Gövde, İsim Gövdeleri, Fiil Gövdeleri
Gövde, İsim Gövdeleri, Fiil Gövdeleri
Gövde, İsim Gövdeleri, Fiil Gövdeleri
Gövde, İsim Gövdeleri, Fiil Gövdeleri Nelerdir?
1. İsim (Ad) Gövdeleri 2. Fiil (Eylem) Gövdeleri
Her türemiş sözcük bir gövdedir. Gövde, köke yapım eklerinin getirilmesiyle oluşturulur.
> Gövde, ad gövdeleri ve eylem gövdeleri olarak ikiye ayrılır:
1. İsim (Ad) Gövdeleri
1.1. İsimden Yapılan İsim Gövdeleri
İsim soylu sözcüklere isimden isim yapım eki getirilerek türetilen isimlerdir.
(Ad Kökü) + (Yapım Eki) = (Ad Gövdesi)
Örnek(ler)
» tuz
İsim kökü
–
luk
İsimden İsim Yapım Eki
» ev-li, kuş-çu, yol-suz, baş-lık…
1.2. Fiilden Yapılan İsim Gövdeleri
Fiil soylu sözcüklere fiilden isim yapım eki getirilerek türetilen isimlerdir.
(Eylem Kökü) + (Yapım Eki) = (Ad Gövdesi)
Örnek(ler)
» as
Fiil kökü
–
kı
Fiilden İsim Yapım Eki
» bak-ıcı, yak-ıt, koş-u, dur-ak…
2. Fiil (Eylem) Gövdeleri
2.1. İsimden Yapılan Fiil Gövdeleri
İsim soylu sözcüklere isimden fiil yapım eki getirilerek türetilen fiillerdir.
(Ad Kökü) + (Yapım Eki) = (Eylem Gövdesi)
Örnek(ler)
» garip
Fiil kökü
–
se-
İsimden Fiil Yapım Eki
» baş-la(mak), kan-a-, dara-l-, yön-el-…
2.2. Fiilden Yapılan Fiil Gövdeleri
Fiil soylu sözcüklere fiilden fiil yapım eki getirilerek türetilen yeni fiillerdir.
(Eylem Kökü) + (Yapım Eki) = (Eylem Gövdesi)
Örnek(ler)
» gez
Fiil kökü
–
dir-
Fiilden Fiil Yapım Eki
» yak-tır(mak), silk-ele-, sür-ü-, yık-ıl-…
> Bütün gövdeler, kök durumundaki sözcüklere yapım eki getirilerek oluşturulmuştur. Bu gövdelere de yapım ekleri getirilerek yeni gövdeler oluşturulabilir:
Örnek(ler)
» göz-et -> gözet-im, gözet-le-
» bak-ıcı -> bakıcı-lık
» silk-ele -> silkele-(y)-ici…
Sözcükte Yapı
Bir bina dışarıdan bakıldığında bir bütün olarak görünür ama aslında parçaların birleşiminden oluşmuştur. Kelimeler de tıpkı binalar gibi ilk bakışta tek parçaymış gibi görünürler ama yapısında birçok parça bulundururlar.
Sözcükte yapı, sözcüklerin oluştuğu, yapıldığı, türetildiği bu parçaları; sözcüklere gelen eklerin çeşitlerini, kullanım amaçlarını inceler.
> Sözcükte yapı, kök, ek, gövde ve yapı bakımından kelimeler olmak üzere dört ana başlıkta incelenir.
