Sizle mi, sizinle mi? Onla mı, onunla mı? Bizle mi bizimle mi?

Sizle mi, sizinle mi? Onla mı, onunla mı? Bizle mi bizimle mi?

Nasıl yazılır? Benle mi, benimle mi,senle mi, seninle mi, onla mı, onunla mı, bizle mi, bizimle mi, sizle mi sizinle mi?

Benle mi, benimle mi,senle mi, seninle mi, onla mı, onunla mı, bizle mi, bizimle mi, sizle mi sizinle mi? sorularının yanıtı şöyledir: Benle, senle, onla, bizle, sizle yazılışı doğrudur, çünkü onlarınla diye bir söylem yoktur, onlarla vardır. Onlarınla olmadığına göre neden benimle, seninle söylemi var? Bu gelenekselleşmiş bir kalıba dönüşmüştür, aslında doğru olan yukarda yazdığımız gibi benle, senle, onla biçimidir.

Toplumda konuşma dilinde ve çoğu kez yazı dilinde bile kişi adılları ile birlikte kullanılan "ile" bağlacının kullanımında ayrılıklar görülmektetir. Dilimizde bu tür bir kullanım için iki ayrı uygulama var. Şaşıracaksınız ancak hangisinin daha doğru olduğunu önceden söyleyelim: Benle, senle, onla, bizle, sizle yazılışı doğrudur, çünkü onlarınla diye bir söylem yoktur, onlarla vardır. Onlarınla olmadığına göre neden benimle, seninle söylemi var? Bu gelenekselleşmiş bir kalıba dönüşmüştür, aslında doğru olan yukarda yazdığımız gibi benle, senle, onla biçimidir.

AÇIKLAMALAR



Herhangi bir adla "ile" sözcüğünü doğrudan kullanabiliriz. Örneğin "araba ile" veya "güzellik ile" gibi. Buradaki "ile" bağlacı ekleştirilip, "arabayla" veya "güzellikle" biçimine de getirilebilir. Bunda bir çelişki ve ayrım görünmemekte. Ancak söz konusu kişi adılları (zamirleri) olduğunda iki ayrı uygulama karşımıza çıkmakta. Şöyle: ben ile / benle - benim ile / benimle.

Bu kullanım ben, sen, o, biz, siz adıllarında ve benim, senin, onun, bizim, sizin iyelik adıllarında görülür. Her ikisi de -le (ile bağlacının ekleşmiş durumu) eki alabilmektedir kullanımda.

Bunlardan hangisi daha doğrudur veya biri yanlış mıdır? Bu soruya yanıt bulmak için, her iki biçimi de bulunmayan yalnızca tek biçimde verilen "onlar" adılına bakmak yeterli olacaktır. Çünkü "onlar ile / onlarla" kullanımı varken, "onların ile / onlarınla" kullanımı bulunmaz. Bu da "İyelik adıllarına ile bağlacı ve onun ekleşmiş biçimi getirilerek bu biçimde kullanılır mı?" sorusunu gündeme getimektedir.

Adılların ad yerine geçen sözcükler olduğu düşünülürse, ad ile aynı işlemi görmesi gerektiği sonucuna varılabilir. Örneğin "Selçuk" adının yerine geçen "o" adılını ele alalım. "Onla" mı yoksa "onunla" mı dememiz gerektiğini düşündüğümüzde, "Selçuk ile / Selçukla" mı deriz yoksa "Selçuk'un ile / Selçuk'unla" mı deriz? Elbette birincisini kullanırız. Bu durumda "onunla" dememizin pek de doğru olmadığı sonucuna varırız.

Bu bağlamda üçüncü çoğul kişi adılarıyla da kullanılmadığını belirtmiştik. Burada iyelik adılı eki olan -n ile iyelik eki olan -n karıştırılmamalıdır. Demeli, "arabanla" derken burada gizli bir "senin" adılı vardır ve "(senin) arabanla" kullanımı doğrudur. Buradaki /n/ sesi gerçekte genizcil /n (ñ)/ sesidir. Ancak arabanın sahipliğinin bildirilmediği "o arabayla" yerine "o arabanla" denmez.

Öyleyse "benle - senle - onla - bizle - sizle - onlarla" kullanımları doğru iken, iyelik adılı kullanılarak yapılan "benimle" gibi kullanımların doğru olmadığı sonucuna kolayca varabiliriz.

Yorumlar (3)
Coşkun Ergin 2 yıl önce
Ya şu yorumculardan isminin baş harfini dahi büyük harfle yazmak istemediğim orhan denen zat, sen ne cahil bir herifsin ya ? Ortada açıklamalar var. Neymiş efendim çoğunluk böyle kullanıyor diye doğrusu da buymuş. Çoğunluk b.k yerse çıkar onun da doğru olduğunu savunursun.
Orhan Bilgin 2 yıl önce
3 milyar küsür kelimeden oluşan trTenTen12 derleminde, "benle" kelimesi 12.000 küsur kere, "benimle" kelimesi ise 120.000 küsur kere kullanılmış. Benzer şekilde, "senle" kelimesi 11.000 küsur kere, "seninle" kelimesi 80.000 küsur kere, "onla" kelimesi 12.000 küsur kere, "onunla" kelimesi 284.000 küsur kere, "bizle" kelimesi 8000 küsur kere, "bizimle" kelimesi 117.000 küsur kere, "sizinle" kelimesi 7000 küsur kere, "sizinle" kelimesi 116.000 küsur kere kullanılmış. Siz ise ezici çoğunlukla kullanılan tüm bu kelimelerin doğru olmadığı sonucuna kolaylıkla varabiliyorsunuz. Oysa tam aynı mantıkla "onlarla" kelimesinin yanlış, "onlarınla" kelimesinin doğru olduğu sonucuna da vurabilirsiniz. Yönteminizin hiçbir geçerliliği yok. Dilde kullanıma bakmadan masa başında birtakım çıkarımlar yapmak bilim dışı manasız bir yöntem.
Arda Karay 2 yıl önce
Bütün toplum yanlış kullanıyor diye bunlar doğru mu olacak?! Çok cahilce bir yaklaşım. Mada başında oturan TDK hiçbir iş yapmazken TDH güzel çabalar ortaya koyuyor. Saygı duyalım en azından.

Zamir ve ekler böyle olmalı tabi ki.
Ben+ile= benle (benim: iyelik durumu/my-possesive adjective neden olsun?)