Müzikle tedavi, müzikle terapi, makamlar ve iyi geldiği hastalıklar

Saygılarımla.

YALÇIN MIHÇI

 

---

 

YALÇIN MIHÇI’NIN MÜZİKLE TERAPİ ÜZERİNE ÇALIŞMALARI
MÜZİK MAKAMLARI, MÜZİKLE TEDAVİ-YALÇIN MIHÇI

Kitabın Adı: Şarkı Böyle Söylenir-YALÇIN MIHÇI

Müzik Tıpla Buluşunca

Müziğin tıp alanında kullanılması yeni değil aslında, ‘notaların mucizevi özellikleri’ Osmanlı dönemine kadar dayanıyor. Bu konuda en ciddi adım, 1488 yılında 2’nci Beyazıd döneminde atıldı. Beyazıd, Edirne’ye yaptığı bir seferde kendisine gelen önerileri değerlendirerek bu kentte ‘Darüşşifa’yı (Şifaevi) açtı. Kurum, bilimsel metotların yanı sıra, en etkili araç olarak Türk müziği makamları kullandı.

 

Her Derde Deva Makamlar
RAST MAKAMI: Çıkıcı ve ağır başlı bir makamdır. Koç Burcu insanlarının makamıdır. Bir ses (Fa üzerinden) okunan rast eser, piyano’da DO Majör olarak eşlik edilebilir ve kulakları da rahatsız etmez. Bu sebeple de batı müziğine uygundur. Amerika Beyaz Saray’da bulunan ve sözlerinin de bana ait olduğu WHY adlı eserimi aynı mantıkla yaptım. Hammamizade İsmail Dede Efendi’nin “Yine bir Gül Nihal Aldı Bu Gönlümü” adlı Semai (3/4 lük) eseri, Türk Müziğindeki batı formlarına yani Vals Dansı tarzındaki bilinen ilk eserdir. Günümüzde Tarkan “Gül Döktüm Yollarına” adlı eseriyle Rast makamını kullanmıştır. Benim de çok sevip okurken ve dinlerken duygulandığım bir makamdır. Sözlerini Müzeyyen Senar için yazıp bestelediğim ve TRT repertuarına giren eserim (Kitabın sonunda diğer notalarla birlikte Müzeyyen Senar’ın imzaladığı nota da var.) Rast makamındadır. (4/4) lük Sofyan Usülde bana ait rast Methal, Kemani Tatyos Efendi’nin Rast peşrevi, Rast Makamına güzel birer örnektir. Yatsı Ezanı Rast Makamında okunur. Sarışınlar ve yumuşak huylu insanların tedavisinde gün ağarırken kullanılır. Kemik ve beyne etkili. Fazla uyumayı engeller. Nabzın yükselmesine yardımcı olur. Özellikle çocuk bünyesinde nem hâkim olduğu için; bu nedenle oluşan dengesizlikleri düzeltir. Akıl hastalıklarına faydalıdır. SOL rast perdesinde, rast beşlisine, RE Neva’da rast dörtlüsünün eklenmesinden meydana gelmiştir. (TKST+TKS) Bu dizi, bazen ve özellikle inici nağmelerde, cazibe nedeniyle bakiye diyezli Fa (Eviç) perdesini atarak Fa Natürel (Acem) perdesini alır. Bu durumda Neva üzerindeki Rast çeşnisi Buselik çeşnisi haline dönüşür. Böyle Rast beşlisine, Buselik dörtlüsünün eklenmesi ile meydana gelen diziye Acemli Rast dizisi denir.

