İskenderiye Kütüphanesi

İskenderiye Kütüphanesi


MÖ 3. yy başlarında Ptolemaios hanedanı tarafından Mısır'ın İskenderiye kentinde kurulmuştur.

İnsanlık tarihi boyunca oluşturulmuş en önemli eser olup icinde 900 bin cilt el yazması vardır. İskenderiye kenti MÖ 332 yılında İskender tarafından kuruldu.

Onun ölümünden sonra ardılı Lagus'un oğlu Ptolemaios I Soter'in eline geçti. Tam bir Mısırlı gibi davranan kral, sanata ve edebiyata çok düşkündür. Baş şehir olan İskenderiye'de bir takım yenilikler yapar. Burada meydana getirdiği en önemli eser ise müze ve buna bağlı olan kütüphane idi. Müze'nin içinde o dönemde yaşamış bütün hayvan ve bitkilerinin örnekleri mevcuttu. Botanik bahçesi ve rasathane de bulunuyordu.

Otopsi yoluyla insan vücudunun incelenmesi için bir anatomi salonu açılmıştı. Dahası fizik, kimya, tıp, astronomi, matematik, felsefe, edebiyat, ve fizyoloji bilgileri için evler yapılmıştı. İçinde bir çok insan görev almıştır.

Çok önemli bilim insanlarıda görev alanlar arasındadır. Eserlerin papirüslere yazılarak rulo şeklinde saklandığı belirtilmektedir. Mısır'a giren her kitabın buraya bir nüshasını bırakması zorunluydu.

Sezar'ın Mısırdayken donanmasını Mısırlılardan korumak için yaktırdığı büyük ateş kütüphaneye zarar verir. (Plutarkhos Paralel Yaşamlar Sezar/İskender) Sonra ki dönemde Hristiyanlık hızla ilerliyordu. Hristiyanlar İskenderiye kentinde kilise yapmak için kazı yapıyorlardı. Bu kazıda pagan inancına ait yazıt bulundu. Hristiyan grup bu durumla dalga geçti. Paganlar bu duruma çok kızdı ve iki grup birbirine girdi. Bir çok ölüm oldu ve kütüphane alanı zarar gördü. İmparator I. Theodosius, valisine pagan inancının nasıl bu kadar güçlü olduğunu sordu. Vali,kütüphaneyi işaret edince kitaplar şehrin hamamlarına gönderilerek yakıldı. Bilim ve kültür hazinesi tamamen yok edildi. Bir başka iddia ise İslam Halifesi Ömer’in emriyle 642 yılında Mısır Fatihi olarak bilinen Amr İbnül-As tarafından yakıp yok edildiği ileri sürülmektedir. Okuduklarımdan anladığıma göre bu iddia doğru değil. Zaten Müslümanlar burayı fethetmeden önce kitaplarını kaybetmiş olduğu anlaşılmaktadır. Müslümanların fethinden önce MS 391 yılında kütüphanenin hristiyanlar tarafından yakılmış olduğu anlaşılmaktadır. Orosius 5. yy'da kütüphane rafları boş olduğunu söylemiştir.

arkeoloji.com

Yorumlar (0)