Orhan Veli’nin İstanbul’u Dinliyorum Adlı Şiirinin Tahlili, İSTANBUL'U DİNLİYORUM, Orhan Veli

Orhan Veli’nin İstanbul’u Dinliyorum Adlı Şiirinin Tahlili, İSTANBUL'U DİNLİYORUM, Orhan Veli

İSTANBUL'U DİNLİYORUM

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı

Önce hafiften bir rüzgar esiyor;

Yavaş yavaş sallanıyor

Yapraklar, ağaçlarda;

Uzaklarda, çok uzaklarda,

Sucuların hiç durmayan çıngırakları

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;

Kuşlar geçiyor, derken;

Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık.

Ağlar çekiliyor dalyanlarda;

Bir kadının suya değiyor ayakları;

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;

Serin serin Kapalıçarşı

Cıvıl cıvıl Mahmutpaşa

Güvercin dolu avlular

Çekiç sesleri geliyor doklardan

Güzelim bahar rüzgarında ter kokuları;

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;

Başımda eski alemlerin sarhoşluğu

Loş kayıkhaneleriyle bir yalı;

Dinmiş lodosların uğultusu içinde

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;

Bir yosma geçiyor kaldırımdan;

Küfürler, şarkılar, türküler, laf atmalar.

Birşey düşüyor elinden yere;

Bir gül olmalı;

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;

Bir kuş çırpınıyor eteklerinde;

Alnın sıcak mı, değil mi, biliyorum;

Dudakların ıslak mı, değil mi, biliyorum;

Beyaz bir ay doğuyor fıstıkların arkasından

Kalbinin vuruşundan anlıyorum;

İstanbul'u dinliyorum.

Orhan VELİ

 İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Tahlili

İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Nazım Biçimi: Serbest nazım şekli

İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Nazım Birimi: Bentler halinde yazılmıştır. Altı bentten oluşmuştur.

İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Ölçüsü: Serbest ölçüyle yazılmıştır.

İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Ahenk Unsurları: 

Aliterasyon, kelime ve ifade tekrarları, çoğul ekleri, bolca kullandığı ikilemelerle ahengi sağlamıştır.

İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Kafiye ve Redifleri:

rüzgar esiyor: “-iyor” redif

çok uzaklarda ağaçlarda: “larda” redif

durmayan çıngırakları: “ı” yarım uyak

değiyor ayakları:  “ı” yarım uyak

gözlerim kapalı: “ı” yarım uyak

ter kokuları: “ı” yarım uyak

İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Söz Sanatları:

Aliterasyon: “ç“, “k“, “l“, “r” sesleriyle aliterasyon yapılmıştır.

“Başımda eski alemlerin sarhoşluğu

Loş kayıkhaneleriyle bir yalı” bu dizelerde ise teşhis (kişileştirme) sanatı yapılmıştır.

İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Dili: Sade ve anlaşılır bir dille yazılmıştır. Günlük konuşma dilini şiirde görüyoruz.

İstanbul’u Dinliyorum Şiirinin Teması: İstanbul ve İstanbul’un güzellikleri.

İstanbul’u Dinliyorum Şiirinde Gelenek: I. Yeni Şiir Akımının (Garip Hareketi) izleri, düşüncesini İtsnabul’u Dinliyorum şiirinde görüyoruz.

İstanbul’u Dinliyorum Şiiri ve Şair: Şairin hayata bakış açısı, edebi görüşü, felsefesi ve İstanbul şehrine olan hayranlığı şiire yansımıştır.

İstanbul’u Dinliyorum Şiirindeki Ses Olayları:

İstanbul’u dinliyorum: Dinliyorum kelimesinde ünlü daralması ses olayı vardır. dinle-yor-um=dinliyorum

Önce hafiften:  Hafiften kelimesinde ünsüz benzeşmesi ses olayı vardır. hafif-den=hafiften

hiç durmayan: Durmayan kelimesinde “y” kaynaştırma ünsüzü vardır. durma-y-an

suya değiyor: Suya kelimesinde “y” kaynaştırma harfi vardır. su-y-a

eski alemlerin sarhoşluğu: Sarhoşluğu kelimesinde ünsüz yumuşaması ses olayı vardır. sarhoşluk-u=sarhoşluğu

lodosların uğultusu: Uğultusu kelimesinde “s” kaynaştırma ünsüzü vardır. uğultu-s-u

Alnın sıcak mı: Alnın kelimesinde “n” kaynaştırma ünsüzü vardır. al-n-ın

Kalbinin vuruşundan: Kalbinin kelimesinde “n” kaynaştırma harfi vardır. Kalbi-n-in

anlıyorum: Anlıyorum kelimesinde ise ünlü daralması ses olayı vardır. anla-yor-um=anlıyorum