IRAK MAKAMI: Agresif ve esmer tenli insanların tedavisinde  (Acemlere ) kullanılır. Boğa Burcu – Venüs bağlantılı insanların makamıdır. Kuşluk ve ikindi vakti etkilidir. Çocuklarda Menenjit, beyin ve akıl hastalıklarına faydalıdır. Omuz, kol ve ellere etkilidir. Başın üst tarafına etkisi belirtilmektedir. Ruha lezzet verir, düşünme ve kavrama konusunda etkilidir. Korku gidericidir. Saldırganlığı önleyici ve nevrotik hastaları tedavi edici etkisi vardır. Çıkıcı bir makamdır. İnicisi EVC dir. FA diyez Irak perdesinde Segâh STK üçlüsüne Uşşak KST dörtlüsü eklenerek bulunur. STK+KST. Örnek olarak, Itri’nin Bayram salâtı, Haydar Can’ın (Irak makamında ilk eserdir ve 16. yy. aittir.), Akın Özkan’a ait 12/4 lük Nim çember usulde Irak peşrevi ve sözleri Yunus Emre’ye ait Irak İlahi güzel örneklerdir.
KÜÇEK MAKAMI: Çok az kullanılmış bir makamdır. Durağı LA Dügâh perdesidir. Çıkıcı ve İnici-Çıkıcı olarak kullanılmıştır. Yerinde Saba Makamı dizisine Hüseyni perdesi üzerindeki Uşşak dizisinin (KST) bir kısmının başta veya ortada katılmasıyla meydana gelmiştir. Karar yine yerinde yani La Dügâh’ta Saba (KSS) dizisiyle yapılır. Soğuk ve sakin huylu hastaların tedavisinde kullanılır. Hüzün ve elemi giderir. Örnek Hacı Faik Bey’in Hafif usüldeki (32/4) Küçek Bestesini verebiliriz.

İSFAHAN MAKAMI: İkizler Burcu insanlarının Makamıdır. Ateşli hastalıklardan vücudu koruyucu özelliği vardır. Ense, boyun, omuzlar ve sol dirsek için etkilidir. Güven hissi, uyum sağlama, hareket yeteneği, zihin açıklığı, gönül yenileme, zekâyı açma ve hatıraları tazeleme özelliği vardır. Dede Efendi’ye ait Aksak Usülde (10/4) Ağır Semai, ‘Yarab Kime Feryad Edeyim’, Udi Hasan’a ait Ağır Aksak (4/9) ‘Sende mi Hala Esir-i Zülfü Yar Olmaktasın’, Devr-i kebir Usülde (28/4) lük Nayi Dede Salih Efendi’nin Isfahan Peşrevi bu makama ait güzel örneklerdir. Buselik beşlisine TBTT LA dügâhta Rast dörtlüsü TKS ve Beyati makamından oluşur. TBTT+TKS

ZİREFKEND MAKAMI: Döşek mefruşat demektir. Su gurubu Yengeç Burcu insanlarının makamıdır. Sırt, mafsal ağrılarına ve kulunca faydalıdır. Beyinle ilgili ağız çarpılmasına, kalp, ciğer, göğüs, kalça ve sağ omuza etkilidir. Dinleyenlere derin duygu hissi verir. Uyku vakti etkilidir. Durağı, Mi Hüseyni Aşiran perdesidir. İnici bir makamdır. Hüseyni Aşiranda Saba, Hüseyni perdesinde Buselik (Ruhnivaz), Çargâh perdesinde Çargâh dizisinin, Rastta Mahur dörtlü ve beşlileri eklenerek elde edilir. Örnek olarak Gazi Giray Han’ın Darbı Fetih (84/4) Usüldeki Zirefkend Peşrevini verebiliriz.

BÜZÜRK MAKAMI: Farsça büyük demektir. Arslan Burcu İnsanlarının makamıdır. Kulunç ve beyin hasarı ile ortaya çıkan şiddetli hastalıklara yararlıdır. Güç kazandırır. Boyun, boğaz, göğüs, ciğer kalp ve yan böğür (basen) için etkilidir. Durağı SOL Rast perdesidir. Mürekkep makamdır. Hüseyni beşlisinin Hüseyni perdesindeki şeddidir. Sol Rast perdesindeki Çargâh beşlisi Batı müziği bakımından SOL Majördür. Bunun ilgili Minörü olan, Mİ Minör, yani Hüseyni Aşirandaki Buselikle (Ruhnivaz) yakınlığı dolayısıyla Büzürk Makamı seyri esnasında Hüseyni Aşiran perdesinde Buselik çeşnili asma kararlar yapılır. III. Selim’in 24/4 lük Çenber Usüldeki Büzürk peşrevi örnektir. TBTT+TTBT

