Turkish Spatial Relationships

Turkish Spatial Relationships "Lost in Space"

Formation of Turkish Spatials

• Kapının arkası.
  [Kapın-ın arka-sı]
  The back of the door.
  [LIT: the house-of the back-its.]


• Duvarın dış tarafı.
  [Duvar-ın dış taraf-ı]
  The outer side of the wall
  [LIT: the wall-of the outer side-its.]

• Masanın üstünden
  From the top of the table.
  (uses -den suffix.)


• Masanın üstünde.
  On the top of the table.
  (uses -de suffix.)


• Masanın üstüne.
  To the top of the table.
  (uses -e suffix.)

Turkish Spatial Expressions

dış/dışıExterior, outside

• Used as an Adjective (dış)


• dış kapı
  the outside gate


• dış avlu
  the outside yard

• Used as a Noun (dışı)


• kapının dışı
  the outside of the gate


• bankanın dışına
  to the outside of the bank


• evin dışında
  at the outside of the house


• bahçenin dışından
  from the outside the garden

A cafe sign in a Kuşadası Park - dışarı-dan

"Please do not bring anything to eat and drink from outside."

• kapının dışından
  from (the) outside (of the) gate


• bankanın dışından
  from (the) outside (of the) bank


• peronun dışına
  to (the) outside (of the) railway platform

Another sign in a park cafe in Kuşadası dışardan

"In here which are sold products from outside to bring is prohibited. We thank you."

• dışarı [dışarıya] gidiyorum.
  I'm going out.


• dışarıdan geliyorum.
  I'm coming from outside.


• dışarıdayım
  ["dışardayım" - as spoken]
  I am outside.

• Evin dışına çıktı.
  He went out of the house.
  [to the outside of the house]


• Kapının dışında bir adam bekliyordu.
  A man was waiting outside the door.
  [at the outside of…]


• Evin dışından arabalar geçiyor.
  Cars are passing outside the house.
  [by way of the outside of the house]

içinterior, internal

• -(n)in içine
  to the inside of


• -(n)in içinde
  at the inside of


• -(n)in içinden
  from the inside of

• Used as an Adjective


• iç hastalıkları
  internal diseases


• iç savaş
  civil war

• Used as a Noun


• odanın içi
  the inside of the room


• ormanın içinde
  in the depths the forest


• garın içinden
  from the inside of the railway station

• Trenin içinde yer buldu, oturdu.
  He found a place in the train and sat down.


• Bu kutuda ne var? Bilmem, içine bakmadım.
  What is in this box? I don't know, I haven't looked inside.


• Odanın içinden bir gürültü geliyordu.
  A noise was coming from inside the room


• Bu odanın içindekilerin hepsi kiralıktır.
  [iç-i-nde-ki-ler-in hep-si]
  The contents of this room are all on hire.


• Eşyalarımı kutu içine koydum.
  I put my things into a box/boxes.


• Eşyalarımı kutunun içine koydum.
  I put my things into the box.


• Bir hafta içinde kitabini bitirecek.
  He will finish his book within a week.


• Bu şehrin içinde çok insan va.r
  There are many people in this town.

As an Adverb of Place içeri
inside

• içeri [içeriye] gidiyorum.
  I'm going in(side)


• içerden geliyorum.
  I'm coming from inside.

• Lütfen kapıdan içeri giriniz.
  Please enter inside through the door.


• Evimden dışarı çık!
  Get out of my house!

yanside, next to

• -(n)in yanına
  to the side of


• -(n)in yanında
  at/by the side of


• -(n)in yanından
  from the side of

• Used as an Adjective


• yan kapı
  side gate


• yan sokak
  side road

• Used as a Noun


• kapının yanında
  (right/just = -inda) next to the gate


• bankanın yanından
  from next to the bank


• sol duvarın yanına
  next to the left wall


• duvarın sol yanına
  next to the left side of the wall


• Mehmet, Ali'nin yanına oturdu.
  Mehmet sat down next to Ali.


• Mehmet, Ali'nin yanında oturdu.
  Mehmet sat next to Ali.


