Lagarî Hasan Çelebi (17. yüzyıl)
IV. Murad döneminde barut macunundan hazırlanmış fişekler yardımıyla uçtuğu söylenen kişidir. Yaşamı ile ilgili bilgiler yalnızca Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde anlattıklarına dayanır. Evliya Çelebi’ye göre 1632-33 yılında, IV. Murad’ın kızı Kaya Sultan’ın doğumu nedeniyle yapılan şenlikler sırasında 50 okka barut macunundan yedi kollu bir fişek icat etmiş, "Padişahım, seni Hudâ'ya ısmarladım, İsa peygamber ile konuşmaya gidiyorum" diyerek Sarayburnu’nda IV. Murad’ın huzurunda fişeğe binmiş, yardımcılarının fişeği ateşlemesiyle havaya yükselmiştir; havada iken yanındaki fişekleri ateşleyince denizin yüzü aydınlanmış, büyük fişeğinin barutu kalmayıp yere doğru düşerken de ellerindeki kartal kanatlarını açıp Sinan Paşa Köşkü önünde denize inmiştir. Oradan da yüzerek padişahın huzuruna gelmiş ve, “Padişahım, İsa peygamber sana selam etti” diyerek şaka yapmıştır. Sultan Murad bu başarısından ötürü onu sipahi yazdırmıştır. Yine Evliya Çelebi’nin belirttiğine göre daha sonra Lâgari, Kırım’a Selâmet Giray Han’ın yanına giderek orada vefat etmiştir.
Aradan yüzyıllar geçtikten sonra nasıl olmuşsa olmuş bu bilgi, Norveç Havacılık Müzesi aracılığıyla dünya basınında patlayıvermiştir. ABD’de yayınlanan Weekly World News adlı dergi, Norveç Havacılık Müzesi Müdürü Mauritz Roffavik’e dayanarak, dünyada "ilk insanlı uzay uçuşunu" Hasan Çelebi adında bir Osmanlı Türk’ünün yaptığını yazmıştır. Dergiye göre, Hasan Çelebi, barutla çalışan iki katlı roketi 1633’de ateşlemiş, 2.5 kilometre yükselen roket daha sonra denize düşmüştü. ABD’deki ünlü Smithsonian Enstitüsü Uzay Araştırmaları Bölümü Başkan Yardımcısı Frank Winter da bunu doğrulamış, “Türk roket adam Hasan Çelebi’nin 1633’teki denemesi şimdiye kadar kayıtlara geçen ilk insanlı uçuş denemesidir” demiştir.
Dipçe: Evliya Çelebi'nin yükseklik konusunu abarttığı bilinmektedir. 2,5 km yükselmek o koşullarda pek olası değildir.