REHAVİ MAKAMI: Urfalı demektir. Terazi Burcu insanlarının makamıdır. Gün ağarırken etkilidir. Sağ omuz, baş ağrıları, burun kanamaları, ağız çarpıklığı ve balgamdan gelen hastalıklara, akıl hastalarına faydalıdır. Doğuma yardımcı olur. Göğüs, mide ve yan böğür için faydalıdır. Dinleyenler sonsuzluk ve yer çekiminden kurtulma duygusu uyandırır. Rast + Beyati. Rast makamı hissi verir, Yegâhta çok kalır ve Rastlı karar verir. TKST+TKS(Rast Makamı)+KST+TBTT Örnek olarak, Tamburi Isak’a ait (120/4) lük Zincir usüldeki Rehavi Peşrevini verebiliriz.(Uşşak-Beyati Dizisi)

ZENGÜLE (ZİRGÜLE’Lİ HİCAZ) MAKAMI: Farsçadır. Çıngırak, def pulu demektir. Başak Burcu insanlarının makamıdır. Zengüle zamanla zirgüle olarak değişmiştir. İran mitolojisinde bir Türan (Türk) kahramanıdır. Hicaz ailesinden 4 basit makamdan birisidir. (Diğer üçü Hicaz, Uzzal ve Hümayundur.) Akşam saatleri etkilidir. Kalça eklemleri ve bacak içleri ile ilgisi bulunur. Kalp hastalıklarına, menenjit ve beyin hastalıklarına etkilidir. Beyin hastalıkları ve ruh hastalıklarının tedavisi için mide ve karaciğer ateşini yok eder. XIII. asırdan önce hicaz makamından ayrılarak oluşmuştur. Hayal ve sırlar telkin eder, uyku verir, masal duygusu verir. Hızır Ağa’nın Sakil Usülde (48/4) Zirgüleli Hicaz Peşrevi örnektir. SA12ST +SA12S

1- DO Çargâh perdesindeki şeddi, ŞEVK EFZA
2- RE Yegâh şeddi, ŞEDD-İ ARABAN
3- FA Diyez Irak perdesindeki şeddi, EVCARA
4- SOL Rast perdesindeki şeddi, HİCAZKÂR
5- SOL Rast perdesindeki diğer şeddi, ZENGÜLELİ SUZİNAK
6- Mİ Hüseyni Aşirandaki şeddi, SUZ-İ DİL
7- RE NEVA perdesindeki şeddi, ARABAN

HÜSEYNİ MAKAMI: Türk Musikisinin 6 numaralı Basit makamıdır. Çok eski makamlardandır ve en az 6,5 asırlıktır. Akrep Burcu İnsanlarının Makamıdır. Türk musikisinde eskiden beri var olduğu hemen, hemen kesindir. Çünkü Türk Halk Musikisinde en çok kullanılan makamlardandır. İnicisi Muhayyer makamıdır. Kırların kokusunu, çobanın kavalını hatırlatır. Sabah vakti ve Araplara etkilidir. Güzellik, iyilik, sessizlik, rahatlık verir ve ferahlatıcı özelliği vardır. Karaciğer ve kalbin iltihabını söndürür. Mide hararetini giderici özelliği vardır. Ateşli nöbetlerin giderilmesinde faydalıdır. Sol omuza etkilidir. Sıtma hastalığına iyidir. Yemen Türküsü (Havada Bulut Yok) Hüseyni Makamındadır. Lavtacı Anton’un (32/4) lük Muhammes usüldeki Hüseyni Peşrevi, Cuma Selası Hüseyni Makamında okunur. Güzel örneklerdir. Hüseyni Beşlisi KSTT + Uşşak dörtlüsü KST eklenmesiyle oluşur. KSTT+KST

