Özne Türleri Nelerdir? Gerçek Özne, Gizli Özne, Örtülü Özne
Özne Türleri Nelerdir? Gerçek Özne, Gizli Özne, Örtülü Özne
ÖZNE TÜRLERİ NELERDİR?
Özne Türleri Nelerdir?
- Gerçek Özne
- Gizli Özne
- Örtülü Özne
1. Gerçek Özne Nedir?
Gerçek özne eylemi bizzat yapan öznedir. Etken çatılı eylemlerin kurduğu cümleler ile isim cümlelerinde bulunur. Gerçek özne, açık ve gizli özne olmak üzere ikiye ayrılır.
a. Açık Özne Nedir?
Cümle içerisinde açık bir şekilde belirtilen öznedir.
Örnek
Esra, yaramaz bir kızdır.
Özne
Futbol takımının kaptanı takımını motive etmeye çalışıyordu.
Özne
b. Gizli Özne Nedir?
Gizli özne cümle içinde açık şekilde yer almayan şahıs ekleri yardımıyla bulunan öznedir. Bunlar aynı zamanda kişi zamirleridir.
Örnek
Sabahleyin erken geldi. (O: Gizli özne)
Gökyüzüne dalıp dalıp gittim. (Ben: Gizli özne)
Bunca işin arasında çıkıp geldiler. (Onlar: Gizli özne)
2. Sözde Özne Nedir?
Edilgen fiillerin yüklem olduğu cümlelerde yer alır. İsim cümlelerinde edilgenlik olmadığından sözde özne olmaz. Edilgen çatılı fiillerin kurduğu ve aslında belirtisiz nesne olan öznedir. (sözde özne)
Örnek
Ev güzelce boyandı.
S.Ö.
Yazı yazıldı.
S.Ö.
Ormandaki ağaçlar kesildi.
S.Ö.
3. Örtülü Özne Nedir?
Edilgen çatılı bazı cümlelerde "-ce" eki ve "nedeniyle, tarafından" gibi sözcüklerle bizzat işi yapan varlığa yer verilir. Buna örtülü özne denir.
Örnek
Okulun bahçesi işçilerimizce temizlendi.
Çatışma, köylüler tarafından durduruldu.
