Hangi Türk boyları birbirleri ile (ne kadar sürede) anlaşabilir?
Türk Tarihi
29.04.2018, 11:18 29.04.2018, 11:18
Hangi Türk boyları birbirleri ile (ne kadar sürede) anlaşabilir?
Hangi Türk boyları birbirleri ile (ne kadar sürede) anlaşabilir?
Prof. Dr. Timur Kocaoğlu
1. OĞUZ grubu dilleri kendi içinde daha kolay konuşup anlaşabilir. Türkiye Türkleri ile Azerbaycan, Gagauz Türkleri %80 oranında kolay konuşup anlaşabilir. Türkmenistan Türkmenleriyle bu oran %60’a düşebilir.
2. KARLUK grubundan Özbeklerle Uygurların konuşup anlaşma oranı %95’dir.
3. KIPÇAK grubundan 12 Türk boyu arasındaki oran dillere göre en az %60 ile en çok %80’a varır.
4. OĞUZ grubundan yalnız Azerbaycan Türkleri ile Türkmenler, KARLUK grubundan Özbekler ile Uygurlar, KIPÇAK grubundan Kırım Tatarları, Tatarlar, Kazaklar, Kırgızlar, Nogaylar, Karakalpaklar, Karaçay-Balkarlar, Kumuklar yer alır.
Bu 12 Türk boyu karşılaştığında biriyle en kolay konuşup anlaşabilir. Oran %60 ile %80 arasında değişir.
5. KARLUK-KIPÇAK grupları arasında anlaşma oranı %60 ile %85 arasında değişir.
6. Biriyle en iyi şu 4 Türk boyu kolay konuşup anlaşabilir: Tatar, Özbek, Uygur, Kazak, Kırgız, Türkmen: oran %85 (Tatar-Özbek-Uygur) ile %70 (Tatar-Özbek-Uygur, Kazak, Kırgız), %60 (Türkmen katıldığında) değişir.
7. Altay, Tuva, Hakas Türkleri Karluk ve Kıpçak boylarıyla %40 ile %60 arasında konuşup anlaşır. Ancak, Altay, Tuva, Hakas Azerbaycan Türkmen ile %30, Türkiye Türküyle bu oran %20’ye düşer (1 saatlik sürede).
8. Saha (Yakut) ile Çuvaş Türkçelerini konuşanların ise başka Türk dil kollarını konuşanlarla 1 saat içindeki anlaşma oranı ise, en çok %05’tir. Ben en az 8 Türk dili kolunda çok kolay, 14’ünde biraz güç anlaşsam, bile bir Yakut ile Çuvaş ile biraz konuşabilmem için onlarla en az 1 ay yaşamam gerekir.
— Yukarıdaki yüzdeler kesin bilimsel deneylere dayalı veriler değildir, bu bütünüyle benim kişisel 40 yıllık gözlemlerime dayanır. Benim tek özelliğim İstanbul'da doğup büyümem, ancak evde anam-babamla Özbekçe konuşabilmiş olmam, 4-12 yaşlar arasında çok sayıda Özbekçe şiiri ezberlemiş olmam, sonra gençlik yıllarımda İstanbul'daki Kazaklarla oldukça çok görüşmüş olmam, sonra gençlik-orta yaşlar arasında Özbek-Uygur-Kazak-Kırgız-Tatar-Başkort-Türkmen-Azerbaycan Türkü ile 20 yıl aynı iş yerinde çalışmış olmam, Master ve doktoramda ağırlıklı olarak Kazakça-Özbekçe-Uygurca edebiyat eserlerini okumuş olmam, Türk dilinin bütün kollarıyla 40 yıldır çalışıyor olmam.
— Bu yüzden bu saydılarımı bilimsel gözlem-deneyler sonucu değil, benim kendi kişisel gözlemlerime dayalı olduğunu unutmayın. Bu oranlar başka kimselere göre değişik olacaktır kuşkusuz.
Timur