HİCAZ MAKAMI: Basit ve en eski makamlardandır. LA Dügâh perdesinde karar verir. Yay Burcu İnsanlarının Makamıdır. İdrar zorluğu ve seks gücünü geliştirmek için kullanılır. Öğle ve ikindi arası etkilidir. İkindi Ezanı Hicaz Makamında okunur. Kemiklere, beyne ve çocuk hastalıklarına tedavi edici etkisi vardır. Üro-genital sisteme ve böbreklere etki gücü fazladır. Alçakgönüllülük duygusu verir. Düşük nabız atımını yükseltir ve göğüs bölgesi diğer önemli etki alanıdır. Annelerimizin beklerine okuduğu ninni Hicaz Makamında olup, bebeklerin ruhsal gelişiminde çok yararlıdır. Sezen Aksu’dan ‘Keskin Bıçak’ ve ‘Kavaklar’,  ‘Dediler Zamanla Hep Azalırmış Sevgiler’ ve ‘Hiçbir Şeyde Gözüm Yok’, Refik Fersan’ın Hafif Usülde (32/4) Hicaz peşrevi güzel örneklerdir.

Dört bölümde incelenir.
1- HÜMAYUN makamı SAS+TBTT
2- UZZAL makamı SAST+KSS
3- ZENGÜLE makamı SAST+ SAS
4- HİCAZ makamı SAS+TKST

NİHAVEND MAKAMI: İsmini İran’da Hemedan’ın güneyinde bulunan Nihavent şehrinden alır. Oğlak burcu insanlarının makamıdır. Buselik makamının SOL Rast perdesi üzerindeki şeddidir. Bu makam Azeri bölgesi dışında Halk Musikimizde pek kullanılmamıştır. Avrupai tarzı (Minör Ton) ve koma sesleri olmaması nedeni ile çok sesliliğe uygundur ve günümüzde ayni özelliklere yakın Kürdili Hicazkâr makamı kadar çok kullanılmaktadır. İkindi vakti ve Avrupalılara etkilidir. Kan dolaşımı, karın bölgesi, kalça, uyluk ve bacak bölgelerine etkilidir. Kulunç, bel ağrısı ve tansiyon rahatsızlıklarına faydalıdır. Nilüfer’in okuduğu ‘Çok Uzaklarda’ Sezen Aksu ‘Kaybolan Yıllar’ Erdinç Çelikkol bestesi ‘Gel Gönlümü Yerden Yere Vurma Güzel Ne Olursun’ ‘Hüseyin Sadettin Arel’in Mini, mini peşrevi’ güzel örneklerdir. SOL Rast perdesinde Buselik makamına TBTT+Hicaz SAS veya Kürdi BTT Eklenmesi ile oluşur. Bazen Saba makamı KSS de kullanılır.

NEVA MAKAMI: Türk Musikisinin 7 numaralı Basit makamıdır. En eski makamlardandır. Kova Burcu insanlarının makamıdır. Araştırmacı Safiüddin’e göre en az 7,5 asırlıktır. Çıkıcı bir makamdır. İnicisi TAHİR makamıdır. Durak, La Dügâh perdesi ve güçlü, dörtlü ile beşlinin birleştikleri 4. derece olan RE Neva perdesidir. Göğsün sağ tarafına, böbreklere, omurilik, kalça ve uyluk bölgelerine etkisi vardır. Üzüntüyü giderir ve ruha lezzet verir. Gönül okşayan makam adıyla bilinir. Tamburi Cemil Bey’in (28/4) lük Devr-i Kebir Usüldeki neva Peşrevi örnektir. Uşşak dörtlüsüne KST + Rast beşlisi TKST eklenmesiyle oluşur. KST+TKST

