Oturgaçlı Götürgeç Yalanı ve Amacı-Hasan Şahin Kızılcık

"Oturgaçlı Götürgeç" Yalanı ve Amacı


1970'li yıllarda bazı basın-yayın kuruluşlarında yazılan yazılarda TDK'yi ve Türkçeyi karalamak için gülünç türetimler yapılmıştır. Sonraları bu bir akım haline dönüşmüştür.

Birkaç edebiyat öğretmeninin edebiyat dergilerinde karşılıklı olarak dalga geçmek için başlattığı sanılsa da bu türetimlerin kimler tarafından yapıldığı açıkça bilinmiyor.

Ancak bu saçmalıklar kamu içinde hızla yayılmış ve bunların gerçekten TDK tarafından türetildiği sanılmıştır. Hatta bugün bile öyle sanılmaktadır.

TDK Başkanı ile yapılan ve Vatan Gazetesi'nde 17.05.2004 günayında yayınlanan bir söyleşide, TDK'nin "oturgaçlı götürgeç, ulusal düttürü, gökkonutsal avrat" gibi gülünç karşılıklar önermediği belirtilmiştir. Hiçbir TDK yayınında veya sözlüğünde yer almamışlardır.

Bu uydurmalar o kadar bilgisizce yapılmıştır ki, o günlerde uzmanların oluşturduğu TDK tarafından yapılmadığı çok bellidir.

O kadar ki, "ütü" ve "yumurta" gibi zaten Türkçe olan sözcüklere bile karşılık uydurmaya çalışmışlardır. Yetmemiş, zaten TDK tarafından önceden türetilen ve Türkçe olan, "uçak" sözcüğüne bile karşılık uydurmuşlardır. Hatta "sosyal, şekil, zor" gibi Türkçe olmayan sözcükleri de karşılık türetirken kullanmışlardır.

Bunlar bile bu sözcüklerin TDK tarafından türetilmediğinin, Türkçeleştirme akımını baltalamak için birileri tarafından uydurulup sürüldüğünü göstermeye yeter. Bilinçli olarak, Türkçede yüzlerce ek varken, yalnızca biriyle türetim yapmaya kalkarak toplumu Türkçeleştirmeden soğutmaya çalışmışlardır.

Bu sözcükler, bol yinelenen ekler ve uzun tamlamalar biçiminde yapıldığından kamu tarafından gülünç bulunup TDK ile dalga geçilmesine neden olmasının dışında, dilimizdeki en güzel eklerden biri olan - geç, -gaç ekini de öldürmüştür. Bu yalanın doğruluğuna inanlar, yapılan yeni türetimlere direnç gösterme eğiliminde olup bu sözcükleri direnmelerine gerekçe olarak göstermişlerdir.

TDK'nın türettiği söylenen, ancak ilgisi olmayan sözcüklerden bazıları şunlardır:

Otobüs: Çok oturgaçlı götürgeç
Tren: Alttan ittirmeli üstten tüttürmeli çok oturgaçlı getirgeçli götürgeç
Yumurta: Tavuksal fırtlangıç
İstiklâl Marşı: Ulusal düttürü
Hostes: Gök konutsal avrat
Uçak : Gökkonut
Restaurant: Sosyal Otlangaç
Fren: Durdurgaç
Fotoğraf makinesi: Şekil çeken
Minibüs: Kaptıkaçtı
Zil : Zırlangaç
Problem : Zorlangaç
Flüt : Öttürgeç
Ütü : Alttan püskürtmeli düzelteç
Gitar: Çok telli çalgaç

Hasan Şahin Kızılcık

*Dipçe: 12 Eylül darbesi ilk olarak Türk Dil Kurumu'nu hedef almış ve Türkçemizin gelişimini engellemek ve toplumun gözündeki değerini düşürmek için her türlü ayak oyununu denemiştir...

TÜRK LEHÇELERİ KOLAY ERİŞİM ÇİZELGESİ

Yorumlar (0)