Bayrak Şiirinin Tahlili, Bayrak Şiirinin İncelemesi

Bayrak Şiirinin Tahlili, Bayrak Şiirinin İncelemesi, Arif Nihat Asya

Yazan: Engin Gülmüş

Bayrak

Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü,

Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,

Işık ışık, dalga dalga bayrağım!

Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.

Sana benim gözümle bakmayanın

Mezarını kazacağım.

Seni selamlamadan uçan kuşun

Yuvasını bozacağım.

Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder…

Gölgende bana da, bana da yer ver.

Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar:

Yurda ay yıldızın ışığı yeter.

Savaş bizi karlı dağlara götürdüğü gün

Kızıllığında ısındık;

Dağlardan çöllere düştüğümüz gün

Gölgene sığındık.

Ey şimdi süzgün, rüzgârlarda dalgalı;

Barışın güvercini, savaşın kartalı

Yüksek yerlerde açan çiçeğim.

Senin altında doğdum,

Senin altında öleceğim.

Tarihim, şerefim, şiirim, her şeyim:

Yeryüzünde yer beğen!

Nereye dikilmek istersen,

Söyle, seni oraya dikeyim!

Arif Nihat Asya

Şiirin Biçim Yönünden İncelenmesi

Şiirin nazım birimi: Şiir 6 kıtadan (5 dörtlük, 1 beşlik) oluşuyor.

Şiirin ölçüsü: Şiir serbest ölçüyle yazılmıştır.

Ahenk Unsurları (uyak ve Redifler)

1. kıta

-----süsü,

----- örtüsü “ü” redif, “üs” tam uyak

----- bayrağım

----- yazacağım “ım” redif, “ağ” tam uyak

2.kıta

-----bakmayanın

----- kuşun “n” yarım uyak

----- kazacağım

----- bozacağım “acağım” redif, “z” yarım uyak

3.kıta

-----keder

----- ver

----- günler (dize içinde)

-----yeter “er” tam uyak

4. kıta

-----götürdüğü gün

-----düştüğümüz gün “gün” redif

----- ısındık

----- sığındık “dık” redif, “ın” tam uyak

5.kıta

-----dalgalı

----- kartalı “alı” zengin uyak

----- çiçeğim

----- doğdum

----- öleceğim “m” yarım uyak

6.kıta

-----her şeyim

----- dikeyim “eyim” zengin uyak

----- beğen

-----istersen “en” tam uyak

(Uyak ve rediflerin belli bir düzeni yoktur)

Şiirdeki Ahenk Unsurları

Şiirde ahenk bazı ses tekrarları (aliterasyon) “ tarihim, şerefim, şiirim, her şeyim”; kelime tekrarları “ışık ışık, dalga dalga”; belli bir düzeni olmayan redif ve uyaklarla sağlanmıştır.

Şiirin teması: Bayrak sevgisidir.

Şiirin Dil ve Anlatımı

Şiirin dili sade, açık, yalın ve akıcıdır. Anlatım ise coşkulu duygularla yüklüdür. Şiirin tamamına milli ve manevi duyguları ön plana çıkaran destansı bir söyleyiş hâkimdir.

Şiirin İçerik Yönünden İncelenmesi (Açıklama – Yorum)

Şiirde kelimeler ve dizeler genellikle temel anlamlarında kullanılmıştır. Şiirde bulunan nesnelerin gerçek varlıklarıyla birlikte çağrıştırdıkları anlam ve duygular da vardır. Şair, açık bir anlatımla derinlik arasında denge kurabilmeyi başarmıştır.

Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü,

Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,

Işık ışık, dalga dalga bayrağım!

Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.

Bayrak, bir milletin maddi ve manevi değerler bütününün simgesidir. İlk kıtada şair bu değerlere vurgu yapıyor.

Gelinlik beyazdır, saflığı ve temizliği simgeler. Beline bağlanan kırmızı kuşak da bağlılığın simgesidir. Tıpkı bayrağımız gibi kırmızı ve beyazı bir arada barındırır.

Şehitlerimiz de bayrağa sarılır, çünkü onlar vatanları ve milli değerleri için canlarını vermişlerdir. Onlar bu topraklarda yattıkça bayrağımız da masmavi gökyüzünde ışıl ışıl dalgalanacaktır.