UŞŞAK MAKAMI: Türk Musiki’nin 5 numaralı eski ve basit makamıdır. Çıkıcı bir makamdır. ÂŞIKLAR demektir. Balık Burcu insanlarının makamıdır. Basit makamdır. LA Dügâh perdesinde karar kılar. İnicisi Beyati makamıdır. Öğlen Ezanı Uşşak-Bayati Makamında okunur. Akşam vakti ve özellikle TÜRKLER’E etkilidir. İnerken Si perdesi donanımdaki bir komayı alır fakat Türk Müziğinde olmamasına rağmen çıkarken Si perdesinin 2,5 koma basılması gerekir. Kalp, ayak rahatsızlıkları ile nikriz (damla) ağrılarına faydalıdır. Gülme, sevinç, kuvvet ve kahramanlık duyguları verir. Çocukları etkileyen gaz sancılarına ve erkeklerdeki ayak ağrılarına faydalıdır. Müzeyyen Senar’ın okuduğu ‘Akşam Oldu Hüzünlendim Ben Yine’ Zeki Müren’in okuduğu ‘Gözlerin Doğuyor Gecelerime’ ‘Sözler Yahya Kemal Beyatlı, Beste Süleyman Ergüner Ömrün Şu Biten Neşvesi Tam Olsun Erenler’ Salih Dede Efendi’nin (28/4) lük Uşşak peşrevi birer örnektir. Uşşak Dörtlüsüne KST + Buselik beşlisi TBTT eklenerek oluşur. KST+TBTT

SABA MAKAMI: (Hafif ve letafetli sabah rüzgârı). Türk musikisinde Saba Makamının 8 sesli bir dizi ile gösterilmesi basit makam olduğu düşüncesinin uyandırabilir. Ancak unutulmamalıdır ki; makam güçlüsünün 3. derece olması, durağının La Dügah perdesiyle tiz durak Bakiye bemollü Şehnaz perdelerinin tam sekizli olmaması, durak perdesi üzerinde bulunan Saba dörtlüsünün eksik dörtlü olması nedeniyle Saba Makamı basit değil, mürekkep bir makamdır. Makamlar arasında 13.’ dür. Eskiden en çok kullanılan makamlardandır. XX. (Yirminci) asırdan itibaren nispeten az kullanılmıştır. Halk musikisinde ise çok görülür. Halk bir müddet önceleri bu makama yanlış olarak “Sabahi” yani sabaha ait demiştir. Sabah olurken çalınmasına meraklı olanlar vardı. Türk Musikisi’nin orijinal ve karakteristik duygu tebliğ eden, yürekler parçalayıcı, gönüller yakıcı bir hüzün, elem, pişmanlık, yakınma, ayni zamanda Tanrı’ya koyu inanış ve dindarlık duygularını net bir şekilde tebliğ eden özellikleri nedeni ile Sabah Ezanı Saba Makamında okunur. Çoğunlukla Segâh ve Çargâh perdelerinde terennümle başlar, La Dügâh perdesinde karar verir. KSS aralıklı Saba dörtlüsü 18 komalık bir eksik dörtlüdür. Saba Makamında karşılaştığımız bakiye bemollü RE Hicaz perdesi, her ne kadar bakiye bemollü gösteriliyorsa da, aslında bu perdeyi 1-2 koma kadar daha dik basmak gerekir. Başka değiştirme işaretimiz olmadığı için bakiye bemolü ile gösterilir, fakat icra esnasında daha dik basmak gerekir. Çünkü 18 komalık eksik dörtlü tam dörtlü olma eğilimindedir. (La Dügâhta eksik Saba dörtlüsüne) KSS+ SA12STS (Do Çargâh perdesindeki Zirgüle’li Hicaz dizisi) eklenmesinden meydana gelmiştir. Bu makama Sabah Ezanı en güzel örnektir. Şarkı olarak, “Güle sorma o bilmez aşkı sevdayı”, (28/4) lük Devr-i Kebir Usüldeki Tamburi Büyük Osman Bey’in Saba Peşrevi birer örnektir.

