Cümlelerin Yerini Değiştirme

Bu yazımızda Cümlelerin Yerini Değiştirme örnekleri, paragrafta anlam nedir, Paragrafta Anlam >Anlatım Özellikleri> Kalıcılık Nedir? Açıklamalar, Örnekler gibi konuları ayrıntılı olarak anlattık. Sorularınız varsa lütfen yorum kısmına yazınız. Yararlı olmasını diliyoruz. Saygılarımızla...

Çok sık olmasa da, bazı yıllarda paragraftaki akışın düzenlenmesi ile ilgili sorular sorulmaktadır. Bu sorularda, yerleri değiştirilmiş cümlelerin bulunduğu paragraflar verilmektedir. Böyle soruları deneme-yanılma yoluyla çözmeye çalışmak zaman kaybına neden olur. Bu sorular, düzgün bir paragraftaki cümlelerin yerleri değiştirilerek oluşturulur.

Paragrafın düzene konması ile ilgili sorular "akışı bozan cümle" soruları gibi düşünülerek işe başlanmalıdır. Verilen parça baştan sona dikkatle okunmalı, bulunduğu yerde olmaması gereken bir cümle tespit edilmelidir. Böyle bir soruda paragrafta herhangi bir aksaklık görmüyorsanız, size göre her cümlenin yeri doğru ise o soruyu geçin; çünkü yapabileceğiniz bir şey yok gibidir.

Yerini beğenmediğiniz bir cümle bulmuşsanız çözümün yarısı tamamlandı demektir. Bulduğunuz cümlenin geçtiği seçenekleri belirleyin; genellikle iki seçenekte o cümle yer alır. Seçeneklerin istediği değişiklikleri uygulayarak parçayı kontrol etmelisiniz.

Örnek Soru:

 (I) Bir sanatçı önce kullanacağı malzemeyi seçer. (II) Sonra da bu malzemedeki estetik dışı öğeleri ayıklar. (III) O da tasarladıklarını dil aracılığıyla kısa ve öz olarak anlatır. (IV) Şairin malzemesi de dildir. (V) Örneğin, bir yontucu, mermeri fazlalıklarından arındırarak yapıtını ortaya çıkarır.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle anlamlı bir bütün oluşturabilmek için, cümlelerden hangileri yer değiştirmelidir?

1. A) I. ve II.


2. B) II. ve III.


3. C) III. ve IV.


4. D) III. ve V.


5. E) IV. ve V.


 

(1997/ÖSS)

Yanıt: D

Örnek Soru:

(I) Oyun, bir gün içinde hatta birkaç saatte geçen olaylar üzerine kurulmuş. (II) Oyun, üç birlik ku-ralına uygun; ancak izleyicinin merakını kamçılama yönünden zayıf kalıyor. (III) Ilk bölümün ikinciye göre çok kısa oluşu, izleyenleri rahatsız ediyor. (IV) Kişiler kendi toplumsal, psikolojik, ekonomik ve kültürel yapılarına uygun olarak olaylar içinde verilmiş. (V) Sanatçı, bu eksiklerine karşın, bir oyun yazarı olarak umut veriyor.

Bu parçanın anlam akışındaki bozukluğu gidermek için, aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır?

1. A) cümleyle II. yer değiştirmeli


2. B) cümleyle III. yer değiştirmeli


3. C) cümleyle IV. yer değiştirmeli


4. D) cümle I. den sonra gelmeli


5. E) cümle II. den sonra gelmeli


 

(1999)

Yanıt: D

PARAGRAF SORULARINDA  ŞUNLARA DİKKAT EDELİM!

