Eski Türklerde Ayaz Ata ve Nardugan Bayramı yoktur!

Hayrettin İhsan Erkoç

NARDUGAN VE AYAZ ATA HAKKINDA

Türk kültür tarihi konusunda düşülen en büyük yanlışlardan birisi, günümüzdeki ya da yakın dönemlerdeki uygulamaların, inançların ve kültür ögelerinin hiç değişmeden çok daha eski tarihlerde olduğunu sanmaktır. Bunun en güncel örneklerini, Nardugan'da ve Ayaz Ata'da görmekteyiz. 

Nardugan, Muazzez İlmiye Çığ'ın tarihî kaynaklar yerine şaibeli araştırmacılara dayanarak anlattığı gibi değildir ve İslam-öncesi dönemlerde bu adla Türkler tarafından kutlanmamıştır. Bu kelime, günümüzde İdil-Ural bölgesindeki Türk topluluklarınca Nevruz yerine kullanılmaktadır. Bunu söylediğimizde bazı densizler "Sen Muazzez İlmiye Çığ'dan daha mı iyi bileceksin?" diye çemkiriyorlar. 

Elbette daha iyi bileceğim! Muazzez İlmiye Çığ Hanımefendi bir Türkolog ve İslam-öncesi Türk tarihi uzmanı değil, bir Sümerolog'tur! İddiasını da tarihî kaynaklara dayandırmamaktadır! Sümerolog olmadığım için Muazzez İlmiye Çığ hanımefendinin kendi alanıyla ilgili yaptığı çalışmalar hakkında yorum yapamam, ama bir zahmet kendisi uzmanı olmadığı bir alan hakkında konuşurken ona cevaben yorum yapıverelim değil mi? Ömrümüzü boşuna mı bu alana verdik ve veriyoruz?

 İslam-öncesi Türk tarihi hakkında bilgi veren Türk yazıtlarının tamamı, Uygur belgelerinin önemli bir kısmı, Çin kaynaklarının oldukça büyük bir kısmı, İslam kaynaklarının neredeyse tamamı, Yunan-Roma-Bizans kaynaklarının önemli bir kısmı çeşitli dillere çevrilip yayımlanmıştır. Uygur belgelerinin çoğunluğuna şu anda internetten ücretsiz erişim sağlanmaktadır.

Bunların dışında Tibetçe, Hotence, Toharca, Soğdça, Sanskritçe, Süryanice, İbranice, Ermenice, Gürcüce, Kilise Slavcası gibi dillerdeki kaynakların bir kısmı çevrilmiş, çoğu çevrilmese bile yayımlanmıştır. Çevrilmeyen ama matbu ya da tıpkıbasım yayımlanan çeşitli dillerdeki bu malzemeler, merak edenler tarafından ilgili dillerin öğrenilmesi yoluyla kullanılıp değerlendirilebilir, bunu artık 21. yüzyılda yapmak bir önceki yüzyıla göre daha kolaydır. 

Kaynaklara erişim de kolaylaşmıştır. Haydi diyelim yayımlanmış kaynaklara erişemediniz ve/veya onların dillerini öğrenemediniz, bu kaynaklara dayalı yapılmış çok sayıda araştırma eser de bulunuyor, en azından zahmet edip bunlardan da yararlanabilirsiniz. Kaynakları okumak gibi olmasa bile bunlar da bir fikir verir. Demin söz ettiğim gibi, Nardugan yakın tarihli bir terimdir ve Nevruz için kullanılan bir terimdir. Bir kere Eski Türkçede kural olarak birkaç istisna dışında "n" ile kelime başlamaz! Bu bile bu terimin Eski Türklerce kullanılmadığına bir işarettir. 

Ayaz Ata figürü de yine Türk ülkelerindeki Rus ve Sovyet yönetimleri döneminde Rus kültüründen alınan bir ögedir, daha eski dönemlerde yoktur. İslam-öncesi Türk tarihi hakkında bilgi veren kaynaklardan bugüne kadar okuduklarımın hiçbirisinde ne Nardugan ne de Ayaz Ata bulunmuyor! Eski Türklerin 22 Aralık'ta Nardugan diye bir bayram kutladıklarını ve Ayaz Ata diye bir figüre inandıklarını ısrarla iddia eden kişilerden, bana bunlarla ilgili TARİHÎ KAYNAKLARDA geçen bilgileri sunmalarını istiyorum! Sunamıyorsanız ise alanın uzmanlarına saygı duymayı öğrenin!

Dipçe1: Yazı, Hayrettin Bey'in kişisel görüşlerini taşımaktadır. Prof. Dr. Ahmet Taşağıl Hoca da benzer görüşler açıklamıştı. Tersi yönde görüş bildirmek isteyen hocalarımızın yazılarını da gönderirlerse hemen yayınlarız. 
Saygılarımızla...
TDH

Dipçe2: Muazzez İlmiye Çığ Hanım, Türkçenin Diriliş Hareketi Derneği onur kurulu üyesidir. Bilimde gelişme, uygar tartışmalar ve kanıtlı araştırmalarla olur. TDH olarak yansız ve bilimsel duruşumuzu sürdüreceğiz.
Saygılarımızla...