TÜRKMEN TÜRKÇESİNDEN “ORTAK KÖKTEN TÜREMİŞ BİR KÖKTEŞ SÖZ ÖBEĞİ” İLE ÖRNEKLEME YOLUYLA BİR SAVAŞ ADALGASI (terimi) ÖNERİSİ: SÖWEŞDEŞ ≡ SAVAŞDAŞ. & SÖWEŞMEK [söwöşmök]
TÜRKMEN TÜRKÇESİNDEN “ORTAK KÖKTEN TÜREMİŞ BİR KÖKTEŞ SÖZ ÖBEĞİ” İLE
ÖRNEKLEME YOLUYLA BİR SAVAŞ ADALGASI (terimi) ÖNERİSİ:
SÖWEŞDEŞ ≡ SAVAŞDAŞ.
& SÖWEŞMEK [söwöşmök] (işteş çatı eyl.) (I) = Savaşmak, vuruşmak.
işl. 1. Söweş etmek, söweş alıp barmak, uruşmak
SÖWEŞME [söwöşmö] (işteş çatı eyl. adı) (I) = Savaşma durumu.
iş adı. Söweşmek yağdayı.
SÖWEŞMEKLİK [söwöşmöklük] (işteş çatı eyl. adı) (I) = Savaşma durumu.
iş adı. Söweşmek yağdayı.
SÖWEŞMEZLİK [söwöşmözlük] (olumsuz işteş çatı eyl. adı) (I) = Savaşmama durumu.
iş adı. Söweş alıp barmazlık.
SÖWEŞ [söwöş] (ad; savaş) = Savaş. bkz. uruş; ceñ.
at, harbı. Biri-birine garşı iki tarapıñ yaraglı çaknışıgı, uruş, ceñ.
SÖWEŞDEŞ [söwöşdöş] (neteg.; ad; savaş) = Birlikte savaşanlardan biri, öteki, “ötekine göre”. “Türkçesi”
.at. Bilelikde söweş eden, söweşde bile bolan.
--- EK BİLGİ: Türkiye Türkçesinde bu söze karşılık olarak “TÜRKÇE KÖKENLİ” bir söz yok. Türkmen Türkçesindeki “SÖWEŞDEŞ” sözcüğü örneklenerek “analoji ile” “SAVAŞDAŞ” sözcüğünü türetip kullanabilir miyiz? Ben kullanacağım! Yalnız, yapayalnız kalsam da! İşte:
söweşdeş yoldaş. ≡ Savaşdaş yoldaş, savaşdaş arkadaş.
SÖWEŞİBERMEK [söwöşüvermek] (durum eyl.) “başlama eyl.” = Savaşmaya başlamak. bkz. urşubermek.
işl. Söweş edibermek, söweş alıp barıbermek, urşubermek.
SÖWEŞİLMEK [söwöşülmök] (edilgen çatı eyl.) = Savaşılmak.
işl. Söweş alıp barılmak, söweş edilmek, urşulmak.
SÖWEŞİŞ [söwöşüş] (işteş çatı eyl. adı) (I) = Savaşış durumu.
iş adı. Söweşmek yağdayı.
SÖWEŞCEÑ [söwöşşöñ] (neteg.) (I) = Bir iş, bir ülkü uğrunda var gücüyle savaşan, çabalayan.
1. Bir zat ugrunda can ayaman söweşyän, göreşyän, can çekyän.
Şol yıllarıñ söweşceñ yiğitleri ant içtiler. ≡ O yılların savaşçı gençleri ant içtiler.
SÖWEŞCEÑ [söwöşşöñ] (neteg.) (II) = Gerekli, önemli; mühim, ehemmiyetli.
2. göç.m. Möhüm, wacıp ähmiyetli.
SÖWEŞCEÑLİK [söwöşşöñlük] (neteg. durum adı) = Savaşkanlık, atılganlık. Bir iş, bir ülkü uğrunda var gücüyle savaşma, çabalama durumu.
.at. Söweşceñ bolmaklık, göreşceñlik.