*Paragraf sorularında önce soru cümlesi okunur.Daha sonra parça okunur.Çünkü parçayı hangi amaçla okuyacağımızı bilirsek amacımıza uygun olarak paragraftaki düşüncelere daha kolay ulaşırız.Bu yaklaşım zamanda kazanç sağlar, dikkatimizin dağılmasını önler.
*Paragraf sorularının tamamına yakınını doğru yanıtlayabilmek için, “Paragraflar uzun olduğu için zordur.” önyargısını terk edelim; bir parça ne kadar uzun olursa, yanıtı bulmak o kadar kolaylaşır.Çünkü sorunun yanıtı parçada yer alır.Bu nedenle en kolay sorular, paragraf sorularıdır.Bu tip sorular özel bir bilgi gerektirmediğinden, herkes tarafından kolaylıkla yanıtlanabilir.
*Sorulanı göz önünde tutarak metni okuyunuz.Önemli gördüğünüz anahtar sözcüklerin altını çiziniz.
*Paragraflar bir çırpıda, geri dönüş yapmadan mümkün olduğu kadar hızlı okunmalıdır.Paragrafları dudağımızla değil, gözlerimizle okumalıyız.Yapılan araştırmalar gözün okuma hızının,zihnin düşünme ve anlama hızına dudağınkinden daha yakın olduğunu ortaya çıkarmıştır.
*Paragrafta anlatılanlar karşısında nesnel olmalıyız.Bu tür sorularda paragraftaki düşünceye katılıp katılmadığımız ya da o konuda ne düşündüğümüz sorulmaz.Paragraf yazarının söylediklerini anlamamız yeter.
*Özel uyarılara dikkat etmeliyiz.Soru cümlesinde altı çizilen ya da tırnak içine alınan  “-me, -ma, değildir, yoktur” gibi ek ve sözcüklere özellikle dikkat gösterilmelidir.
*Paragraf sorularında başarılı olmanız için geçmiş yılların  ÖSS sorularını titizlikle, sabırla, dikkatle çözmenizi tavsiye ederiz.Düzenli olarak yapacağınız günlük paragraf çözme egzersizleri anlama,yorumlama ve karşılaştırma yeteneğinizi geliştirecek ve tüm sözel (Tarih,Coğrafya,Felsefe) sorularında fayda sağlayacaktır.

Sorular

1. I. Araştırmacıları, yapıt konusunda en çok zorlayan da budur. II. Bu etkiler apaçık olabileceği gibi yapıtta erimiş bir biçimde de olabilir. III. Her iki durumda da mitolojinin edebiyatın içinde olduğu açıktır. IV. Sonuçta, mitoloji bağlantıları anlaşılmadan yapıtı anlamak zordur. V. Mitolojinin tüm sanat dalları gibi edebiyata da etkileri vardır.

a-I-IV     b-II-III     c-II-IV   d-I-V    e-IV-V (yanıt d)

 

2. I. Moda akımlardan kurtulamayan ve siyasal söylev veren yapıt, sanata aykırıdır. II. Özgürlük de yapıtın hiçbir koşulda sanatçının borazanı olmaması anlamındadır. III. Aykırılıktan söz ederken sanatın gerçek anlamda özgürlüğünü kastediyorum. IV. Bir yapıtı eline alan, yazarın kendisini yönlendirdiği duygusuna düşmemelidir. V. Yönlendirmeden uzak, yapıtla ilgili her tür yorum hakkının okurda olduğunu hissetmelidir.

a) I-V    b) II-III    c) III-V  d) II-IV     e) III-IV (yanıt b)

3. I. Göktürkleri hile yapmadan yenemeyeceklerini iyi bildiklerinden, onları nasıl tuzağa düşürebileceklerini hesapladılar. II. Bütün Göktürk düşmanları, hanları, beyleri ve komutanlarıyla av yerinde buluşup Göktürkleri nasıl yenebileceklerini konuştular. III. Tanyeri ağarıp Göktürklerle karşılaşınca baskına uğramış çeri gibi, ağır yüklerini, kötü mallarını orada bırakıp kaçtılar. IV. Türkler onların kaçtıklarını görünce arkalarından yetiştiler, düşmanları Göktürkleri görünce birden geri dönüp vuruştular. V. Göktürkleri öldüre öldüre çadırlarına geldiler, bir ev bırakmadan kılıçtan geçirdiler, ne var ne yoksa alıp götürdüler.

a) II-III       b) I-III     c) III-IV      d) I-II      e) I-V       (yanıt d)