ACEMAŞİRAN MAKAMI: Türk Musikisinde kullanılan en eski makamlardandır. Aşiran kelimesi Arapça aşir (Onda bir) ve Farsça An (Çoğul edatı) ile çoğullaştırılmıştır. Bu çoğul eki Farsçada canlılar hakkında kullanılmaktadır. Ateş gurubu burçların makamıdır. İnici bir makamdır. Çargâh makamının FA Acemaşirandaki şeddidir. Batıdaki FA majördür. Sİ Bemol arıza alır. Kemiklere ve beyne etkilidir. Yaratıcılık duygusu ve ilham verir. Durgun düşünce ve duyguları canlandırır. Hanımlarda doğumu kolaylaştırır. Anne karnındaki çocuğun yanlış duruşlarının düzelmesine yardım eder. Ağrı giderici ve spazm çözücü özelliği vardır. (12/4) lük Frenkçin Usülde Nuri Halil Poyraz’ın Acem Aşiran peşrevi, Sözler ve Beste Yalçın Mıhçı “Gördüm Senin o Gözlerini Mavi Denizde, Sordum Bana Var mı Yeriniz Yüreğinizde, Kıkırdadı Al dedi Kalbim Ellerinizde, Sevgimiz atsın tik tak tik tak Kalplerimizde” Usulü Yürük Akasak (9/8). Acemaşiran Makamına güzel örneklerdir. Fa Acemaşiran perdesinde Çargâh beşlisine TTBT + Çargâh dörtlüsü TTB eklenerek oluşur. TTBT+TTB

MAHUR MAKAMI: Çargâh Makamının Sol Rast perdesi üzerindeki şeddidir. Çok eski (6,5 asırlık) İnici bir makamdır. Batı Musikisindeki SOL Majör’dür. Hindistan’da Haydarabat Nizamlığı’nda bir şehrin adıdır. Şarkı, Türkü ve İlahi formlarında çok kullanılmıştır. Makamın kitaplardaki tanımında Şed Makam olarak tarif edilmesine rağmen, Bana kalırsa Mahur Makamı Şed makam değil, Bileşik makamdır. Ruhu heyecanlandırıcı, coşturucu, adrenalin’i yükseltici etkisi vardır. Ereksiyon’u artırıcı özelliğinden dolayı özel gecelerde mutluluğun artması için kullanılır. Televizyonda canlı yayınlarda ve verdiğim konferanslarda aldığım yoğun istek üzerine, benim bestelediğim ve TRT repertuarında bulunan “Mahur Saz Semaisi” Mahur Makamına bu konuda en güzel örnektir. Kışkırtıcı, tahrik edici özelliğinden dolayı da Vatan, Millet, savaş konularını işleyen marşlar yapılmıştır. Mediha Şen Sancakoğlu’nun söz ve müziği kendisine ait “Aydın bir Türk Kadınıyım”, sözlerini Yahya Kemal Beyatlı’nın yazdığı, bestesini Münir Nurettin Selçuk’un yaptığı, savaşta Mehter Takımı’nın çalarak askeri coşturduğu “Fetih Marşı, Vur pençe-i Ali’deki Şemşir Aşkına” diğer güzel örneklerdir. Sol Rast perdesinde TTBT+ (Neva’da) TTB eklenerek bulunur.

