Yapım Ekleri, İsimden İsim Türeten Yapım Ekleri, Fiilden İsim Türeten Yapım Ekleri, Fiilden Fiil Türeten Yapım Ekleri, İsimden Fiil Türeten Yapım Ekleri

Yapım Ekleri, İsimden İsim Türeten Yapım Ekleri, Fiilden İsim Türeten Yapım Ekleri, Fiilden Fiil Türeten Yapım Ekleri, İsimden Fiil Türeten Yapım Ekleri

• İçindekiler
• Yapım (Türetme) Ekleri
• 1) İsimden İsim Türeten Yapım Ekleri
• 2) Fiilden İsim Türeten Yapım Ekleri
• 3) Fiilden Fiil Türeten Yapım Ekleri
• 4) İsimden Fiil Türeten Yapım Ekleri

     Kelimelerin kök ve gövdelerine eklenerek onlardan yeni anlamda kelime türeten eklerdir. Yeni kelimenin anlamı ile kökün anlamı arasında daima bir ilişki söz konusudur.

Örneğin; süt-çü. sev-gL kalem-lik. ev-li vb.

Yapım ekleri dörde ayrılır:

Sponsorlu Bağlantılar

1) İsimden İsim Türeten Yapım Ekleri

yol-cu. kitap-lık. ses-teş. cocuk-lu. ev-siz. kuzu-cuk. bir-er. dost-ça. Türk-çe. ruh-sal. kır-aç, top-ak. uz-man. öz-ge, iyi-mser. kadın-sı, sarı-şın. karşı-t, su-lak vb.

(a) İşlek Olan İsimden isim Yapan Ekler

iki-şer. insan-ca. kavga-çı, kedi-çjk, sır-das. halka-lı, acıma-sız. satı-lık, altı-ncı. sayı-sal vb.

(b) İşlek Olmayan İsimden İsim Yapan Ekler

kır-aç, ben-ek, top-ar-lak. kök-en, ben-çil, ben-cilevin. yön-tem. bovun-duruk. baş-ka, er-kek. iyi-mser. acımsı, sarımtırak, acırak, savsak, yüksek, kadınsı, süm-sük. gök- şin. eş-it, karşıt, fısıl-tı, top-uz vb.

2) Fiilden İsim Türeten Yapım Ekleri

sal-gı, ör-gün. yaz-ı, bak-ıcı. say-aç, kay-gan. bez-gin, dol-u, ek-im vb.

(a) İşlek Olan Fiilden İsim Türeten Yapım Ekleri

ele-k, kal-an, alın-gan, ser-gi, sus-kun, göm-ü, ye-m, yürüme, bulan-tı, ak-ıcı vb.

(b) İşlek Olmayan Fiilden İsim Türeten Yapım Ekleri

ol-ağan, as-alak, dön-em, kaç-amak, gel-enek, güven-ce, uy-du, bil-ge, yüz-geç, dal-gıç, bil-mece, yırt-maç vb.

3) Fiilden Fiil Türeten Yapım Ekleri

bil-djr-, kır-ıl, gül-me-, giy-in-, iç-ir-, gül-üs-, es-ele-, tık-a-, kaz-ı-. çık-ar-vb.

4) İsimden Fiil Türeten Yapım Ekleri

süs-lâz, yön-el-, ak-ar- (ağar-), az-ımsa-, su-gg- vb.

5) Fiilimsi Ekleri ve Fiilimsiler

Dilimizde fiilimsiler üçe ayrılır:

(a) İsim Fiiller ve Mastar Ekleri

-me, -mek ve -iş ekleri fiillere eklenerek cümlede isim görevi alırlar.

Örnek:
Her gidişin bir dönüşü var.
Oyun oynamanın zamanı değil, ömrüm seni sevmekle nihayet bulacak.

(b) Sıfat Fiiller ve Ortaç Ekleri

-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş ekleri eylemlere gelerek cümlede sıfat görevi görürler.

Örnekler:
Birçok giden memnun ki yerinden…
Babasının öpülesi ellerine sarıldı.
Görünmez kaza dedikleri bu olsa gerek.
Görecek günlerimiz var.
Olmuşla ölmüşe çare bulunmaz.

(c) Zarf Fiiller ve Ulaç Ekleri
Fiillere getirilerek onlardan geçici zarflar yapan eklerdir, -a, -e, -ı,-i, -u, -ü, -ıp, -ip, -alı, -eli, -ken, -arak, -ınca, -madan, -dıkça gibi ekler zarf yapan eklere örnek teşkil eder.

Örnekler
Güle oynaya ömrünü geçiriyor.
Gurubun rengi vurmadan cama…
Bu akşam gün batarken gel.

• DİLBİLGİSİ KONULARI KOLAY ERİŞİM ÇİZELGESİ
• Dilbilgisi
• Dil-Anlatım
• Yazım Bilgisi > Kompozisyon, Yazım Kuralları, Noktalama İşaretleri
• Anlam Bilgisi > Sözcükte Anlam, Cümlede Anlam, Paragrafta Anlam
• Yapı Bilgisi > Tamlamalar, Anlatım Bozuklukları
• Ses Bilgisi
• Sözcük Bilgisi > Yapım Ekleri, Adlar, Sıfatlar, Zamirler, Zarflar, Edatlar
• Ünlemler, Eylemler, Eylemsiler
• Nasıl yazılır?
• Atasözleri ve Deyimler
• Türkçe Göktürkçe Edebiyat
• Yazım Kılavuzu
• SÖZLÜKLERİMİZ