllarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (2012)
A)Sultan Veled ─ 13. yüzyıl
B)Âşık Paşa ─ 14. yüzyıl
C)Şeyhî─ 15. yüzyıl
D)Fuzuli ─ 16. yüzyıl
E)Nedim ─ 17. Yüzyıl

51. Aşağıdaki dizelerden hangisinin ötekilerden farklı bir gelenek içinde yazıldığı düşünülebilir? (2012)
A)Bir uykuyu cananla beraber uyuyanlar
Ömrün bütün ikbalini vuslatta duyanlar
B)Ellerin var beyaz güller gibi küçücük
Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe
C)Şimdi çocukluğun çatısı kalktı ya üstümüzden
Yağmurun da eski tadı yok bu yüzden
D)O gün gelsin neşemiz tazelensin de gör
Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör
E)Sen benim üstüne titrediğim güzel ve yeni
Saatim kadar saadetimin göz bebeği zamansın

Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular 3 (2013 - 2018)

(2013 - 2018)

52. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (2013)
A) Türk edebiyatındaki ilk şairler tezkiresi, Ali Şir Nevayi’nin XV. yüzyılın sonlarına doğru Çağatay Türkçesiyle yazdığı Mecalisü’n Nefais’tir.
B) Garibname adlı büyük mesnevisiyle tanınan Âşık Paşa, devrinin önemli düşünürlerinden biridir.
C) Divan sahibi olan Ahmedî’nin en iyi bilinen eserlerinden biri de İskendername’dir.
D) Şeyhî’nin başlıca edebî eserleri; Hüsrev ü Şirin, Divan ve Harname’dir.
E) Gülşehrî’nin Çengname adlı eseri, hem dil hem de üslup yönünden devrinin önemli eserlerinden biridir.

I. Beng ü Bade
II. Leylâ vü Mecnun
III. Şikâyetname
IV. Rind ü Zahid
V. Şah u Geda
VI. Hadikatü’s-süeda
53.Yukarıda verilen eserlerden hangileri türü bakımından diğerlerinden farklıdır? (2013)
A)I. ve II. B)I. ve VI. C)III. ve VI. D)IV. ve V. E)V. ve VI.

54.Aşağıdakilerden hangisi, divan şiiriyle halk şiirinin birbirine yaklaştığının göstergelerinden biri değildir? (2013)
A)Nedim ve Şeyh Galip’in hece vezni ile şiir yazması
B)Gevherî’nin aruz vezniyle şiirler kaleme alması
C)Bazı halk şairlerinin divan tertip etmesi
D)Halk ve divan şairlerinin mahlas kullanması
E)Benzer mazmunların kullanılması

I. Beş mesneviden oluşan eserlerin genel adı
II. Divan edebiyatında ünlü kişilerin biyografilerini ve sanatçı kişiliklerini anlatıp çalışmalarını örneklendiren eserler
III. Halk edebiyatındaki mâniye benzeyen, aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazılan nazım biçimi
IV. Uzun okunması gereken bir heceyi vezin gereği kısa okuma
V. Kasidelerde methiye bölümlerine geçişi sağlayan beyit
55.Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir? (2013)
A) Hamse B)Girizgâh C)Tuyuğ D)Tezkire E)İmale

56. Aşağıda ayraç içinde verilen terimlerden hangisi, birlikte verildiği açıklamaya uygun değildir? (2013)
A)Uyaklı beyit (Musarra)
B)Gazel ve kasidelerde ilk beyit (Matla)
C)Bir gazelin en güzel beyti (Şah beyit)
D)Özlü ve güzel anlamlı beyit (Taç beyit)
E)Gazellerde şairin adının geçtiği beyit (Mahlas beyti)

Her sanatçı önceleri başkalarını taklit eder. Fakat sonra gerek dünya görüşü gerekse sanat gücüyle kendine özgü bir üsluba kavuşur ve taklitten kurtulur.
57.Bu parçada dile getirilenler divan şairi açısından değerlendirildiğinde aşağıdaki kavramlardan hangisi, divan şairinin “taklit” dönemi için kullanılabilecek bir kavramdır? (2013)
A)Nazire B)Tercüme C)Caize D)Şerh E)Haşiye