Bir bayrak gökyüzünde dalgalandıkça o millet özgür ve bağımsız yaşamaya devam eder. Bayrağımız için nice destanlar yazılmış, daha niceleri yazılacaktır.

Sana benim gözümle bakmayanın

Mezarını kazacağım.

Seni selamlamadan uçan kuşun

Yuvasını bozacağım.

Şair, bu kıtada bayrağa ne kadar değer verdiğini vurguluyor. Burada amaç mezar kazmak ya da kuşların yuvasını bozmak değildir. Bu sözler mecazi anlamda kullanılmıştır. Şair, bayrağın kendisi için ne kadar değerli olduğunu belirtiyor. Bir milletin bütün değerlerini simgeleyen bayrağa saygı gösterilmesini istiyor. Çünkü bayrağa yapılan saygısızlık, tarihe ve tüm millete yapılan bir saygısızlıktır.

Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder…

Gölgende bana da, bana da yer ver.

Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar:

Yurda ay yıldızın ışığı yeter.

Kuşkusuz herkes ölümden ve karanlıktan korkar. Savaşın getirdiği yıkımlar, açlık, hastalık ve zorluklarla baş etmenin bir yolu da manevi değerlere sarılmaktır. Bayrak da manevi değerlerin bir simgesi olduğuna göre gölgesinde sığınılacak tek yerdir. Türk milleti, bağımsızlığın kazanılmasında önüne çıkan tüm engelleri bayrağından aldığı güçle yıkmasını bilmiştir.

Savaş bizi karlı dağlara götürdüğü gün

Kızıllığında ısındık;

Dağlardan çöllere düştüğümüz gün

Gölgene sığındık.

Şair, bizi savaş yıllarına götürüyor. Kendini cephede savaşan askerlerin yerine koyuyor. Askerlerimiz çok zor koşullarda, karlı dağlardan kızgın çöllere kadar her koşulda, pek çok cephede savaşmıştır. Türk milletinin girdiği her savaştan zaferle çıkması bayrağından aldığı güç sayesinde olmuştur.

Ey şimdi süzgün, rüzgârlarda dalgalı;

Barışın güvercini, savaşın kartalı

Yüksek yerlerde açan çiçeğim.

Senin altında doğdum,

Senin altında öleceğim.

Şair, bayrağa baktıkça Türk milletini görüyor. Türk milletini, barışta güvercine, savaşta kartala benzetiyor. Şair, bu kıtada bayrağa seslenmesine rağmen asıl kastettiği Türk milletidir. Bu dizelerde vurgulanan; savaşta ve barışta Türk milletinin karakteristik özellikleridir.

Şair, bayrağa olan hayranlığını yüksek yerlerde açan çiçeğe benzeterek belirtiyor. Ona olan bağlılığını ise “senin altında doğdum, senin altında öleceğim” dizeleriyle dile getiriyor.

Tarihim, şerefim, şiirim, her şeyim:

Yeryüzünde yer beğen!

Nereye dikilmek istersen,

Söyle, seni oraya dikeyim!

Şair, bayrağımızın değerini açık ve net bir biçimde dile getiriyor. Bayrak bir millet için tarih, şeref, hürriyet gibi tüm milli değerlerin simgesidir. Şair, “şiirim” sözüyle şiire olan sevgisiyle bayrağa olan sevgisini birleştiriyor. “Her şeyim” sözüyle de bu sevgiyi doruk noktasına ulaştırıyor.

Son dizelerde ise Türklerin tarihine ve cihangirane yapısına vurgu yaparak bayrağımıza tüm dünyanın saygı göstermesi istiyor.

Bayrak şiiri, bayrağımıza bir övgü niteliğindedir. Bayrağımızın kutsallığını ve bizim için ifade ettiklerini coşkulu bir üslupla ortaya koyuyor.

Şiirdeki bazı dizeler, yeni kurulmuş bir cumhuriyetin coşkusunu, yeni rejimin dinamiklerini taşıdığı için, yazıldığı döneme göre algılanmalı ve ona göre yorumlanmalıdır.

Bayrak şiiri, “bayrak” üzerine yazılmış en coşkulu ve en etkileyici şiirlerin başında gelir.