DİN SÖZCÜĞÜ ARAPÇA DEĞİL SÜMERCEDİR
DİN SÖZCÜĞÜ ARAPÇA DEĞİL SÜMERCEDİR
DİN SÖZÜNÜN KÖKENİ
Arapça, İbranice ve Aramice *dīn دين sözünün Orta Farsça, inanç ve ibadet kuralları sistemi anlamına gelen *dēn sözünden geldiği, bu sözün de Elamca aracılığıyla, Akadça "yasa, yargı" anlamına gelen *dīnu sözünden alınma olduğu savunulur. Bu söz Türk dilinde de eski çağlardan beri kullanılır. Örneğin Kutadgu Bilig'de (1069) bu söz "Bular erdi din ham şeri'at köki" (bunlar idi dinin ve şeriatın kökü) olarak yazar.
Elamcanın, İran coğrafyasında konuşulmuş olan bir ön Türk dili olduğunu ve Mezopotamya'da konuşulmuş olan diğer ön Türk dili Sümerce ile kardeş dil olduğunu biliyoruz. Ayrıca Sümer ve Elam uygarlıklarının dönemlerinin en yüksek kültürleri olduğu ve dillerinin de çevrelerindeki dilleri olağan üstü düzeyde etkiledikleri ise bilinen bir gerçek. Bu açıdan, Sümerce ve Elamca, bölgeye sonradan yerleşmiş olan ilkel-göçebe Sami halkının dili olan Akadçadan etkilenemez. Tersine Akadça, Sümerce ve Elamcadan etkilenmiştir.
Elamca söz dağarı hakkında pek fazla bir şey bilinmiyor. Ancak onun kardeş dili olan Sümerce söz dağarı üzerine bilinenler oldukça çok. Akadça olduğu savunulan *dīnu sözü, Akdçadan, köklü bir dil olan Elamcaya geçmiş olamaz. Bu söz olsa, olsa Sümerce ya da Elamcadan Akadçaya geçmiş olabilir. Gerçeği de budur zaten. Sümerce "dava, duruşma, yasal karar" anlamlarına gelen *di ve *did sözleri, Akadçaya *dīnu olarak geçmiştir.
di, did "lawsuit, trial, legal decision" Akk. dīnu
Sümerce *di biçiminde olan bu sözün Elamcada -n çoğul ekiyle, ki Türk dilindeki dört çoğul ekinden biridir, *din biçiminde kullanılmış olması gerekiyor. Orta Farsça dedikleri diğer bir ön Türk dili olan Partçaya da bu biçimde geçmiştir. Özetle, *din sözü, Türk dilinde yabancı bir söz değil, ön Türkçeden evrilmiş bir sözdür.
