İstanbul'un Adı
İstanbul'un ilk adı ve Bizans sözünün kaynağı olan Byzas adı, Antik Yunan mitolojisine göre MÖ 660 yıllarında Yunanistan'dan gelip İstanbul'u kuran Kıral Byzas'ın adından gelmektedir.
İSTANBUL'UN ADI
İstanbul'un ilk adı ve Bizans sözünün kaynağı olan Byzas adı, Antik Yunan mitolojisine göre MÖ 660 yıllarında Yunanistan'dan gelip İstanbul'u kuran Kıral Byzas'ın adından gelmektedir.
Bir Pelasg kıralı olan Byzas'ın adı ise, Etrüskçe “ezmek, basmak” anlamına gelen pesaş ya da pisaş (basış) sözünden gelmektedir ve basan, yani yöneten demektir (Etrüskçe pisişce de basışçı demektir).
İstanbul'un ilk adı olan Batı Romaca (“Latince”) Bizantium, Doğu Romaca (“Eski Yunanaca”) Byzantion ve daha sonraki Byzanz adları “yönetim” anlamına gelen pisantum (basıntım) ve pisanuş (basınış) sözlerinden dönüşmüştür.
İstanbul'un sonraki adı Konstantinopolis ise, Doğu Roma imparatoru Constantinius'un adından gelmektedir. Constantinius adının Etrüskçesi Kamaştantinuş'tur. Constantinius adı, “sevgi ve birlikte olmak” anlamlarına gelen kama sözüyle “söylemek; konuşmak” anlamına gelen tan sözünün birleşiminden oluşmuştur ve “sevgiyle söyleyiş; ince, nazik” anlamlarına gelmektedir.
Latinceye birlikte anlamına gelen cum olarak geçen ve daha sonra con haline evrilen kama sözü Çağataycada birleşmek anlamına gelen kabış olarak yaşamış, günümüz Türk diline de kavuş olarak evrilmiştir.
Konuşmak; söylemek anlamına gelen tan sözü ise bugün Azerbaycan Türkçesinde “konuşmak” anlamına gelen danışmak olarak yaşamaktadır. Etrüskçe tanaşar (danışır; konuşur) sözü ise “aktör; oyuncu” anlamına gelmektedir.
Tan kökünden olan “ince; nazik; konuşkan” anlamına gelen Tanam, Tanuşa, Tanşiuş sözleri Etrüsklerde erkek adı olarak; Tana, Tania, Tanakvil sözleri de kız adı olarak kullanılmıştır.
Bu ad daha sonraki Türk diline danişmen olarak evrilmiş ve Farsçaya da “bilgili” anlamına gelen dânişmend olarak geçmiştir. Günümüz Türkçesinde ise danışman olarak kullanılmaktadır.
Türklern Gerçek Tarihi
Arif Cengiz Erman
#İstanbul #Etrüskçe #Byzas #Byzanz #Konstantinopolis #Doğu Roma imparatoru Constantinius
