Türkçe Sözcük Kökenleri: 'KELPETEN-KERPETEN'
“KELPETEN-KERPETEN” SÖZCÜĞÜ

Kelpeten sözcüğünün kökeni Aramice “kallebeth” sözcüğüdür.

Buradan Arapçaya geçmiştir.

Arapçadaki klb kökü ile ilişkili olarak kullanılmaktadır.

Bildiğiniz gibi Arapça kalb “köpek” anlamına gelir ve Türkçemize kelp olarak girmiştir. Eski kuşakların, baba ve dedelerimizin “kelp oğlu kelp” gibi (s)övgülerini (!) çocukken sıkça duymuşsunuzdur.
İşte bu sözcüğün ikili/çoğul biçimi Arapçada kalbat/kalbatan olarak kullanılmaktadır. Sözcüğün anlamı ise “ikili köpek dişi” demektir.

Zamanla bu ikili köpek dişi, kıskaç anlamı da kazanmış ve Türkçeye bu anlamıyla girmiştir.

Bugün kullandığımız kelpeten/kerpeten sözcüğü, ikili bir köpek dişi mantığıyla türetilen ve kıskaç anlamına bürünen bir süreç geçirmiştir.




Saptanan en eski Türkçe kaynak ve örnekler:

  • Yadigâr-ı İbni Şerif, 1421: Demürci kelbetenin kızdıralar arasıŋa koyalar.

  • Cafer Efendi, Risale-i Mi’mâriyye, 1614: Kelbetān Arabīdir, Türkīde kısac demekdir ve Arabī üzre kelbetān dahi derler.

  • Meninski, Thesaurus, 1680: kelbetān, kelbetīn







"TÜRKÇENİN DİRİLİŞİ, TÜRLÜĞÜN DİRİLİŞİDİR!" 

SUAT ÖZER





 

Yorumlar (0)