ZEYBEK SÖZÜNÜN KÖKENİ-Arif Cengiz Erman Yazdı

ZEYBEK SÖZÜNÜN KÖKENİ


Bu sözün kökeni üzerine çok değişik görüşler var. Bu görüşler içinde gerçeğe en yakın olanı, İyonya dilinde Tanrı "Bacchus'un askerleri" anlamına gelen Zai Bacchon sözünden türediğidir. Bacchus, Zeus'un oğlu şarap "tanrısı" (iyesi) Dionisos'un Latince adıdır.

Köken, tahmin edileceği gibi ön Türkçedir. Aynı zamanda da ön Yunancadır ve ön İtalyancadır. "Kahpe Yunan"dan nefret eden popülist ırkçıların itirazlarını duyuyor gibiyim. Ancak bilimde nefret yoktur. Bu diller tek bir ortak kök dilden evrilmişlerdir.

Ön Türk dillerinden Etrüskçede *zia sözü ölü, yaşamış, sağ ve anlaşmış/birleşmiş anlamlarına; *zea sözü de yaralı anlamına gelir. Bu söz Türkçeye *sağ (Çuvaşçaya *sıv) olarak evrilirken, Yunancaya *zo (sağ olmak, yaşamak), *zoiros (sağ, sağarış/sağalış, yaşayan); Latince ve İtalyancaya *vivo (sağ, yaşayan), *vivere (sağ olmak, yaşamak) olarak evrilmiştir.

Yine Etrüskçe *paxa sözü Bacchus (Dionysus) demektir. Bu söz "bak"(mak) demek olan *pax sözünden gelir. Etrüskçe *paxana ise "bakan" demek olduğu halde ayyaş, sarhoş, hödük, bön bön bakan, köylü gibi mecazi anlamlara da gelir. Pagan sözü de buradan gelmektedir.

Özetle zeybek sözü, ön Türkçe zia paxa ya da zea paxa sözünden gelmektedir. Anlamı ise Bacchus'un anlaşıkları, sağları, gazileridir.

Yorumlar (0)