• Kitabi, yatağın yanındaki masanın üstüne attı.
  He threw the book on top of the table beside the bed.

tarafside, side part

• -(n)in tarafına
  to the side part of


• -(n)in tarafında
  at/by the side part of


• -(n)in tarafından
  from the side part of

• kapının tarafında 
  at the side of the gate


• bankanın tarafından
  from the side (of) the bank


• peronun tarafına
  to the side of the railway Platform


• Arabanın alt tarafından bir seyler damlıyor.
  Something(s) is dripping from the underside of the car.


• Sen kimin tarafındasın? Benim(ki) mi onun(ku) mu?
  Whose side are you on? Mine or his?


• Dolabın üst tarafına baktın mı?
  Have you looked at (to) the topside of the cupboard?

üsttop, topmost

• -(n)in üstüne
  to the top of


• -(n)in üstünde
  at/by the top of


• -(n)in üstünden
  from the top of


• Used as an Adjective


• üst tepe
  the top hill


• en üst pencere
  the uppermost window

• Used as a Noun


• bardağın üstünde
  on top of the glass


• ağaçların üstüne
  towards the top of the trees


• arabamın üstünden
  from the top of the my car


• Kitabi, masanın üstüne koydu.
  He put the book on top of the table.


• Kapının üzerinde büyük bir pencere vardı.
  There was a big window over (on top of) the door.

üzeriover

• üzeri
  over, on top of, in addition to, besides


• -(n)in üzerine
  over


• -(n)in üstünde
  at/by the top of, over the top of..


• -(n)in üstünden
  from the top of, from over the top of.

• elma üzerine portakal getir
  In addition to apples get (some) oranges


• binanın üzerinden
  from over the building


• masanın üzerindeki fincan
  The cup which is on top of the table

• Bu sözün üzerine çok kızdım. 
  Upon these words I became very angry.


• Bunun üzerine çok kızdım.
  Upon this I became very angry.

altunder

• alt
  bottom, under, below, underneath


• -(n)in altına
  under, to the under of


• -(n)in altında
  under, at/by the under of


• -(n)in altından
  from underneath

• Used as an Adjective


• alt kapı
  the bottom gate


• alt dolap
  the lower cupboard

• Used as a Noun


• Alt dolabın altına fincanları koyunuz dışarıda.
  Put the cups (to the) underneath the bottom cupboard.


• Masanın altından topu cekin.
  Get the ball from under the table.


• Sağ ayağımın altı kaşınıyor.
  The underneath of my right foot is itching.

• Köpek dolabın altına girdi, orada yatıyor.
  The dog went under the cupboard and is lying there.
  [LIT: entered to the underneath the cupboard]


• Köpek dolabın altında yatıyor.
  The dog is lying under the cupboard.


• Köpeğimiz hep ayak altında.
  Our dog is always underfoot.

ortamiddle, center

• -(n)in ortasına
  to the middle of


• -(n)in ortasında
  at the middle of


• -(n)in ortasından
  from the middle of

• Used as an Adjective


• orta kapı
  the middle gate


• orta oda
  the centre room

• Used as a Noun


• parkın ortasına
  to the middle of the park


• bahçenin ortasında
  in the middle of the garden


• orta odanın ortasından
  from the centre of the middle room

• Yemeğin ortasında geldi.
  He arrived in the middle of the meal.


• Her zaman yemek ortasında gelir.
  He always comes in the middle of dinner.


• Sokağın ortasında yürüyor.
  He is walking in the middle of the street.


• Tam sokağın ortasında yürüyor.
  He is walking right in the middle of the street.


• Tam sokağın ortasından yürüyor.
  He is walking exactly down the middle of the street.


• Ahmed'in kitabinin ortasına kadar okudum.
  I read as far as the middle of Ahmet's book


• Buraya hafta ortasında vardı.
  He arrived here in midweek.


