Bağlaç olan ki'nin yazılışı ve Türkçedeki 'ki' kullanımları
Sözcük Bilgisi
19.11.2017, 11:05 19.11.2017, 11:05
Bağlaç olan ki'nin yazılışı ve Türkçedeki "ki" kullanımları
Bağlaç olan ki'nin yazılışı ve Türkçedeki "ki" kullanımları
TÜRKÇEDEKİ "Kİ" KULLANIMLARI
Türkçede üç türlü "ki" vardır:
1. Bağlaç olan "ki": Her zaman ayrı yazılır.
2. Önad yapan "-ki": Bitişik yazılır.
3. Adıl (ilgi adılı) yapan "-ki": Bitişik yazılır.
Dilimizdeki bu üç farklı "-ki"yi birbiriyle karıştırmamak için şu kolay yöntemleri uygulayabiliriz:
* Tümce içerisinde "ki"den sonra "-ler" çokluk ekini getirebiliyorsak o "ki", adıl yapan "-ki" ekidir. Ayrıca adıl olan "-ki" ekinin bir adın yerini tuttuğunu ve genellikle adılların üzerine geldiğini de unutmamak gerekir.
Örnekler:
Arabam bozuldu , seninki(ler)ni kullanabilir miyim?
Onunki(ler) seninki(n/ler)den daha iyi olmuş.
* Önad yapan "-ki" de önad tamlaması kurar. Önad yapan "-ki" her zaman bitişik yazılır. Önündeki ada "hangi" sorusunu yönelterek bulur ve diğer "ki"lerden ayırt ederiz.
Örnekler:
Sokaktaki çocuklara sahip çıkmamız gerekiyor. (Hangi çocuklar?)
Sınıftaki öğrenciler dışarı çıksın. (Hangi öğrenciler?)
* Bağlaç olan "ki" ise her zaman ayrı yazılır. Türkçedeki "-ki" ekleriyle karıştırmamak için tümceden çıkartırız, tümcenin yapısında ciddi bir bozukluk olmuyorsa o "ki" bağlaç olan "ki"dir. Ayrıca bağlaç olan ki'nin daha vurgulu söylendiğini de göz önünde bulundurmak gerekir.
Örnekler:
Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini. (Duydum, unutmuşsun gözlerimin rengini)
Sen ki dünyalara değersin. (Sen dünyalara değersin.)
Şimdi anlıyorum ki o yaptıklarım bir hataydı. (Şimdi anlıyorum, o yaptıklarım bir hataydı)
EK BİLGİ:
"Mademki, halbuki, oysaki, çünkü, sanki" gibi bazı kalıplaşmış sözcüklerindeki "ki"ler bağlaç olmasına karşın bitişik yazılır.