SEGÂH MAKAMI: Türk Musikisinde bir Mürekkep makamdır. En eski makamlarımızdandır. Durağı bir koma Si Segâh perdesidir. Şarkı, Türkü ve İlahilerde çok kullanılmıştır. Su ve Toprak gurubu insanlarının makamıdır. Akşam Ezanı Segâh Makamında okunur. Soylu bir hüzün duygusu verir. Şişmanlık, uykusuzluk, yüksek nabız, kalp, ciğer ve kas rahatsızlıklarına faydalıdır. Beyin nöronlarına etkisi vardır. Mistik duygular oluşturur. Sözler Yahya Kemal Beyatlı, Beste Münir Nurettin Selçuk “Dönülmez Akşamın Ufkundayız”, Neyzen Yusuf Paşa’nın Devr-i Kebir Usüldeki (28/4) “Segâh Peşrevi”, Sözler Vecdi Bingöl, Beste Sadettin Kaynak “Dertliyim Ruhuma Hicranımı Sardım da yine” bu eser Segâh makamında Düyek (8/8) Usülde başlar ve Nihavent Makamında Sofyan (4/4) biter. Sözler Karacaoğlan, beste Sadettin Kaynak “İncecikten Bir Kar Yağar, Tozar Elif, Elif Diye” Usulü Curcuna (10/16). Sözler Nef’i Ömer Efendi, Beste Buhurizade Mustafa Itri, Tu’ti-i Mu’cize – Guyem ne desem laf değil, Usulü Yürük Semai (6/4). Segâh Makamına ait güzel örneklerdir. Segâh beşlisine STKT+ Hicaz dörtlüsü SAS eklenerek oluşur Si bir koma bemol (Segâh), Mİ bir koma bemol ( Dik hisar) Fa dört koma diyez ((Evic ) arızalarını alır. STKT+SAS

PENTATONİK MELODİLER: Pentatonik müzik, Asya kökenli Türk musikisinin en önemli ve karakteristik özelliğidir. Kendine güven ve kararlılık verir, rahatlık sağlar. Çocuklara, 9-10 yaşına kadar sadece Pentatonik müzik dinletilmesi öneriliyor. Aşağıda Pentatonik Müzik türüne Türk Müziği makamlarından Kürdi Makamını örnek olarak vereceğim.

KÜRDİ MAKAMI: 13 Basit temel makamlarımızdan birisidir. Durağı LA Dügâh perdesidir. Orta Asya’da çok kullanılmıştır fakat günümüze kadar çok az eser vermiştir. Buna rağmen çeşni olarak birçok makama hayat vermiş, ayrıca pek çok makama da Buselik gibi eklenerek (Acem Kürdi, Neva Kürdi, Muhayyer Kürdi, Araban Kürdi vb) değişik isimlerle makamlarımıza zenginlik kazandırmıştır. Eskiden Kürdi diye bu günkü Bayati makamına deniliyordu. Kürdi Makamı kedine güven ve kararlılık hissi verdiğinden kararsız ve kendine güveni olmayan kişilerin tedavisinde kullanılır. Örnek olarak, Sami Yusuf’un söylediği ALLAHU ALLAH eserini ve (4/4) lük Sofyan Usülde Akın Özkan’ın Kürdi Pşrevini verebilirim. La Dügâh’ta BTT+ (Re Neva’da TBTT eklenerek bulunur.

AREL-EZGİ sistemine göre, Kürdi Dizisinin başka perdelere göçürülerek oluşturduğu 3 makam dizisi vardır.

1- KÜRDİ’Lİ HİCAZKÂR: Kürdi dizisinin SOL Rast perdesindeki inici şeddidir. (Sol Rast perdesinde Kürdi dörtlüsüne, Çargâh’ta Buselik beşlisi eklenir.) BTT+TBTT
2- AŞK- EFSA: Kürdi dizisinin mi Hüseyni Aşiran’daki inici şeddidir. (Mİ Hüseyni Aşiranda Kürdi dörtlüsüne, La Dügâh’ta Buselik beşlisi eklenerek meydana gelir.) BTT+TBTT
3- FERAH-NÜMA: Kürdi dizisinin RE Yegâh perdesindeki inici-çıkıcı şeddidir. (Re Yegâh’ta Kürdi dörtlüsüne, sol Rast’ta Buselik beşlisi eklenerek meydana gelir.)

müzik terapi pdf, müzik terapi eğitimi, müzikle terapi seansları, müzik terapi nedir, müzik terapisi nasıl yapılır, müzik terapisinde kullanılan müzikler, müzik terapi derneği, müzik terapi sempozyumu, günümüzde müzikle tedavi, müzikle tedavi edilen hastalıklar, müzikle tedavi nedir, müzikle tedavi slayt indir, osmanlıda müzikle tedavi dinle, burçlara göre müzikle tedavi, müzikle tedavi pdf, osmanlıda su sesi ile tedavi