Ağaca Eyersiz Binmek

Eski Türkçe metinlerle uğraşmak büyük bir zevk. Soru bankası vb. hazırlamak için bir süreliğine yüzeysel ilgilenmiş olmaktan bahsetmiyorum, yaşam tarzı haline getirmekten bahsediyorum. Türkçenin deyimlerinde, tarihî metinlerinde müthiş bir zekâ var, kavramların adlandırılması, durumların deyimlerle ifadesinin çok renkli örnekleri var.

Bu deyimlerden bir tanesinden bahsedeyim. Bir ağaca eyersiz binmek ne demektir, sizde nasıl bir çağrışım uyandırıyor?

Ata eyer ile binilebilir, ağaca insan neden eyerle binsin ki? Gerçekten kafa karıştırıcı.

Karahanlı Türkçesinde "edersiz ıgaç min-" diye bir deyim bulunuyor. "eyersiz ağaca binmek" yani. :)

Bu deyimin anlamı ölmek.

Kutadgu Bilig'e bakalım:"Muŋlug bolup edersiz ıgaç mingü." (Sıkıntıya düşüp eyersiz ağaca bineceksin.") Buradaki Muŋ(buŋ) sözcüğü günümüzdeki bunalmak, bunamak gibi sözcüklerin kökü.

Ağaç burada ağaçtan yapılan tabutu ifade ediyor. Öldüğümüzde tabuta eyere gereksinim duymadan binmiş oluyoruz yani. Ölüm gibi bir kavramı hangi dil bu kadar güzel anlatabilirdi ki?

Neyse siz eyersiz binmeyin hiçbir yere :)