Kırgızistan Tengri Dağlarından Notlar 6 - Ümit Şıracı

KIRGİZİSTAN NOTLARI 6
KIRGIZLARIN KÜÇÜK TÜMÜLÜS TİPİ MEZARLARI


Kırgız Türklerinin mezarlara karşı büyük saygı duyulduğu bilinmektedir. Hatta aileler veya aşiretler arasındaki kavga ne kadar büyük olursa olsun hasım ailenin mezarlığına saygı duyarlarmış kırgızlar.(!)
Kırgızlar bir taraftan eski mezar geleneklerini devam ettirirken, bir taraftan da tabii ve tarihi faktörlerin tesiri ile bir takım mahallî tipler meydana getirmişlerdir. İslamiyet’te mezarların üzerine taş dikmek, isim yazmak, ağaç dikmek yasak değildir. Fakat süslü ve dikkat çekici mezarlar yapılması hoş karşılanmamıştır. Buna karşın, Müslümanlığı kabul etmiş kırgız halkı, mezarların üzerine çeşitli desen, resim, sembol, ölenin ölüm nedeni, sürdürdüğü hayatı ile ilgili bilgileri işlemişlerdir. Mezarlar, diğer bütün sanat eserleri ve maddi kültür belgeleri gibi, yapıldıkları çevrenin ve devrin inançlarının, adetlerinin, sanat geleneklerinin, iktisadî ve sosyal şartlarının ortak ürünüdür.


Kırgız mezarlarının en onemli özeligi dört tarafının taşla cevrili olmaması sadece baş kısmında bır taş türbe tipi bir süsleme yada taş bulunması ve arkasında yaklaşık Anadoludaki tümülüs mezarlarına benzer 1 mt lik bir toprak yıgması ve üstüne bir sopa dikilmesidir.


Bu anlamda savaşçı bir topluluk olan Türklerin kadim tarihini ve yaşam biçimini öğrenmek isteyen herkes için Türk mezar taşları ve mezarları önemli birer maddi kültür unsuru olarak incelenmeye değerdir. Mezar taşları ve mezarlar, sadece ölen kişinin kim olduğunu belirlemez. Bu kutsal taşlarve mezarlar, aynı zamanda ölen kişinin üyesi olduğu toplumun kimliği tarihi süreci kültür geçmişi için de değerli bir ipucu niteliğindedir.

Yorumlar (0)