TÜRK DİLİNDE SÖZ BAŞLARINDA S-Z SES DÖNÜŞÜMÜ
TÜRK DİLİNDE SÖZ BAŞLARINDA S-Z SES DÖNÜŞÜMÜ, Arif Cengiz Erman
TÜRK DİLİNDE SÖZ BAŞLARINDA S-Z SES DÖNÜŞÜMÜ
Arif Cengiz Erman
Günümüz Türk dilinde az da olsa z ile başlayan sözler var. Bu sözler, doğal ses olan bir kaçı dışında s-z ses dönüşümüne uğramıştır. Ancak bu sözlerin çoğunun Farsça olduğu ileri sürülüyor. Kanıt, kaynak nedir diye sorulunca da, yazılı kaynağı bulumayan “Hint-Avrupa anadili”, “Pehlevice”, “Orta Farsça”, “Avesta dili” gibi saçmalıklardan söz ediliyor.
Eğer yazılı kaynak yoksa, böyle diller de yoktur. Bu denli yalın! Bu sanal diller, Batılı “dilbilimcilerin” uydurduğu dillerdir. Amaç, bir “Hint-Avrupa” dili olduğunu ileri sürdükleri kırma saray dili Farsçayı çok zengin bir dil gibi göstermeye çalışmak ve Türkçeyi karalamaktır.
zar(1): oyunlarda kullanılan kemik ya da plastik küp [Eski Türkçe sarmak kökünden]
OTü zar
EUy sarı yan, yön
ETü sar bir şeyi süzmek ve ayırmak; olgun duruma getirmek
zar(2): ince ve yumuşak yaprak durumundaki organlara ve organ bölümlerine verilen genel ad [Eski Oğuzca sarmak kökünden]
OTü sar, zar
EOğ sar sarmak, sarmalamak
zengin: ağır olan her nesne, ağır, yüklü, bay, bayan, bayar, zengin [seng kökünden]
EOğ zengin
OTü sengin, zengin
Çağ sengin, zengin
[bu söz Farsçaya sangīn سنگين (taştan) olarak geçmiştir]
zıpkın: ucu çengelli kargı [Eski Türkçe 'kırmak, ezmek, bozmak, yenmek' anlamlarına gelen sımak kökünden]
EOğ sıpkın kısa süngü, mızrak
zıpla: zıplamak, sıçramak, hoplamak [doğal ses]
zil: zil [doğal ses]
OTü zil
[Sözde bu söz, Farsça zīr زير sözünden Türkçeye geçmiş, ancak Farsçada böyle bir söz en azından sözlüklerde bulunmuyor]
zincir: [seng-sengir kökünden]
EOğ zencir
zor: çetin, güç, kuru, takır [içe çekmek, içe çekerek yok etmek, büzmek, bozmak anlamlarına gelen Eski Türkçe sor/sogur sözünden]
OTü zor
Çağ zor
ETü sor sormak/soğurmak
EUy sor sormak/soğurmak
[bu söz Farsçaya zōr زور olarak geçmiştir]
zurna: üflemeli bir çalgı
EOğ surna
OTü surna, zurna
[bu söz Farsçaya surna سرنا olarak geçmiştir]
