TÜRKLERDE İLK DİŞİ KURT MİTOLOJİSİ ETRÜSKLERDE ORTAYA ÇIKTI - Arif Erman

DİŞİ KURT MİTOLOJİSİ


DİŞİ KURT MİTOLOJİSİ

Ön Türk halkları arasında dişi kurt mitolojisine ilk kez Etrüsklerde rastlanır. Etrüsk krallığı MÖ 6. yüzyıla dek yaşamıştır. MÖ 509 yılında Etrüsk kralı Lucius Tarquinius Superbus, Lucius İunius Brutus önderliğindeki Etrüsk soyluları tarafından devrilerek Roma Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu tarihten sonra Etrüskler, İtalya'nın Ligur, Lepon, Rae, Umbri, Oscan, Venete v.b. gibi diğer ön Türk halklarını egemenliği altına alarak genişlemiş ve daha sonra da devlet, bir imparatorluğa dönüşmüştür.

Avrupa ön Türk halkları yalnızca İtalya değil, Karadeniz bozkırlarından Doğu Avrupa ve Balkanlara dek uzanan geniş coğrafyada yaşamışlardır. Traklar (Türükler), Pelasglar gibi halklar da birer ön Türk halklarıdır. Avrupa ön Türk halkları arasında olasılıkla geç tunç çağı döneminde ortaya çıkmış olan dişi kurt efsanesi, ilk kez Etrüsklerde Roma şehrinin kuruluşu üzerine oturtularak anlatılmıştır.

Efsaneye göre Romulus ve Romus, MÖ 753'te Roma şehrinin kurucularıdır. Doğduklarında bir ırmağa bırakılırlar ve dişi bir kurt onları sudan çıkararak bir mağarada emzirir. Daha sonra çiftçi bir aile tarafından bulunarak evlat edinilirler. Roma şehrini kurmak için de, dişi kurt tarafından emzirildikleri yeri seçerler. Bu yerin etrafını çevirirken tartışmaya başlayıp kavga ederler. Kavgada Romulus, kardeşi Romus'u öldürür. Böylece kurduğu şehir devletinin ilk kağanı kendisi olur.

Bu mitolojinin benzeri olan bir mitoloji, olasılıkla Avrupa ön Türk halklarının ortak mitolojisidir. Avrupa ön Türk halklarının en kalabalık kolu olan Traklar (Türükler), Kimmerlerle aynı halktır. Kimmer/Trak halkının bölgedeki (Karadeniz bozkırları ile Doğu Avrupa arası) tarihi MÖ 6. bin yıla dek uzanır. Karadeniz bozkırları, MÖ 8. yüzyılın ortalarında doğudan gelen Sakların (Sakalar/İskitler) eline geçince, Saklara yenilen Kimmerler dağılarak başka topraklara göçmüş, bir bölümü de Orta Asya'ya göç etmiştir. Türükler ("Kök Türkler"), Orta Asya'ya göçen bu Kimmer/Trak koludur. Böylece dişi kurt mitolojisi Orta Asya'ya taşınmıştır.

Önce Asya Hun birliğine bağlı olarak yaşayan Türükler, Çin kayıtlarında Vusunlar olarak geçen halktır. Asya Hun imparatorluğunun dağılmasından sonra Hunların batı kolu kendilerini Avarlar (Aparlar) olarak adlandırmış, Türükler de MS 542'ye dek Altay dağlarının güney eteklerinde Avarlara bağlı olarak yaşamışlardır. Bu dönemde Türükler, Çin kayıtlarında Kao-che'ler olarak geçen halktır.

Asya'da dişi kurt destanına ilk kez Vusunlarda rastlanır. Çin tarihinde Shi-chi ve Han Kitabı'nda yer alan destana göre, Vusun kağanı Kun-mo'nun babası Hiong-nu (Hunlar) tarafından saldırıya uğramış ve öldürülmüş. Kun-mo'ya dokunulmamış. Küçük Kun-mo'yu karga etle, kurt da sütle beslemiş. Hiong-nu kağanı, Kun-mo'yu Tanrı sanarak onu yanına almış ve büyütmüştür.

İkinci kurt destanı, Wei Kitabı ve Kuzey Hanedanları Tarihi'de yer alır. Ancak bu dişi kurt değil, erkek kurt destanıdır. Hiong-nu kağanının iki güzel kızı varmış. Kağan onları tanrıya sunmaya karar vermiş. Yüksek bir kule yaptırmış ve kızlarını Tanrıya sunmak için bu kuleye kapatmış. Yaşlı bir kurt kulenin dibindeki mağaraya yerleşmiş. Kızlardan bir kurdu Tanrı sanmış ve kurdun karısı olup, onun çocuğunu doğurmuş. Böylece Kao-cheler türemiştir.

Türüklerin kayda geçen üçüncü destanı Chou Kitabı, Sui Kitabı ve Kuzey Hanedanlar Tarihi'de yer alır. Türükler komşu ülkeler tarafından yok edilir. 10 yaşında bir oğlan sağ kalır. Orada bir dişi kurt çocuğu etle besler. Büyüyünce dişi kurtla birleşerek onu gebe bırakır. Kurt on çocuk doğurur ve çoğalırlar.

Görüldüğü gibi mitoloji yüzyıllar içinde değişik biçimler almıştır. Bu arada hemen belirtelim, Türükler ya da Türkler, çok sayıdaki "Türk" halkları içinde yalnızca bir koldur ve Kimmer/Trakların doğuya göçen koludur. Diğer "Türk" kolları ise kendilerini Türk olarak değil; Tabgaç, Kırgız, Tatar, Karluk, Uygur, Basmıl gibi adlarla adlandırmışlardır. Bugün de böyledir. Kırgız Türkü ya da Kazak Türkü diye halklar yoktur. Türkler Türktür, Kırgızlar Kırgız, Uygurlar Uygur... Türk adı bu halklara dışarıdan verilen bir adlandırmadır (exonym).

Yorumlar (0)