Tırnak içindeki cümleler nasıl yazılır?
Tırnak içindeki cümleler nasıl yazılır? sorusunun yanıtı şöyledir: Tırnak içindeki cümleler, büyük harfle başlayarak yazılır, cümlenin sonuna nokta konur ve tırnak işareti kapatılır.
Tırnak içindeki cümleler nasıl yazılır?
Tırnak içindeki cümleler nasıl yazılır? sorusunun yanıtı şöyledir: Tırnak içindeki cümleler, büyük harfle başlayarak yazılır, cümlenin sonuna nokta konur ve tırnak işareti kapatılır. TDH
Tırnak dışına nokta konur mu?
Hayır konmaz. Eğer bir cümleyi tırnak içine alıyorsanız noktayı tırnağın içine koymanız gerekir. Örnek:
"Ayşe ders çalışıyordur." dedi.
"Tırnak içinde ne anlama gelir? Tırnak içinde söylüyorum ne anlama gelir?" sorusunun yanıtı şöyledir: Tırnak içinde söyüyorum diyerek bir kelime, bir cümle, bir olay ya da davranış hafif iğneleme yoluyla vurgulanır. Bu iğnelemeye "tırnak içinde söylüyorum" denir. Bunun anlamı asıl önemli olan noktaya ilgi çekmektir.
ALINTILARDA TIRNAK İŞARETİ
Başka birinin yazısından veya sözünden, hiç değiştirilmeden yapılan aktarmalar tırnak içinde gösterilir. Alıntı cümle(ler), büyük harfle başlar, noktayla biter. Alıntı cümleye ait olan noktalama işaretleri tırnağın içinde kalır. Asıl cümle de daha bitmediği için küçük harfle devam eder:
Örnek-1:
Yaşlı kadın, "Yetişin!" diye bağırdı.
Örnek-2:
Aşağıdaki cümlelerin hangisi "İlkbahar en güzel mevsimdir." cümlesiyle yüklemin türü bakımından benzerlik gösterir?
Uzun alıntılarda her paragraf ayrı ayrı tırnak içine alınır:
"Küçük salonun fes renginde, kalın, ağır perdeli penceresinden dışarı, muhteşem, parlak bir suluboya levhası gibi görünüyordu. Saf mavi bir sema... Çiçekli ağaçlar... Uyur gibi sessiz duran deniz... Karşı sahilde mor, fark olunmaz sisler altında dağlar, korular, beyaz yalılar..."
"Birden, üç dişi kalan buruşuk ağzını açtı. Esnedi. Bir mumya uzvu kadar sararmış, katılaşmış elini başına götürdü. Kahve rengindeki yemenisinin altında daha beyaz görünen saçlarına dokundu. Bir an düşündü." (Ömer Seyfettin; Bahar ve Kelebekler)
Cümle içinde özellikle belirtilmek istenen kelimeler ve sözler tırnak içine alınır. Bazen tırnak işareti kullanmak yerine bu kelimeler koyu harflerle, altı çizilerek veya italik (eğik) harflerle de yazılabilir. Bunlar cümle değillerse küçük harfle başlarlar:
Birçoğu "edebiyat" kavramını yeni öğreniyordu.
Uzaklık ifade etmek için "ta" kullanılır.
Orhan Veli'nin İstanbul'u Dinliyorum adlı şiiri, İstanbul üzerine yazılmış en güzel şiirlerden biridir.
Kitap isimleri ve yazı başlıkları yazıda tırnak içinde gösterilir. Bunlardan sonra kesme işareti kullanılmaz; çünkü tırnak işareti aynı zamanda kesme işaretinin görevini de üstlenir:
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın deneme türündeki tek eseri, "Beş Şehir"dir.
Faruk Nafiz Çamlıbel, "Han Duvarları"nda, Anadolu coğrafyasını ve insanını en güzel şekilde anlatmıştır.
Türkçe kitabınızdaki "İmlâ Kuralları" konusuna bir göz atın.
Tırnaktan sonra büyük harf?
Bu konuda TDK açıklaması yetersizdir. Elbette tırnaktan sonraki cümle büyük harfle başlayacaktır ancak nokta işareti tırnağın içine mi dışına mı konulmalıdır?