Divan şiirinde en çok kullanılan nazım şekli gazeldir. Bu nazım şekli daha çok “aşk” kavramıyla özdeşleşmiş olsa da “hikmet, tasavvuf, rintlik, neşe” gibi pek çok temayı dile getirmede de kullanılmıştır.
58.Buna göre, aşağıdaki beyitlerin hangisinde âşıkane duygu ve düşüncelerin dile getirildiği söylenemez? (2014)
A)Ol gün kanı ki gün gibi sûzân idim sana
Olsan revân sâye-i bîcân idim sana
B)Ey Necâtî yürü sabreyle elinden ne gelir
Hûblar cevr ü cefâyı kime öğretmediler
C) Gözü meyhâne-i nâz ü kaşı mihrâb-ı niyâz
Yaraşır her ne kadar etse niyâz ehline nâz
D)Gül istedim diken oldu yârim ne çâre kılam
Meger libâs-ı hayâtımı pâre pâre kılam
E)El verse safâ fırsatı fevt eyleme bir dem
Dünyâ ona değmez ki cefâsın çeke âdem

Meded meded bu cihânın yıkıldı bir yanı
Ecel Celâlileri aldı Mustafâ Hân’ı

Tolundı mihr-i cemâli bozıldı erkânı
Vebâle koydular âl ile Âl-i Osmânı

59. Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Mustafa’nın öldürülmesini anlatan ve yukarıda ilk iki beyti verilen mersiye, divan şiiriyle ilgili olarak aşağıda verilen özelliklerden hangisiyle örtüşmemektedir? (2014)
A)Sosyal konulardan uzak durması
B)Belli mazmunlara yer vermesi
C)Aruz veznini kullanması
D)Sanatlı bir dille yazılması
E)Belirli nazım şekillerini kullanması

---- Lale Devri’nin İstanbul’unu yansıtan şiirlerinde dış dünyadan aldıklarını; duyduğu, gözlemlediği gibi aktarmaya çalışır. Gazel ve kasidelerinin yanında ---- nazım biçimini tercih etmesi; yaşama sevincini içinde duyan, hor görülen geçici dünya zevklerini tatmayı amaçlayan bir yaradılışın doğal sonucudur.
60.Bu parçada boş bırakılan yerlere, aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2014)
A)Baki – murabba 
B)Fuzuli – mesnevi 
C)Şeyh Galip – şarkı 
D)Nedim – şarkı 
E)Nefî – mesnevi

61.Tezkire ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (2014)
A)Dönemin şairlerinin biyografisine yer verilir.
B)Şairlerin şiirlerinden örneklere rastlamak mümkündür.
C)Yer yer şiirle ilgili eleştiriler veya değerlendirmeler yapılır.
D)Birbirinin tekrarı mahiyetinde bilgiler bulunabilmektedir.
E)Şairlerin kendi şiirleriyle ilgili değerlendirmeleri geniş olarak yer alır.

Çağdaşlarına göre zarif bir dile, zengin bir hayale, canlı bir tasvir yeteneğine sahip olan ----, her yönüyle büyük bir şairdir. İslami ilimlere ve Acem edebiyatına tam olarak vakıf olduğu bazen çok sanatlı olan kasidelerinden anlaşılır. Edebiyatımızdaki yergi türünün şaheserlerinden birini ortaya koyan şair; II. Murat’a sunduğu, “öküzlerdeki boynuza sahip olmayı uman bir eşeğin kulağından ve kuyruğundan olması” ana fikrini işlediği, mesnevi nazım biçimini kullandığı sembolik tarzdaki eseriyle ünlüdür.
62.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2015)
A)Neşatî
B)Nailî
C)Ahmet Paşa
D)Şeyhî
E)Fuzûlî

XVII. yüzyılda sanatlı nesrin en önemli temsilcilerinden biri olan yazar, ilk defa mensur hamse oluşturmuş; XV. yüzyılda temelleri atılmış olan süslü nesre yeni bir boyut kazandırmıştır. Sanat ve maharet göstermek amacıyla o döneme kadar kullanılmamış Arapça ve Farsça kelimelere yer vermiş, zincirleme tamlamalar ve uzun cümlelerle özgün bir üslup geliştirmiştir.
63.Bu parçada kendisinden söz edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? (2015)
A)Veysî
B)Nergisî
C)Katip Çelebi
D)Nâbî
E)Sinan Paşa

