Yakut Türkleri ve Destanları
İnan’a göre, Yakut adı Avrupa’ya Ruslar vasıtasıyla yayılmıştır. Yakutlar kendilerine ‘Saha’, dillerine ise Sahatıla “saha dili” adı vermektedirler. Halk anlatılarında ise kendilerine ‘Urenha Saha’[1] adını verirler.[2] Tomilov’un Yakutlarla ilgili tespit ve değerlendirmeleri dikkat çekicidir. O, Baraba’ya Türklerin oldukça eski bir zamanda geldiklerini gösteren kelimelerden birinin sahtar (saktar), bir diğerinin ise Yurt-Uguy aulunun adı olduğunu belirtir. Sahtar sözcüğünün, sah, saha kelimesinin çoğulu olduğunu ve Yakutlara Saha adını verildiğini ifade ederek, Koşkul aulunda sukar kelimesine yakın bir şeklin kaydedilmiş olmasına dikkat çeker. Buna ek olarak Tomilov, Radloff’un Yakutlardan Sahalar adıyla bahsederken, sukar kelimesini de kullandığını belirtir.[3] Türkiye’de neşredilmiş tek Yakut destanı olan Er Sogotoh’tur.

[1] Destan metninde bu ad, Uraangxay Saxa biçiminde zikredilmektedir.

[2]  İnan, Makaleler ve İncelemeler I, s. 20.

[3] Tomilov, Batı Sibirya Türkleri, s. 75.

 

Ergun, Metin, Yakut Destan Geleneği ve Er Sogotoh, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2013.

İnan, Abdülkadir, Makaleler ve İncelemeler II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1998.

Tomilov, N. A., Batı Sibirya Türkleri, Çev. Ahsen Batur, İstanbul: Selenge Yayınları, 2013.

 

Yorumlar (0)