Abdal nedir?
Tasavvufta manevi mertebelere ermiş kimselere verilen addır.
Abdal, en geniş kullanımıyla derviş anlamına gelen Arapça sözcüktür.
Bedel sözcüğünün çoğulu olan abdal sözcüğü, zamanla tekilleşmiş, cezbe ve coşku durumundaki meczup, divane, deli dervişlerin durumlarını niteleyen ahmak, şaşkın, akılsız anlamındaki "aptal"a kadar ulaşan anlamlar kazanmıştır.
Abdal sözcüğünün tarihsel örnekleri:
[ Kutadgu Bilig, 1069]
badal kıldı abdal neŋin ham mālın [abdal/derviş varını, malını bedel kıldı]
Kökenlemesi:
Arapça bdl kökünden gelen abdāl أبدال "1. bedeller, 2. dilenci derviş, kalender" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça badal بدل "eşdeğer, bedel" sözcüğünün afˁāl vezninde çoğuludur.
Abdal
Behçet Necatigil
Yürür asfalt ovalarda abdal.
Vitrinlerin düşen kepenklerinde
Hep hüzün çeşmeleri: lambalar.
Yüzer gibi önce bir tulum yavaşça
Yanaşır kıyımıza eski diclelerden
Ve fırlar ilk bedevi, dalar çadırımıza.
Nerde bu leylâ, aslı nerde?
Çıkartmalar, yağma ve leylâ!
Vurur ferhat dağlarında abdal-
Bir fener olacak ilerde bir yerde.
Sığ sularda dönen yorgun gemiler
Yangın ve tütün içinde arar da
Görmez geçer sönmüş eski feneri
Bir ses çınlar karanlıkta: Kayalar!
Ateşin daha yeni bulunduğu çağlarda
Yine böyle yanardı lambalar,
Sonra asfalt ovalarda
Akan seller ve abdal