Bizim görüşümüz: Eğer bir cümle tırnak işaretiyle bitiyorsa nokta işareti yine tırnağın içine konulmalı ve yeni gelen cümle büyük harfle başlamalıdır. Örnek:
"Ayşe okulu bitirdi." Şimdi çok mutlu.
Diğer durumlarla ilgili ayrıntılı açıklamalar aşağıdadır.
NOKTALAMA İŞARETLERİ KOLAY ERİŞİM ÇİZELGESİ
Sorular: Tırnak içinde ne anlama gelir? Tırnak içinde söylüyorum ne anlama gelir?
a) Tırnaktan sonra nokta konur mu?
Tırnaktan sonra nokta konur mu, sorusunun yanıtı şöyledir: Eğer bir cümleyi tırnak içine alıyorsanız noktayı tırnağın içine koymanız gerekir.
Çift Tırnak İşareti ( “…” )
1. Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır:
Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin ön cephesinde Atatürk’ün “Hayatta en hakikî mürşit ilimdir.” vecizesi yer almaktadır. Ulu önderin “Ne mutlu Türküm diyene!” sözü her Türk’ü duygulandırır.
Bakınız, şair vatanı ne güzel tarif ediyor:
“Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır.
Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır.”
UYARI : Aynen alınmayan söz ve yazılar tırnak içinde gösterilmez.
UYARI : Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti vb.) tırnak içinde kalır:
“Akıl yaşta değil baştadır.” atasözü yüzyılların tecrübesinden süzülüp gelen bir gerçeği ifade etmiyor mu?
“İzmir üzerine dünyada bir şehir daha yoktur!” diyorlar.
(Yahya Kemal Beyatlı)
UYARI : Uzun alıntılarda her paragraf ayrı ayrı tırnak içine alınır.
2. Özel olarak belirtilmek istenen sözler tırnak içine alınır:
Yeni bir “barış taarruzu” başladı.
Özel olarak belirtilmek istenen sözler tırnak içine alınmadan koyu yazılarak veya altı çizilerek de gösterilebilir.
Höyük sözü Anadolu’da tepe olarak geçer.
3. Kitapların ve yazıların adları ve başlıkları tırnak içine alınır:
Yahya Kemal’in bazı şiirleri “Kendi Gök Kubbemiz” adı altında çıktı.
(Ahmet Hamdi Tanpınar)
“İmlâ Kuralları” bölümünde bazı uyarılara yer verilmiştir.
Kitapların ve yazıların adları ve başlıkları tırnak içine alınmaksızın koyu yazılarak veya eğik yazıyla (italik) dizilerek de gösterilebilir:
Cahit Sıtkı’nın Şairin Ölümü şiirini Yahya Kemal çok sevmişti.
(Ahmet Hamdi Tanpınar)
Bugünün gençleri Dar Kapı’yı okumalıdırlar. (Ahmet Hamdi Tanpınar)
UYARI : Tırnak içine alınan sözlerden sonra kesme işareti kullanılmaz:
Yahya Kemal’in “Kendi Gök Kubbemiz”i okudunuz mu?
b) Tek tırnak işareti nedir? Tek tırnak işaretinin kullanıldığı yerler ve örnekler
Tek tırnak işareti ( ‘...’ )
1. Tırnak içinde verilen ve yeniden tırnağa alınması gereken bir sözü belirtmek için kullanılır:
Edebiyat öğretmeni “Şiirler içinde ‘Han Duvarları’ gibisi var mı?” dedi ve Faruk Nafiz'in bu güzel şiirini okumaya başladı.
“Şinasi'nin ‘safi Türkçe’ ile yazdığını söylediği şiirlerden sonra vardığı bu konuşulan dil fikri şüphesiz ki ondan gelen en büyük kazancımızdır.”
(Ahmet Hamdi Tanpınar)
2. Dil yazılarında verilen örneğin anlamını göstermek için kullanılır:
Göktürk Anıtları'nda geçen fakat günümüze ulaşmayan bazı örnekler: bodun ‘millet, kavim’, sab ‘söz’, eçü apa ‘ecdat, atalar’, tüketi ‘tamamen, bütünüyle’.