• Buraya haftanın ortasında vardı.
  He arrived here in the middle of the week.

artbehind

• art
  behind, rear side, backside


• -(n)in ardına
  to the behind of


• -(n)in ardında
  at the rear of


• -(n)in ardından
  from behind of

• Used as a Noun


• kapının ardında
  at the rear the door, behind the door


• bankanın ardından
  from behind the bank


• mutfağın ardına
  to the rear of the kitchen

arkaback, rear

• -(n)in arkasına
  to the back of


• -(n)in arkasında
  at/by back of


• -(n)in arkasından
  from the back of

• Used as an Adjective


• arka kapı
  the back gate


• arka bahçe
  the back garden

• Used as a Noun


• kapının arkası
  the back of the door


• garajın arkasından
  from back of the garage


• kuyruğun arkasına
  to the back of the queue

• Evimin arkasında büyük bir bahçe var.
  There is a big garden behind my house.


• Masanın arkasına baktınız ml?
  Did you look behind the table?

önfront

• -(n)in önüne
  to the front of


• -(n)in önünde
  at/by front of


• -(n)in önünden
  from the front of

• Used as an Adjective


• ön kapı
  the front door


• ön pencereler
  the front windows

• Used as a Noun


• kapının önünde
  in front of the door


• manavın önüne
  to the front of the greengrocer's


• rafların önünden
  from the front of the shelves

• Otobüs, tam evimizin önünde durur.
  The bus stops just in front of our house.


• Bahçemizin önündeki duvarda oturduk.
  We sat on the wall in front of our garden.

yakınnear

• yakın
  near, nearby, close to, in the vicinity of


• -(n)in yakınına
  to the nearby of


• -(n)in yakınında
  nearby


• -(n)in yakınından
  from near the

• Used as an Adjective


• yakın kapı
  the nearby gate


• yakın bir ofis
  an office nearby

• Used as a Noun


• kapının yakınında
  near the gate


• kapının yakınlarında
  near by the gate
  [plural is more vague.]


• bankanın yakınından
  from close to the bank
  [LIT: from the near of the bank]


• otogarın yakınına
  in the vicinity of bus station

• Used as an Adverb of Place


• yakın
  near


• bankaya yakın
  near to the bank

araspace between

• -(n)in arasına
  in between


• -(n)in arasında
  between


• -(n)in arasından
  from between

• Used as an Adjective


• ara kapı
  the door between
  [a connecting door between rooms]

• Used as a Noun


• hafta arası
  mid-week


• kapıların arasında
  in between (of) the doors


• Masaların arasına iskemleyi koyun.
  Put the chair (to the) between (of the) tables.


• Bunların arasından bir tane alın.
  Take one from between these.

• Evlerimizin arasında büyük bir bina var.
  There is a big building between our houses.


• O evlerin arasında bir park var.
  There is a park amongst those houses.


• Amerika ile Avrupa arasında Atlas Okyanusu var.
  The Atlantic Ocean is between America and Europe.

karşıopposite, against

• -(n)in karşısına
  to the opposite side of, against


• -(n)in karşısında
  at the opposite side of, against


• -(n)in karşısından
  from the opposite side of, against

• Used as an Adjective


• karşı kapı
  the opposite gate


• karşı kaldırım
  the opposite pavement
  (USA: opposite sidewalk)

• Used as a Noun


• kapının karşısında
  opposite the gate


• bankanın karşısındaki sokak
  the street which is opposite the bank


• Mehmet, kahvenin karşısından çıktı.
  Mehmet came out from opposite the cafe.

• Fabrika, evimizin karşısında.
  The factory is opposite our house
  [across from our house.]


• Mehmed'in karşısına oturdu.
  He sat down facing (opposite, across from) Mehmet.


• Bir kedi karşıma çıktı.
  A cat appeared in front of me.

etrafaround

• etraf
  around, environment, surroundings


• -(n)in etrafına
  to the surrounds of


• -(n)in etrafında
  around the


• -(n)in etrafından
  from around the

• Masamızın etrafına bolca çiçek koyuldu.
  Flowers galore were put around our table


• Etrafımda çocuklar oynuyordu.
  the children were playing (all) around me


• Bostanın etrafından 
  from around the vegetable garden

çevrearound, surrounding

A Public Sign in a Park - çevre-miz-i

"Let us keep our surroundings clean."

• -(n)in çevresine
  to the surrounds of


• -(n)in çevresinde
  around the


• -(n)in çevresinden
  from around the

• Used as an Adjective


• çevre yolu
  circular road
  (bypass road)

• Used as a Noun


• kentin çevreleri
  the surroundings of the town


• Bankanın çevresinde bir park bulunur.
  There is a park surrounding the bank.