I. Özünde genellikle “övgü”ye yer verilen divan edebiyatı nazım şekli
II. 5-15 beyit arasında değişen, ilk beytinin dizeleri birbiriyle, sonraki beyitlerin ikinci dizeleri birinci beyitle uyaklı, genellikle lirik bir eda ile söylenen nazım biçimi
III. Aruz vezninin kısa kalıplarıyla değişik konularda yazılan, her beyti kendi içinde kafiyeli uzun manzum eser
IV. Aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kalıplarıyla yazılan ve mısra ortalarında iç kafiyesi bulunan gazeller
64.Aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir? (2014)
A) Musammat B) Kaside C)Muhammes D)Mesnevi E)Gazel

---- şiirlerinde en çok dikkat çeken mekânlardan biri Sa’dâbâd’dır. Büyük ve görkemli bir alanı ifade eden Sa’dâbâd; su kanalı, köşkler, saray, mesire alanı ve kamelyalarıyla şairin hayal dünyasını süsleyen bir tablo şeklinde sunulmuştur.
65.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2015)
A)Bağdatlı Rûhî’nin
B)Bâkî’nin
C)Nedîm’in
D)Şeyh Galip’in
E)Nef’î’nin

Evet, tarz-ı kadîm-i şi’ri bozduk, herc ü merc ettik,
Nedir şi’r-i hakiki safha-i irfâna derc ettik
66. Bu manzumede geçen “tarz-ı kadîm” ifadesiyle belirtilen şiir anlayışı aşağıdakilerden hangisidir? (2015)
A)Divan şiiri
B)Tanzimat Dönemi şiiri
C)Halk şiiri
D)İslamiyet’ten önceki Türk şiiri
E)Servetifünun Dönemi şiiri

67.Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen terimle uyuşmamaktadır? (2015)
A)Din uğruna yapılan savaşları konu alan eserler (Gazavatnâme)
B)Sanatlı bir dille yazılmış düzyazıların ve mektupların bir araya toplandığı eserler (Münşeat)
C)Elçi olarak bir ülkeye gönderilen kişilerin elçilikleri sırasındaki gözlemlerini dile getirdikleri eserler (Sefaretnâme)
D)Herhangi bir manzumeyi alaycı bir şekilde taklit etmek için oluşturulmuş eserler (Tehzil)
E)Bir şehrin güzelliklerinin sanatkârane bir biçimde dile getirildiği eserler (Surnâme)

I. Bahariyye – Pastoral şiir
II. Nasihatname – Lirik şiir
III. Gazavatname – Epik şiir
IV. Menakıbname – Satirik şiir
68.Yukarıda numaralanmış tür eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır? (2016)
A)I. ve II. B)I. ve III. C)II. ve III. D)II. ve IV. E)II. ve IV.

Türk nesri, ---- ile edebî bir kimlik kazanmıştır. Divan edebiyatının özenli hatta bir çeşit süslü nesrinin ilk büyük sanatkârı odur. Fars edebiyatının seçili cümlelerini ve mecazlı anlatımını benimsemiş olan sanatçı, bir bakıma klasik nesrin temelini attığı dinî-tasavvufi içerikli ---- adlı eserinin ön sözünde, eseri güzel görünsün diye bu tür söz sanatlarına yöneldiğini belirtmiştir. Eserin dili süslü ve özenli olsa da devrine göre anlaşılabilir biçimdedir.
69.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2016)
A)Âşık Paşa – Garibnâme
B)Nergisî – Nihâlistan
C)Sinan Paşa – Tazarrunâme
D)Veysî – Hâbname
E)Evliya Çelebi – Seyahatnâme

Türk edebiyatında gerçek anlamda ilk mizahi ürünler; masallar, fıkralar ve seyirlik oyunlardır. Divan edebiyatında bir kimseyi yermek, olumsuz bir gidişatı eleştirmek amacıyla yazılan hicviyeler de bir çeşit mizah ürünüydü. Bu tür metinlerde abartılı bir dil kullanılır ve hicvedilen kişi âdeta yerin dibine geçirilmeye çalışılırdı. ----, bu bağlamda akla gelen ilk örneklerden biridir.
70.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? (2016)
A)Nâbî’nin Hayriyye’si
B)Şeyhî’nin Harnâme’si
C)Nef’î’nin Siham-ı Kaza’sı
D)Bağdatlı Rûhî’nin Terkib-i Bend’i
E)Fuzûli’nin Şikâyetnâme’si

