İyelik Ekleri, İyelik Ekleri Hakkında Kısa Bilgi, İyelik Ekleri Nelerdir?

İyelik Ekleri, İyelik Ekleri Hakkında Kısa Bilgi, İyelik Ekleri Nelerdir?

İyelik Ekleri, İyelik Ekleri Hakkında Kısa Bilgi, İyelik Ekleri Nelerdir?

  • İçindekiler
  • İyelik Ekleri Hakkında Kısaca Bilgi
  • İyelik Ekleri Nelerdir
  • Aitlik Eki Nedir?

 İyelik ekleri ismin karşıladığı nesnenin bir şahsa veya bir nesneye ait olduğunu ifade eden isim çekim ekleridir. Bu ekler bazı kaynaklarda “sahiplik ekleri” olarak da adlandırılmaktadır. Bir nesnenin başka bir nesnenin malı olduğu, başka bir nesneye bağlı olduğu veya başka bir nesnenin parçası olduğunu İfade edilmek istenirse o nesneyi karşılayan ismin sonuna iyelik eki getirilir. İyelik ekleri getirildikleri isimlerin dışındaki bu nesneleri şahıslar halinde ifade eder. Yani iyelik eklerigetirildikleri adların bağlı oldukları ben, sen, o, biz, siz, onlar şahıslarını ifade eder.

İyelik Ekleri Nelerdir?

Teklik;
1. Şahıs: – m
2. Şahıs; • n
3. Şahıs: ı, i, – u, ü, sı, si, su, – si
Çokluk:
1. Şahıs: -mız, – mi/. – muz, – müz
2. Şahıs : – nız, -nız, nuz,-nüz
3. Şahıs: – lar,  leri

baş-ı-m ,         el-i-m ,      anne-m        su-y-u -m            ne-y-i-m
baş-ı-n             el-i-n         anne-n          su-y-u- n             ne-y-i-n
baş-ı                el-i            anne-si          su-y-u                 ne-y-i
baş-ı-m ız        el-i-miz     anne-miz       su-y-u -muz        ne-y-i-miz
baş-ı-nız          el-i-n iz      anne-niz        su-y-u-nuz          ne-y-i-niz
baş-la-n          el-leri         anne-leri       su-ları                  ne-leri

İyelik ekleri çokluk ekinden sonra gelebilir, durum eklerinden ve soru eklerinden sonra gelemezler. İyelik ekleri de vurgulu eklerdendir. Sesli harfle biten 3. şahıs iyelik eklerinden sonra ve hal eklerinden önce daima bir -n yardımcı sesi getirilir. evi-n-e, orta-sı-n-da.

Pratik Yöntem: İyelik eklerini adların üzerinde kolaylıkla tespit edebilmek için o adın başına aklımızdan “benim, senin, onun, bizim, sizin, onların” gibi kişi zamirlerini getiririz; eğer sözcük anlamlı oluyorsa orada sahiplik eki var demektir.

(benim) bardağım

(senin) bardağın

(onun) bardağı

(bizim) bardağımız

(sizin) bardağınız

(onların) bardakları

NOT 1: Üçüncü tekil iyelik eki ile ismin i hali olan belirtme durum ekinin karışmaması için ilgili sözcüğün başına “onun” zamirini getirmeliyiz. Eğer oluyorsa o ek iyelik eki demektir.

Kitabı verir misiniz? (Hal eki)

Kitabı çıkar çıkmaz çok satıldı. (İyelik Eki)

NOT 2: Üçüncü çoğul iyelik eki (-ları) ile çoğul eki (-lar) karıştırılmamalıdır. Bunun için sözcüğün başına “onların” adılını getirmeliyiz.

Aitlik Eki Nedir?

       -ki aitlik eki, ben- im-ki, yerde-ki, beri-k i-n-den, dolap-ta- ki-n-den misallerinde görüldüğü gibi çekim eklerinden sonra gelmek, iyelik eki gibi bir çeşit yardımcı ses almak, âitlik gibi birtakım iyelik fonksiyonu taşımak bakımlarından da bir çekim eki iletme eki karakterindedir. Onun için -ki eki bu karakteri ile burada da ikinci bir iyelik eki olarak isim işletme ekleri arasına girmektedir.

Yorumlar (1)