• Fabrikanın çevresine bir engel koydular.
  They have put a barrier around the factory.

• Karenin çevresi 24 cm(dir).
  The perimeter of the square is 24 cm.

A Kuşadası building site çevre-miz-e

"We apologize on account of the dangers and discomforts that we will give to our surroundings during building works."

• çevre-miz-e
  surroundings-of-us-to


• inşaat sırasında
  during the building (works)


• vereceğimiz zaralardan
  from the damages that we wil give


• rahat-sız-lık-lar-dan dolayı
  [LIT: discomfortnesses-from because of]

aşağıdown, downstairs

• -(n)in aşağısı
  downwards


• -(n)in aşağısında
  - below, downstairs


• -(n)in -aşağısından
  from below, less than

• Used as an Adjective


• aşağı mahalle
  a low town district
  (Figuratively: slum)


• aşağı kat
  the floor below

• Used as a Noun


• inişin aşağısı
  downhill
  [LIT: The down of the hill]


• merdivenin aşağısına
  to downstairs


• Yolun aşağısından yürüyün.
  Walk from the bottom of the road.


• Dağın aşağısı serin.
  It is chilly down the mountain.
  [LIT: The down of the mountain is chilly.]


• Dağın aşağısındaki ağaçlar çok güzel.
  The trees which are at the lower side of the mountain are very beautiful.


• Dağın aşağısından gelen rüzgar çok soğuk.
  The wind which comes from the lower side of the mountain is so cold.

• Used as an Adverb of Place


• aşağı
  downstairs


• aşağı gidiyorum.
  I going downstairs


• aşağıya gidiyorum.
  I going (to) downstairs

• Yukarı Bavyera
  Upper Bavaria


• Aşağı Bavyera
  Lower Bavaria.

yukarıabove, up upstairs

• -(n)in yukarısına
  upwards


• -(n)in yukarısında
  up, upstairs


• -(n)in yukarısından
  from above/more than

• Used as an Adjective


• yukarı ev
  the house above


• yukarı dal
  the branch (of a tree) above

• Used as a Noun


• yokuş yukarı
  uphill


• merdivenin yukarısı
  upstairs


• Tepenin yukarısından indik.
  We came down from the top of the hill.

peşback, the space behind

• Otobüsün peşinden gittik
  We went after the bus
  {LIT: "we followed the "moving rear of the bus"]


• Benim peşime düşün!
  Follow me!
  [LIT: "Fall in behind me."]


• Note:peşin, peşinat
  pre-payment, paid in advance


• peşin para
  cash, ready money, spot cash

• Examples of Turkish Spatials


• Bir adam, vapurun arkasından suyun içine duştu.
  A man fell from the back of the ship into the water.


• Onlarla bizim aramızda, bahçe üzerine kavga çıktı.
  A fight arose between them and us over the garden.


• Büyük bir ağacın altında yere yattı.
  He lay on the ground under a big tree.


• Her şeyim el altında.
  Everything of mine is at hand.


• Dükkanın arkasında büyük elma ağaçları var.
  There are big apple trees behind the store.


• Halil her aksam içki içer, gece ortasında eve gelir.
  Halil drinks every evening and comes home in the middle of the night.


• Size bir paket getirdim, eşyalarınızın arasına attım.
  I brought you a package and threw it among your things.


• Bu kıs, sizinkinin karşısındaki evde oturacağız.
  This winter we will live in the house opposite yours.


• Paketin içindekilerini bize gösterir misiniz?
  Will you show us the contents of the package?


• Evin dış kısmına baktık, içine ama girmedik.
  We looked at the outside part of the house, but we didn't go inside.


• Yunus Emre'nin Ahmedin üstündeki tesiri çok büyüktür.
  Yunus Emre's influence on Ahmet is very great.


• Askerler, şehrin önüne duvar yaptılar.
  The soldiers made a wall in front of the city.


• Ahmet daima o kızın peşinden gider.
  Ahmet always follows that girl.


• Senin koca ayaklarının yanında yer kalmadı.
  There is no room left beside your enormous feet.