----; gazellerinde gerçek aşkı, zevki ve eğlenceyi gerçekçi bir üslupla dile getirmiştir. O, ---- gibi üzüntü ve acılarını tasavvufi kavramlardan hareketle sembolik bir dille yansıtan yanık bir âşık değil neşeli bir kişiliktir.
71.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2016)
A)Hoca Dehhani – Nesimi
B)Nedîm – Fuzûli
C)Bâkî – Hayali
D)Zâtî – Şeyhülislam Yahya
E)Bağdatlı Rûhî – Şeyh Galip

Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir:

I.  Ne denlü ağlasa zâr olsa âşık
    Açılsa gülse gül-zâr olsa dilber
II. Cefâyı az kılsa Hayretî’ye
    Sözüm bu kim vefâ-dâr olsa dilber
III. Öpülse yâr ile yâr olsa dilber
     Koculsa râm-ı dil-dâr olsa dilber

72. Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (2018)
A)I - III - II 

B)II - I - III 

C)II - III - I
D)III - II - I 

E)III - I - II

Her beyti başlı başına bağımsız bir şiir olmakla birlikte bütün beyitleri arasında bir duygu ve düşünce birliği bulunan şiirlere Divan edebiyatında ---- denir. Örneğin Fuzûlî’nin gerek Divan’ında gerekse ---- mesnevisinde bu türden şiirlerin sayısı oldukça fazladır.
73. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? (2018)
A)yek-ahenk gazel - Leyla vü Mecnun
B)rindane gazel - Şikâyetname
C)âşıkane gazel - Rind ü Zâhid
D)yek-avaz gazel - Hadîkatü’s-Süeda
E)beytü’l gazel - Beng ü Bade 


“Kuşların dili” anlamına gelen ve mesnevi nazım şeklinde yazılmış olan ---- adlı eser, İranlı şair Feridüddin Attar tarafından kaleme alınmıştır. İçinde tasavvufi hikâyeler bulunan eserin Türkçe uyarlaması, yazıldığı dönemin dil özelliklerini göstermesi bakımından oldukça önemlidir.
74. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2018)
A)Makâlât B)Garibnâme C)Mantıku’t-Tayr D)Dânişmendnâme E)Atebetü’l-Hakâyık

XVIII. yüzyılda yaşamış Klasik Türk edebiyatı şairidir. Sebki Hindi'nin önemli temsilcileri arasında gösterilir. Genç yaşta divan sahibi olmuştur. Divan şiiri geleneğinin son büyük temsilcilerinden biri olarak gösterilir. Mesnevi yazma gücünü alegorik bir eser olan Hüsn-ü Aşk ile ispat etmiştir.
75. Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? (2018)
A) Nabî   B)Nedim  C) Şeyh Galip  D)Şeyhülislam Yahya   E) Hayali
 

Gözle konşu hakkını dinle beni

İster isen Hak seve dâ’im seni

Kırma gönlün hoş geçin mü’min isen
Dü cihânda olmak istersen esen

Konşusunu kim ederse bî-huzûr
Dü cihânda Hak anı ede kusûr

76. İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir? (2018)
A)Surnâme B)Pendnâme C)Kıyafetnâme D)Seyahatnâme E)Gazavatnâme 

Yanıtlar
 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
D
C
A
B
B
E
E
A
C
D
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
C
E
A
D
E
D
E
B
A
A
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
D
C
D
A
D
A
D
B
C
E
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
D
B
E
A
E
E
C
E
D
B
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
B
D
A
C
D
B
C
C
B
E
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
A
E
C
D
E
D
A
E
A
D
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
E
D
B
C
C
A
E
D
C
A
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
B
E A C C B - - - -

Kaynak: http://www.yksedebiyat.org/2017/03/ckms-sorular-divan-edb.html 

Yorumlar (0)